Bankalar, bireylerin kredi başvurularını değerlendirirken çoğunlukla bireysel kredi notları ve risk raporlarını referans alırlar ve kredi notu yüksek olan kişilere kredi vermeye çalışırlar. Borcuna sadık olan ve ödemelerini düzenli olarak ve aksatmadan yapan bireylerin kredi notu genellikle yüksektir. Ancak aldıkları kredileri ve borçları geri öderken istikrarsızlık gösteren kişilerin kredi notları ise çoğunlukla düşüktür.
Konut veya araba satın almak veya evinizi yenilemek istediğinizde bir kenarda birikmiş paranız yoksa bankalardan kredi çekmek zorunda kalırsınız. Bankalara kredi başvurusu yaptığınızda ise ilk bakacakları şey sizin kredi notunuzdur. O nedenle kredi notunuzu her zaman yüksek tutmanız, her ihtiyaç duyduğunuzda krediye erişebilmeniz açısından son derece önemlidir.
Geç ödeme veya temerrüde düşme gibi nedenlerle kredi notunuz düşmüşse muhtemelen başvurunuz onaylanmayacaktır. Ortalama bir kredi notuna sahip olmak, kredi başvurularınızın kabul edilme olasılığını artırır. Bu nedenle kredi notunuz ne kadar yüksek, kredili ürün kullanma geçmişiniz ne kadar uzun olursa bankaların da kredi talebinizi onaylaması o kadar kolaylaşır.
Aslında bankalar bireylerin zaman zaman çeşitli nedenlerle ekonomik güçlük yaşabileceği ihtimalini göz önüne alarak kredi başvurularını değerlendirdikleri ve kötü kredi notunun da olumsuz koşullar ortadan kalktığında süreç içinde iyileştirilebileceğini dikkate aldıkları için kredi sicili bozulan ve kredi notu riskli kategoriye düşen kişilerin kredi notları iyileştiği zaman kredi başvurularını onaylamaktan kaçınmazlar.
Kredi Notu Nasıl Yükseltilir?
Kredi notu statik değildir ve kredi siciline yeni veriler ulaştıkça zaman içinde değişir. Bireylerin kredi kullanımı sırasında ortaya koydukları ödeme alışkanlıkları ve kredi sicillerinin temizliğine göre kredi notu da zaman içinde değişir. Çok iyi olan kredi notu geç ödemeler ve temerrüde düşen borçlar nedeniyle hızla düşebilirken, en riskli kategoride bulunan bir kredi notunun yükseltilmesi ise ancak zaman içinde ve uzun bir süreç sonunda mümkün olabiliyor.
Ne yazık ki düşük kredi notunu bir anda hızla yükseltecek sihirli bir formül yok. Düşük kredi notu ne yapılırsa yapılsın bugünden yarına yükselmez. O nedenle kredi notunu yükseltmek biraz sabır işidir ve bunu başarmanın en iyi yolu uygun bir strateji izlemek ve beklemektir. Ancak, kredi sicilinin ve notunun oluşması veya kötü olan kredi notunun iyileştirilmesi zaman alan bir süreç olmasına rağmen sonuç almak imkansız değildir.
Kredi notunu yükseltmek için dikkat edilmesi, yapılması veya yapılmaması gereken bir kaç önemli nokta vardır. Öncelikle kredi notunuzu ve kredi risk raporunuzu inceleyerek hangi faktörlerin kredi notunuzu olumsuz etkilediğini tespit etmeniz, nerelere dikkat etmeniz ve öncelik vermeniz gerektiğinizi anlamanıza yardımcı olacaktır. Kredi notunun hesaplanmasında ağırlıkla dikkate alınan faktörlere öncelik vermek kredi notunun iyileştirilmesi sürecini hızlandıracaktır. Bireylerin kredi, ve kredi kartı gibi kredili ürünleri ödeme alışkanlıkları, mevcut hesap ve borç durumları, yeni çektikleri krediler, kredi kullanım sıklığı ve yoğunluğu kredi notuna en çok etki eden faktörler arasında sayılabilir.
Bir taraftan mevcut kredilerin düzenli olarak geri ödemesini sürdürmek ve diğer yandan kredi sicilinde yer alan ödenmemiş, temerrüde düşmüş veya idari takibe alınan borçları yapılandırarak veya tek seferede bir an önce kapatmak, kredi notunuzun iyileştirilmesi sürecini başlatacakır. Bu süreci iyi yönetirseniz kredi notunuzun kademeli olarak yükseldiğini göreceksiniz.
-
Kredi Sicilinizi Temizleyin
Geciken ödemelerinizi takibe girmeden, idari takibe alınan borçları da yasal takibe alınmadan önce düzgün bir şekilde kapatmış olmak kredi notunu yükseltmek için iyi bir başlangıçtır. Bu bakımdan işe şu veya bu sebeple ödenmemiş ve sonuç olarak 1, 2 veya 3 dönem gecikmeye girmiş veya takibe alınmış borçları kapatarak başlamak, sürecin hızlandırılması ve zaman kazanmak açısından çok önemli. Çünkü gecikmeye giren, idari veya yasal takibe alınan borçların kredi notu üzerindeki olumsuz etkisi, ancak bunların kapatılmasının ardından belirli bir süre geçtikten sonra azalmaya başlar.
Kredi Sicili Nasıl Temizlenir?
-
Takibe Alınan Boçlarınızın Yapılandırılmasını Sağlayın
Ödenmediği için idari takibe alınan kredi ödemeleriniz ve diğer borçlarınızı yapılandırma yoluna giderek bunların yasal takibe girmesini önlemek ve bir ödeme planı çerçevesinde ödenmesinin sağlamak kredi notunuzun daha fazla düşmesine engel olur. Yasal takibe alınan borçlarınızın kredi sicilinden temizlenmesi, gecikmeye giren veya idari takibe alınan borçlardan çok daha uzun zaman alacağı ve kredi notunuzu çok daha olumsuz etkileyeceği için borçlarınızın yasal takibe alınmasının öncelikle önlenmesi çok önemlidir. Bunun için bankanızla iletişime geçip, imkanlarınız dahilinde bir ödeme planı üzerinde uzlaşarak söz konusu borçların yapılandırılmasını sağlamak izlenecek en doğru stratejidir. Bankanızı borcunuzu ödemek istediğinizi ve bu konuda kararlı olduğunuza ikna etmeniz ve ödemeyi tamamlama konusunda da çaba göstermeniz gereklidir. Bu tür borçların kredi notu üzerindeki etkilerinin tamamen silinmesi, söz konusu borçların kapatılmasını izleyen bir veya iki yıl içinde gerçekleşir.
-
Gecikmiş Ödemeleri Takibe Düşmeden Ödeyin
Gecikmiş ödemeler kredi notunuzu olumsuz etkilemekle birlikte bunları bir an önce ödemeniz durumda, bu tür borçların kredi notunuz üzerindeki olumsuz etkileri giderek azalacak ve sona erecektir. Ödemesi 3 dönemden fazla geciken borçlarınız banka tarafından önce idari takibe daha sonra yasal takibe alınır. Geciken ödemelerinizi idari takibe girmeden ve bir an önce kapatmanız kredi sicilinizin daha erken temizlenmesine katkıda bulunacaktır. O nedenle gecikmeye giren borçlarınızı ne kadar erken kapatabilirseniz, bu borçların kredi notuna olan olumsuz etkileri de o kadar erken azalmaya başlayacaktır.
-
Düzenli Ödeme Yapın
Kredi notuna etki eden en önemli faktörlerden biri de kredili ürünlerle ilgili ödeme alışkanlıklarınızdır. Son derece basit bir yöntem gibi görünmekle birlikte kredi notunu yükseltmede en etkili yollardan biri de düzenli ödeme yapmaktır. Düzenli ödemelerin kredi notunuzu %30 gibi bir oranda etkilediği bilinen bir gerçektir. Bankalar açısından, bugüne kadar aldığınız kredileri nasıl ödediğiniz, bundan sonra alacağınız kredileri nasıl ödeyeceğinizin bir göstergesidir. Bu nedenle düzenli ve zamanında ödeme yapmak kredi notunun yükseltilmesi için çok önemlidir. Bankalar için geri ödemelerin zamanında ve tam yapılıyor olması kredi vermede en önemli kriterlerden biridir. O nedenle borcunu düzenli olarak ödeyen kişiler bankalar tarafından her zaman olumlu olarak değerlendirilir. Son ödeme tarihi geçtikten sonra yaptığınız ödemeler hanenize eksi puan olarak kaydileceği için kullandığınız mevcut kredilerin aylık geri ödeme taksitlerini aksatmadan günü gününe ödemeye öncelik vererek kredi notunuzun yükselmesine önemli bir katkı sağlayabilirsiniz. Hali hazırda kredi geri ödemeniz yoksa düzenli olarak geri ödeyebileceğinizi düşündüğünüz tutarlarda krediler çekebilirsiniz.
-
Asgari Ödeme Tutarın Üzerinde Ödeme Yapın
Mevcut kredi kartı ekstrelerinde belirtilen minimum ödeme tutarının üzerinde ödeme yapmanız, borcunuzu ödemek konusunda hassasiyet gösterdiğinize işaret eder. Bu da borç veren açısından önemli bir kriterdir. Ayrıca, sürekli olarak kredi kartı ekstrelerinde belirtilen asgari ödeme tutarını öderseniz hem normalden çok fazla faiz ödemek zorunda kalırsınız hem de kredi notunuz bu durumdan olumsuz etkilenir. Her zaman asgari ödeme tutarının olabildiği kadar üzerinde ödeme yapmaya gayret edin. Ancak asgari ödeme yapmak hiç ödeme yapmamaktan daha iyi olduğu için en azından asgari ödeme yapmayı ihmal etmemeniz gerekiyor.
-
Yeni Kredi Kullanımları ve Kredi Başvurularının Sayısını Azaltın
Kullandığınız toplam kredi tutarında veya kredi başvurularınızda ve kredi kullanımınızda geçmişe göre önemli oranda artış olması sizin riskli kategoriye girmenize neden olacağı için bu durum kredi notunuzu genellikle negatif etkiler. Bu nedenle yeni bir kredi almadan veya kredi başvurusunda bulunmadan önce bir süre beklemenizde yarar var. Bu süre içinde mevcut kredilerinizin geri ödemelerini gerçekleştirerek borçluluk oranınızın düşmesini ve kredi notunuzun yükselmesinin sağlayabilirsiniz. Özetle daha uzun aralıklarla kredi başvurusu yapmak ve daha seyrek kredi kullanmak, her fırsatta ve ihtiyacınız olmadığı halde kredi başvurusu yapmaktan kaçınmak gereklidir. Kredi çekmeye karar verdiğinizde ise aynı anda çok sayıda bankaya kredi başvusunda bulunmaktan kaçının. Kısa aralıklarla çok sayıda kredi başvusu yapmak çok fazla nakit sıkıntısı yaşadığınız şeklinde algılanır ve kredi notunuz bu durumdan olumsuz etkilenir.
-
Kredi Kullanım Tarihçesi Oluşturun
Hiç kredi, kredi kartı ve diğer kredili ürünleri kullanmayanların kredi notu, referans alınabilecek yeterli bilgi bulunmadığı için kötü kredi notuna eşdeğer olabilmekte bazen de kredi kullanma alışkanlığı bulumayan kişilere hiç kredi notu verilmemektedir. Dolayısıyla hiç kredi kullanmamış olmak da kredi notu için olumsuz bir faktör sayılmaktadır. O nedenle makul bir çerçeve içinde kalmak kaydıyla kredi ve kredili ürünler kullanarak kredi sicili oluşturmaya başlamanız kredi notunuzun oluşması açısından gereklidir. Bunun için işe kredi çekmek yerine bankanın vadesiz hesabınıza tanımladığı kredili mevduat hesabından nakit çekimler yapmak ve bunları kısa bir süre sonra geri ödemekle başlayabilisiniz.
-
Toplam Kredi ve Kredili Ürün Borçlarınızı Azaltın
Toplam borç tutarınızı düşürdüğünüzde borç /limit oranınız düşecek ve kredi notunuz yükselecektir. Bu nedenle asgari ödeme tutarlarının üzerinde ödeme yapmak borçlarınızı daha hızlı azaltmanızı sağlar. Borçları azaltmak kredi notunun hızlı yükselmesinde düzenli ödeme yapmak kadar etkili bir yöntemdir.
-
Çok Yüksek Olan Kredi Kartı Limitlerinizi Düşürün
Çok yüksek kredi kartı limitleri her an borç oranınızın yükselebilme olasılığına işaret ettiği için kredi notunuzu olumsuz etkiler.
-
Kredi ve Kredili Ürün Kullanmaya Devam Edin
Kredi notunuzu yükseltmek için sanılanın aksine kredili ürün kullanmayı bırakmak yerine devam etmenizde fayda var. Çünkü kredili ürünleri kullandığınız sürece kredi sicilinize yeni veriler eklenecek ve bankalardan gelen verilerle kredi notunuz sık sık güncellenmeye devam edecektir.
-
Kredi Kullanım Yoğunluğunu Azaltın
Kredili ürünleri kullanma sıkılığınız borçluluk oranınızı artırarak kredi notunuzu olumsuz etkileyebilir. Kredili ürün kullanım yoğunluğunun kredi notunuz üzerindeki etkisi %10 ‘dur.
