Bitcoin Yarılanması, 2009'daki başlangıcından bu yana protokolün ayrılmaz bir parçası olmuştur. Satoshi Nakamoto'nun bilinçli bir seçimini yansıtan bu olay, sınırlandırılmış 21 milyon arza sahip Bitcoin’lerin, madenciliği yapılarak işlem doğrulaması karşılığında katılımcılara ödül olarak verilmesi işlemi için kullanılmaktadır. Yaklaşık olarak her 4 yılda bir ya da her 210.000 blokta bir meydana gelen bu süreç içerisinde yeni bir bloğun madenciliği için verilen ödül, yarı yarıya düşürülmektedir (şu anda blok ödülü 6,25 BTC’dir). Buna göre teknik olarak 2140 yılında sona erecek yarılanma süreci yıllar içerisinde arzı kademeli olarak azaltacaktır.
Bu yarılanma süreci kısa vadede piyasaya olan ilgiyi artırırken, kalıcı etkiler ise piyasanın talebi ve daha geniş ekonomik koşullar gibi faktörlere bağlı olarak değişkenlik gösterecektir. Bu rapor ise Bitcoin Yarılanması’nın kripto piyasası üzerindeki etkilerini incelemek ve küresel finans ortamıyla olan bağlantılarını araştırmak için hazırlanmıştır. Buna göre raporda, Bitcoin'in potansiyeli ve riskleri birlikte değerlendirilerek, gelişmekte olan bir varlık sınıfı olarak evrimleşen rolüne ışık tutmayı amaçlamaktadır.
Bitcoin Yarılanması’nın Kripto Para Piyasasına Etkisi
Yatırımcılar
Geçmiş yarılanma olaylarına bakıldığında yatırımcılar için çıkarılacak en büyük ders, sabırlı olunması ve açgözlülükten kaçınılması gerektiğidir. Bitcoin, her yarılanmadan sonra tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşırken, bu yüksek seviyelere ulaşmak için geçen süre artmakta ve yükselişe artık daha düşük çarpanlar eşlik etmektedir. Örneğin, ilk yarılanmanın ardından Bitcoin'in tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşması 371 gün sürerken çarpan ise 100 kat seviyesindeydi. Aşağıdaki tabloda gösterildiği gibi sonraki yarılanmalar ise 29 kat ile 525 gün ve 7 kat ile 546 gün sürmüştür.
Bitcoin'in piyasaya sürülmesinden bu yana cüzdan adreslerinin artması sonrası bakiyesi sıfır olmayan cüzdan sayısı 50 milyonu aşmış ve 1'den fazla Bitcoin'e sahip cüzdanların sayısı da 1 milyonun üzerine çıkmıştır. Ancak, 100 veya 1.000 Bitcoin'in üzerinde bakiyeye sahip balina cüzdanlarının sayısında son yarılanma sonrasında azalma görülmüştür.
Trader’lar
Dördüncü Bitcoin Yarılanması’na yaklaşılırken, işlem faaliyetlerinde de artış meydana gelmiştir. Şu anda ortalama 25 milyar dolar civarında olan günlük spot işlem hacmi, aktif bir piyasaya işaret etmekle birlikte, önceki boğa piyasasının altında bulunmaktadır.
Öte yandan Bitcoin Yarılanması, ekosistemdeki yeni anlatılarla birlikte kullanıcı faaliyetlerinin değişmesine de yol açmaktadır. Tarihsel olarak, aktif Bitcoin adreslerinin sayısı her yarılanmadan önce stabilize olur iken sonrasında bir artış yaşanmıştır. Bu kez piyasaların odak noktası ise BTC'nin Katman 2 (L2) üzerinde olup, çok sayıda projenin başlatılmasının yeni bir kullanıcı büyümesini beraberinde getirmesi beklenmektedir.
Yarılanma beklentisiyle borsa bakiyeleri de son yarılanma olayından bu yana yeni düşük seviyeye gerilemiştir ve şu anda 2,31 milyon Bitcoin'e (toplam arzın %11,02'si) karşılık gelerek kripto piyasasındaki satış baskısının azaldığını göstermiştir.
Madenciler
Madenciler ise her yarılanma öncesinde cüzdanlarındaki Bitcoin bakiyelerinin hızla azalmasıyla belirginleşen bir zorlukla karşılaşmaktadır. Nisan 2024'te gerçekleşmesi beklenen Bitcoin Yarılanması, 2023'ün dördüncü çeyreğinde başlayan bir trendi takip etmekte ve madencilerin sürekli olarak Bitcoin satmalarına sebep olmaktadır. Bu durum ise mevcut bakiyenin Haziran 2021'den bu yana görülmeyen seviyelere ulaşmasıyla sonuçlanmıştır.
Ancak, madencilerin geliri, blok ödülündeki azalmalara rağmen büyük ölçüde Bitcoin fiyat performansına bağlıdır. Bitcoin'in artan fiyatı nedeniyle toplam gelir ise son ayı piyasasından bu yana büyük ölçüde toparlanmıştır.
Bitcoin Yarılanması: Küresel Finansal Dinamiklere Dair İçgörüler
Büyük Varlık Sınıfları Arasında Bitcoin'in Üstün Performansı
Aşağıdaki grafikte gösterilen 2012 yılından 2023'e kadar varlık sınıfına göre tarihsel getiriler, Bitcoin'in 12 yılın 9'unda tutarlı bir şekilde en iyi performans gösteren varlık olduğunu vurgulamaktadır.
Bitcoin'in S&P 500 ile Yüksek Korelasyonu
Aşadıdaki tabloda gösterildiği gibi, 1 yıllık bir süre zarfında Bitcoin’in S&P 500 ile yüksek bir korelasyona sahip olduğu (0,85), ABD Doları ve ham petrol fiyatları ile hafif negatif bir korelasyon içerisinde olduğu gözlemlenmektedir.
Bitcoin Fiyatında Daha Düşük Volatilite (Oynaklık)
Volatilite konusunda geçmişteki ününe ragmen Bitcoin'in 1 yıllık volatilitesinde net bir düşüş meydana gelmiştir. Buna sebep olarak Bitcoin'in kurumsal yatırımcılar tarafından giderek daha fazla benimsenmesi, daha fazla piyasa verimliliğinin teşvik edilmesi ve grafikte gösterildiği gibi oynaklığın azalması gibi etkenler gösterilmektedir. Bitcoin'in volatilitesinin değişen doğası ise onu geleneksel hisse senetleri ve sabit getirilere kıyasla olgunlaşan ve daha istikrarlı bir varlık sınıfı olarak konumlandırmaktadır.
Bitcoin ETF'leri Güçlü Net Girişe Tanık Oldu
Bitcoin spot ETF'lerinin 11 Ocak'ta ABD borsalarında piyasaya sürülmesinden bu yana, on Bitcoin ETF'i, bir aydan biraz daha uzun bir süre içerisinde 4,87 milyar ABD Dolarını aşarak kayda değer bir net giriş sağlamıştır. Bu dönemde Grayscale’e ait GBTC’den ise sürekli çıkışlar yaşanarak bir istisna gerçekleşmiştir.
Aşağıdaki grafikte de gösterildiği gibi, büyük çıkışlar yaşayan Grayscale dışında diğer Bitcoin ETF'lerine giriş yaşanmaya devam etmektedir. Özellikle, BlackRock tarafından piyasaya sürülen iShares Bitcoin Trust (IBIT) ve Fidelity tarafından başlatılan Fidelity Wise Origin Bitcoin Fonu (FBTC) bunun en önemli örneklerindendir.
BTC sahipliği giderek merkeziyetsizleşiyor
Genel olarak, şu anda toplam Bitcoin arzının yaklaşık %30'u tespit edilmiş durumdadır. Binance, Bitfinex ve Coinbase gibi borsalar toplamda 1,8 milyon Bitcoin’e sahip olarak toplam Bitcoin arzının %8,8'ini oluşturmaktadır.
Halka açık şirketler ise yaklaşık olarak toplamda 385.000 Bitcoin tutmaktadır. Bu şirketler arasından MicroStrategy 190 bin Bitcoin ile toplam arzın %0,9'unu elinde bulundurmaktadır.
Kurumsal fonlar ise toplamda 850 binin üzerinde Bitcoin biriktirmiştir. Bu fonlar içerisinde Grayscale Bitcoin Trust 450 binin üzerinde Bitcoin ile lider konumdadır.
Kurumsal Fonlar Tarafından Artan Kripto Benimsemesi
Türev ürünler, hem yatırımcılar hem de spekülatörler tarafından riskten korunma stratejileri uygulamak için sıklıkla kullanılmaktadır. Son yıllarda sürekli vadeli işlemlerin piyasayı domine ettiği ortamda, aşağıdaki grafikte gösterildiği gibi, opsiyonlara olan ilginin 2023'ün üçüncü çeyreğinden bu yana artmasıyla birlikte, gözle görülür bir değişim meydana gelmiştir. Opsiyonlardaki açık pozisyonların bu artışı, sürekli vadeli işlemlerdeki açık pozisyonları geçmiştir. Türev piyasa faaliyetlerinde beklenen olumlu gelişmeler, yaklaşan yarılanma olayına ve perakende yatırımcıların ötesine geçerek kurumsal fonlara kadar uzanan kriptonun artan benimsenmesine bağlanmaktadır.
Bitcoin Tahsisi ile Portföy Performansının Optimize Edilmesi
CoinEx Araştırma Ekibi, geleneksel 60/40 portföyünün performansını Bitcoin tahsisine ilişkin çeşitli senaryolarla karşılaştıran geriye dönük bir test gerçekleştirmiştir. Sonuçlar ise tek haneli bir tahsisatla bile Bitcoin eklemenin yalnızca portföyün sermaye eğrisini değil, daha da önemlisi portföyün riske göre ayarlanmış getirisini büyük ölçüde artıracağını açıkça göstermiştir. Detaylı analiz ise aşağıdaki tabloda özetlenmiştir.
Portföy yönetiminde kilit bir faktör olan risk çeşitlendirmesi kapsamında geriye dönük yapılan test sonuçları da Bitcoin’e %1'lik bir tahsisin bile portföyün riske göre ayarlanmış getirisini veya sharpe oranını artırabileceğini ortaya koymaktadır. Bitcoin'e %5'lik bir tahsis, sharpe oranını daha da artırırken; portföyün oynaklığı veya maksimum çekilme üzerindeki etkisi sınırlı kalmaktadır.
Kripto Düzenlemeleri Resmileşti
Dünyanın dört bir yanındaki ülkeler, Bitcoin dahil olmak üzere kripto paralar konusunda farklı tutum sergilemektedir. Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve Brezilya gibi ülkeler Bitcoin’i yasal ödeme aracı olarak kabul etmekte ve sağlam bir düzenleme çerçevesi sunarak kripto para yatırımcıları için daha fazla şeffaflık ve koruma sağlamaktadır. İran, Rusya gibi ülkeler kripto para birimlerine bazı kısıtlamalar getirmiştir. Asya'da Hong Kong'un son yıllarda kripto para dostu politikalar ve düzenlemeler getirmesi ise devletin kripto para sektörünü kabul etme seviyesinin giderek arttığını göstermektedir.
Son Düşünceler
Bitcoin'in kripto ve küresel finans piyasaları üzerindeki etkisi derin ve karmaşıktır. Tarihsel analizler, yarılanma olaylarının piyasanın ilgisini çektiğini ve Bitcoin'i yeni fiyat zirvelerine taşıdığını göstermektedir. Bununla birlikte, bu artışların hızında ve büyüme çarpanında görülen yavaşlama, kripto para ortamının değiştiğinin de kanıtıdır.
Bakiyesi sıfır olmayan cüzdanlardaki artış ve balina sayılarındaki azalma, kripto paraların daha geniş bir kesim tarafından kabul edildiğini ifade etmektedir. Ayrıca, yarılanma olayları kullanıcı etkileşiminin artmasına ve ilgili projelerin başlatılmasına öncülük ettiği için, Bitcoin ekosisteminin büyümesine katkıda bulunmaktadır. Bu dinamik ortam ise kripto para alanının olgunlaşma ve genişleme sürecini yansıtmaktadır.
Küresel finans piyasaları alanında, Bitcoin'in performansı küresel likidite ile karmaşık bir şekilde bağlantılı olup, diğer varlık sınıfları ile önemli bir korelasyon sergilemekte ve kurumsal yatırımcıların benimsemesinde bir artış yaşanmaktadır. Regülasyon engellerine rağmen Bitcoin, kurumsal fonlar tarafından giderek daha fazla tanınmakta ve yatırım almakta, böylece daha geniş bir finans ortamında meşru ve etkili bir rol oynayarak konumunu sağlamlaştırmaktadır. Bitcoin'ın etkisinin çok yönlü dinamikleri, onun kripto ve küresel finans alanlarını şekillendiren dönüştürücü bir güç olduğunu da vurgulamaktadır.