SWOT analizi nedir? Nasıl yapılır?

SWOT Analizi Nedir?

SWOT, bir kuruluş, proje, plan veya bireyin, içinde bulunduğu mevcut durumdaki iç ve dış faktörler, yani görece üstünlükler ve yetersizlikleriyle, potansiyel fırsat ve tehditlerin ayrı ayrı incelenerek değerlendirilmesini sağlayan bir stratejik analiz tekniğidir. SWOT Analizine uluslararası literatürde içsel ve dışsal faktörlerin analizi adı da verilir. SWOT, SWOT Analizini oluşturan dört bölüme verilen İngilizce adlarının baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır,

S - Strengths - Güçlü Yönler - G
W - Weaknesses - Zayıf Yönler - Z
O - Opportunities -Fırsatlar - F
T - Threats - Tehditler - T

SWOT analizinin kimin tarafından ve ne zaman geliştirildiğine dair net bir bilgi bulunmuyor. Bazı kaynaklarda, ABD’li yönetim danışmanı Albert S. Humphery’in 1960’larda San Francisco’da bulunan Stanford Enstitüsü ‘de bir araştırma projesini yürüttüğü sırada SWOT Analizi’ni geliştirildiği ve SWOT Analizi çerçevesini Fortune 500’de yer alan firma bilgilerini kullanarak test ettiği anlatılıyor, ancak kendisinin SWOT ile ilgili çalışmalarına ait hiçbir yayını bulunmamasının da dikkat çekici olduğu belirtmek gerekir. Başka kaynaklarda ise Harvard Üniversitesi İşletme Bölümü Profesörleri, Smith ve Chirstiensen’in 1950’lerde SWOT Analizi’ni geliştirildiği ifade ediliyor.

Her türlü kurumsal işletmenin pazarlama ve yönetim alanlarında karar verme ve stratejik planlama süreçlerinde yaygın olarak kullandıkları SWOT Analizi, yalın ve pratik olması nedeniyle ve yetersizliklerine rağmen hala sık başvurulan ve kolay uygulanan bir yöntem olarak değerlendiriliyor. SWOT Analizi, sadece şirketlerin değil bireylerin de özellkle kariyer planlama süreçlerinde başvurdukları bir teknik haline geldi. SWOT Analizi, bir proje veya plana ilişkin olarak kullanılabildiği gibi çözüm geliştirme ve karar verme süreçlerinde de uygulanan bir analiz tekniğidir.

GZFT Analizi Nedir?

GZFT, SWOT yerine kullanılan Türkçe kısaltmadır. Bu kısaltma, Güçlü Yönler (G) , Zayıf Yönler (Z), Fırsatlar (F) ve Tehditler ( T ) kelimelerinin baş harflerinden oluşmaktadır.

SWOT Analizi Ne İşe Yarar?

SWOT Analizi karar verme süreçlerinde stratejik planlamanın bir parçası olarak kullanılır. İster bir ticari işletme, isterse kar amacı gütmeyen bir kurum, bir proje/plan veya birey için yapılsın, SWOT Analizi, analiz sonucunda tespit edilen güçlü yönlerin en iyi şekide ön plana çıkartılması suretiyle fırsatlardan maksimum faydanın elde edilmesini sağlayacak stratejilerin geliştirilmesine olanak sağlar. Aynı şekilde SWOT Analizi, ortaya çıkarılan zayıf yönler ve tehditlerin etkilerini minimize edecek aksiyonların alınmasına yardımcı olarak hedeflenen sonuca ulaşılmasını sağlar.
SWOT Analizi sayesinde kurumsal veya bireysel düzeyde mevcut durum değerlendirimesi yapılır ve ortaya konan fırsatlar ve tehditler ışığında, belirlenen hedeflere ulaşılması için mevcut durumda yapılması gereken iyileştirmeler tespit edilebilir ve avantajlar ön plana çıkarılabilir.

Neden Yapılır? Amacı Nedir?

SWOT Analizi, belirlediğimiz bir hedefe en doğru, en kolay, en hızlı ve en az maliyetle ulaşabilmek için planlama yapmak ve alınması gereken aksiyonları tespit etmek için yapılır. Güçlü ve zayıf yönlerin ortaya konulması ve anlaşılmasını, açıkça görülmeyen fırsatlar ve tehditlerin fark edilmesini sağlayan SWOT Analizi, işletmelerin, güçlü yönlerini kullanarak fırsatlardan nasıl en iyi şekilde yararlanabilecelerini ve zayıf yönlerini güçlendirerek tehditleri nasıl azaltabileceklerini veya ortadan kaldırabileceklerini anlamalarına yardımcı olur.

Örneğin bir projeye başlamadan önce SWOT Analizi yapılırsa o projenin zayıf yönlerinin ve olası tehditlerin sistematik olarak tespit edilmesi ve gerekli önlemlerin önceden alınması sağlanır. Aynı zamanda güçlü yönler ve olası fırsatlar tanımlanarak fayda maksimizasyonu için planlama yapılması mümkün hale gelir.

SWOT Analizi Nasıl Yapılır?

SWOT Analizi yapmak için aşağıda verilen SWOT şablonunda görüldüğü gibi dört eşit parçaya bölünen bir matris hazırlanır, güçlü yönlere, zayıf yönlere, fırsatlara ve tehditlere ilişkin soruların yanıtları, olabildiği kadar net, detaylı ve tarafsız bir açıdan bakılarak ilgili bölümlerin altına yazılır. Sorular yanıtlanırken mevcut durumu ve sonucu etkileyecek derece güçlü etkilerin göz önüne alınması önemlidir. Daha sonra verilen yanıtlar ışığında içel ve dışsal faktörlerin analizi yapılır. SWOT Analizi sonuçlarına göre uzun ve kısa vadeli aksiyon planları ve stratejik planları hazırlanır.

SWOT Açılımı

SWOT, İngilizce, Strengths (Güçlü Yönler), Weaknesses (Zayıf Yönler), Opportunities (Fırsatlar), Threats (Tehditler) kelimlerinin baş harflerinin bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş bir kısaltmadır.

Güçlü Yönler İçin Sorular

Bir işletmeninin, bireyin veya herhangi bir projenin güçlü ve zayıf yönlerini tespit etmek için aşağıdaki soruların, çeşitli bakış açılarından bakılarak, objektif olarak ve belirsizliğe yer vermeyecek şeklide yanıtlanması gerekir.
• Güçlü yönler nelerdir?
• Alternatiflere veya başkalarına kıyasla avantajlar /kuvvetli yönler nelerdir?
• Alternatiflere veya başkalarına kıyasla sahip olunan beceriler veya kaynaklar nelerdir?
• Alternatiflere / Rakiplere göre öne çıkarılması gereken yönler hangileridir?

Zayıf Yönler İçin Sorular /Ne Sorulmalı?

• Zayıf yönler nelerdir?
• Alternatiflere veya başkalarına kıyasla dezavantajlar/ yetersizlikler nelerdir?
• Mevcut durumda iyileştirebilmesi mümkün olan açıklar nelerdir?
• Alternatiflere / Rakiplere göre minimize edilmesi gereken kısıtlar hangileridir?

Fırsatlar İçin Sorular

• Mevcut fırsatlar nelerdir?
• Mecut durumu olumlu olarak etkileyebilecek gelişmeler ve beklentiler nelerdir?
• Güçlü yönleri öne çıkararak yararlanabilecek fırsatlar var mı?

Tehditler İçin Sorular

• Mevcut durumda hangi engeller var?
• Mecut durumu olumsuz olarak etkileyebilecek gelişmeler ve beklentiler nelerdir?
• Alternatifler /Rakiplerin tehdit oluşturabilecek becerileri ve kaynakları nelerdir?
• Finansal açıdan güçlük yaratabilecek nakit darlığı vs. gibi tehditler mevcut mu?
• Zayıf yönlerin tehditleri artıran etkileri var mı?

SWOT Analizi Şablonu

SWOT Analizi şablonu oluşturmak için dört bölümden oluşan bir matris hazırlanır ve matrisin üst yarısında yer alan iki bölüme güçlü ve zayıf yanlar, matrisin alt yarısında bulunan iki bölüme ise fırsatlar ve tehditler yazılır. Bu yerleşime göre matrisin üst bölümünde içsel, alt bölümünde dışsal faktörler, sol tarafında olumlu, sağ tarafında ise olumsuz faktörler yer alır. SWOT Analizi şablonunu oluşturan bu matrisin bölümlerine olumlu, olumsuz gibi farklı adlar verilse de yerleşim aynıdır.

SWOT şablonu üzerinde her bir bölümle ilgili soruların yanıtları yazılırak SWOT analizi tablosu oluşturulur.

SWOT Analizi Sonucu Nasıl Değerlendirilir?

SWOT Analizinde yer alan dört alandaki sorulara verilen objektif yanıtlar baz alınarak bu çerçeve içinde ortaya çıkan içsel faktörler yani güçlü ve zayıf yönler mevcut durumun tespit edilmesi için kullanılır. Mevcut kaynaklar ve beceriler kullanılarak olası fırsatlardan azami ölçüde yararlanmaya yönelik stratejiler geliştirilir. Zayıf yönler ve tehditler bölümlerindeki sorulara verilen yanıtlar analiz edilerek hangi alanlarda kaynak, beceri ve işbirliklerinin oluşturulması ve geliştirilmesi gerektiği tespit edilerek gereken aksiyon planları oluşturulur. Dışsal faktörlere, yani siyasi, ekonomik, demografik değişimlerin yarattığı fırsatlar ve oluşturduğu tehditlere bakılarak bunların mevcut stratejileri nasıl etkileyebileceği değerlendirilir, tehditleri minimize etmek için zayıf yönlerin geliştirilmesi ve güçlü yönlerin daha fazla öne çıkarılması için mevcut stratejilerde yapılması gereken değişiklikler ve alınması gereken ilave aksiyonlar belirlenir.

SWOT Analizi Örnekleri

Kişisel SWOT Analizi Örneği

Kişisel SWOT Analizi, kişilerin yetenek ve birikimlerini kullanmak, zayıf noktalarını güçlendirmek ve olası fırsat ve tehditlerin bilincine varmak suretiyle hedeflerine ulaşmalarını sağlayan bir analiz tekniğidir.
Bir şirket çalışanı kariyerinde ilerlemek, mesleki ve kişisel gelişim olanaklarından faydalanmak için şirket içindeki mevcut durumunu tespit etmek ve olası fırsat ve tehditleri değerlendirmek için aşağıdaki gibi bir SWOT Analizi yapabilir:

Kişisel SWOT Analizi

Şirketlerin SWOT Analizi Örneği

Starbucks SWOT Analizi

ABD’nin Seatle şehrinde Howard Schults tarafından 1971 yılında kurulan Starbucks, dünyanın çeşitli yerlerinde bulunan yaklaşık 31.000 mağazasıyla en büyük global kahve zincirlerinden biridir. Halka açık olan Starbucks şirketinin 2019 yıllık raporuna göre hissedarlarına 12 milyar dolar dağıttı.

Aşağıda yer alan şirket bilgileri ve SWOT analizi Starbucks’ın 2019 Eylül’de kapanan 2019 yılı mali yılı sonuçları ve yıllık raporunda yer alan bilgilere dayanılarak hazırlanmıştır.

Starbucks Şirket Bilgileri:
Merkez: Seatle, ABD
Piyasa Değeri: 86.3 milyar USD
Çalışan Sayısı: 346,000
Mağaza sayısı: 31,256
Yıllık Hasılat : 26,5 milyar USD Net Kar: 4.7 milyar USD
CEO:Kevin Johnson
Ürünler: Kahve, çay ve diğer alkolsüz içecek çeşitleri, çeşitli yiyecekler ve yiyecek ve içecek dışı Starbucks konseptine uygun ürünler.

SWOT Analizinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

SWOT Analizinin başarılı sonuçlar vermesi için SWOT Analizi yapılırken kritik öneme sahip bazı kurallar uyulması önemlidir:

• Öncelikle her bir bölüme ait soruların tamamen objektif olarak, açık ve detaylı bir biçimde yanıtlanması gereklidir. Örneğin güçlü yönlerin abartılmadan belirtilmesi, bazı zayıf yönlerin ise göz ardı edilerek belirtilmemesi SWOT analizinin güvenilirliğini tehlikeye atar.
• Fırsatlar ve tehditler belirtilirken, SWOT Analizi ’ne konu olan problemi veya durumu yakından ve doğrudan etkileme gücüne sahip olmayan fırsatlar ve tehditler analize dâhil edilmemelidir.
• SWOT Analizinin belirli aralıklara ve düzenli olarak tekrar edilmesi böylece iç ve dış faktörlerde meydana gelen değişikliklerin analize dâhil edilmesi sağlanmalıdır.