İngiltere'de temmuz ayı yıllık enflasyon oranı yüzde 10,1 ile 40 sene sonra ilk defa çift hanelere çıktı. Çekirdek enflasyon ise yüzde 6,2 ile beklentilerin üzerinde geldi.
İngiltere'de bugün açıklanan temmuz ayı yıllık enflasyon oranı yüzde 9,8 olan beklentileri aşarak yüzde 10,1 ile son 40 yılın zirvesini tazeledi. Ülkede enflasyon 1982 yılından beri ilk defa çift hanelere çıktı. Çekirdek enflasyon ise yüzde 6,2 ile beklentilerin üzerinde geldi. Bu durum bize İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) gerçekleştirdiği son 27 yılın en sert faiz artışına rağmen enflasyonun ivme kaybetmediğini gösterdi.
BoE son 27 yılın en sert faiz artışını gerçekleştirmişti
İngiltere’de mayıs ayında yüzde 9,1 olan enflasyon haziran ayı boyunca akaryakıt fiyatlarındaki artışın etkisiyle ivme kazanmış ve yüzde 9,4’e yükselmişti. BoE bu yıl içinde altı kez faiz artırımına gitmiş; hatta ağustos ayı toplantısında 50 baz puanlık daha agresif bir faiz artışına giderek son 27 yılın en sert faiz artışıyla ülkedeki politika faizi oranını yüzde 1,75’e çıkarmıştı. Buna karşın enflasyon frenlenemedi ve temmuz ayında yıllık yüzde 10,1’e yükseldi.
Geçtiğimiz haftalarda BoE yetkilileri, artan saatlik ücretler ve yükselen hammadde maliyetlerinin şirketleri daha fazla fiyat artışına itmesine yönelik endişelerini paylaşmış, kamu çalışanlarını temsil eden sendikalar ise hükümetin reel ücretlerde kesinti anlamı taşıyan yeni zam oranlarını açıklamasının ardından yeni grev kararları alınabileceği yönünde tehditlerde bulunmuştu. BoE zaten ülke enflasyonunda çift haneli rakamları beklediklerini önceki toplantıda da belirtmişti; ancak bu beklenti ağustos ayındaki son toplantıda gaz fiyatlarındaki artış sebebiyle ekim ayında görüleceği düşünülen ve enflasyonun tepe noktası olarak öngörülen seviyeyi yüzde 13,3’e yükseltti. Bu sebeple hızlı fiyat artışlarının ekim ayına dek devam etmesi bekleniyor. Ayrıca belirtmek gerekiyor ki enerji başta olmak üzere maliyetlerdeki artış ülkedeki bazı sektörlerde ciddi bir yavaşlamaya sebebiyet verdi ve BoE muhtemel bir resesyon tehlikesinin altını çizdi.
Ekonomistler politika faizinin iki katına çıkması gerektiği görüşünde
Kimi ekonomistler enflasyonla mücadele kapsamında İngiltere’de politika faizinin bu yıl sonuna dek iki katına çıkarılması ve yüzde 4 seviyelerine ulaşması gerektiği görüşündeler.
Çift haneli enflasyon rakamları 2020 yılında gerçekleşmesine rağmen hukuki süreci halen tamamlanamayan ve Birleşik Krallık ülkelerinin (İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda) Avrupa Birliği’nden ayrılış süreci olarak tanımlanabilecek Brexit’in İngiltere ve Birleşik Krallık ekonomilerini daha kırılgan, kapalı ve az rekabetçi hale getirmesi, artan enerji fiyatlarının ülke ekonomisindeki olumsuz etkisi, ekonomik verimlilik ve saatlik ücretlerdeki problemlerle birlikte ileri üretim sektörü gibi sektörlerin derinden yara alması gibi diğer faktörlerle okunduğunda İngiliz ekonomisinin çizdiği görüntünün yatırımcılara cazip ve güven verici gelmemesi anlaşılabilir. Yatırımcılar, ülkede enflasyonun diğer ülkelere kıyasla daha fazla yükselebileceği ve bu durumun İngiltere ekonomisinin büyümesine engel olabileceği korkusunu taşıyorlar ve bu sebeple de İngiltere ekonomisine daha temkinli yaklaşma eğilimindeler. Dolayısıyla yatırımcıların güvenini kazanabilmek adına BoE’nin enflasyonu kontrol altına alabilmek için ekstra adımlar atması gerekiyor.
Ülkedeki politik belirsizlik, ekonomik görünümü de olumsuz etkiliyor
Öte yandan ülkedeki politik belirsizlik de ekonomik görünümü olumsuz etkiliyor. Başbakan Boris Johnson’ın istifasının ardından yerine kimin geçeceğine dair devam eden yarışta aday sayısı ikiye inmişti.
Son anketlerde Muhafazakâr Parti Başkanlığı ve dolayısıyla Başbakanlık için Brexit’in güçlü aktörlerinden olan Dışişleri Bakanı Liz Truss’ın önde olması İngiliz sterlini üzerinde bir baskı oluşturmakta, zira Truss BoE’nin enflasyon odaklı politikalarını eleştiren bir isim. Truss BoE hedeflerinin piyasadaki likidite miktarı ya da büyüme oranı gibi daha farklı kriterlere endekslenmesi gerektiği düşüncesini savunmakta. Bu bağlamda, böyle bir politikayı savunan Truss’ın seçilmesi ileride hem İngiliz sterlininin daha da zayıflamasına hem de ülkedeki enflasyon oranının daha da artmasın yol açabilir.
Bu gelişmeler ışığında BoE şahinleri, bugün açıklanan sürpriz enflasyon oranına karşın İngiliz sterlininin değerini artırmayı başaramadılar; zira her ne kadar BoE’den daha şahin bir hamle beklentisi olsa da ülkedeki politik gidişatın BoE’nin politikalarından daha belirleyici bir kriter olacağı aşikâr.
