Geride bıraktığımız 2023 yılının ilk işlem gününde 18,73 olan dolar/TL çaprazı yılın son işlem gününde rekor tazeleyerek 29,73 seviyesini test etti. Peki, 2023 yılında dolar/TL çaprazını etkileyen önemli olaylar neler oldu?
2023 yılı geçtiğimiz hafta geride kalırken geçen yıla dair ekonomik olaylar halen mercek altına alınmaya devam ediliyor. 2023 yılının ilk işlem günü olan 2 Ocak tarihinde 18,73 seviyesinde olan dolar/TL çaprazı yılın son işlem günü olan 29 Aralık 2023 tarihinde ise 29,73 seviyesini test ederek rekor tazelemişti. Çeşitli ekonomik ve politik gelişmelerden etkilenen çapraz kimi zaman aşağı kimi zamansa yukarı yönlü hareket etse de yıl içinde genellikle yukarı yönlü hareketini sürdürdü ve 11 liralık yani yaklaşık yüzde 59’luk bir artışla yılı tamamladı.
Ancak bazı günler vardı ki, dolar/TL çaprazındaki değişim çok belirgindi. Bu günlerdeki değişim şüphesiz ki yıl içindeki değişimler üzerinde fazlaca etkili oldu. Dolar/TL çaprazındaki değişimle ilgili bazı önemli noktalar ve tarihleri hatırlamakta fayda var.
2023 yılı birinci çeyreği
2023 yılının birinci çeyreğinde Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en acı olaylarından biri olan 6 Şubat 2023 depremleri yaşandı. Güneydoğu ve Akdeniz illerinde yıkıcı etkisini gösteren deprem, yaşanan can kaybının yanında ekonomiyi de olumsuz yönde etkiledi. Ancak 2023 yılının ilk çeyreğinde dolar/TL çaprazında büyük oynaklıklar görülmedi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre dolar/TL çaprazı 18,73 ile başladığı çeyreği 19,10 seviyesinde bitirdi.
Buradaki en büyük etkenlerden birisi ortodoks olmayan TCMB politikaları ve izlenen düşük faiz politikasının olası etkilerini bastırmak için kurun baskı altına alınması ve o dönem kurdaki oynaklığın bastırılabilmesi adına dolar yakılması.
7 Haziran 2023
2023 yılının mayıs ayında gerçekleştirilen genel seçimlerin ardından yeni bir ekonomi politikası ve yeni bir TCMB politikası uygulamak üzere Mehmet Şimşek Hazine ve Maliye Bakanlığı görevine, Hafize Gaye Erkan ise TCMB Başkanlığı görevine getirildi. Haziran ayının başında Bakan Şimşek ortodoks ekonomi politikalarına dönüş sinyali verirken kur baskılama çabalarına da artık son verileceğini duyurdu.
7 Haziran 2023 tarihinde kurda yaklaşık yüzde 7’lik bir artış meydana geldi ve dolar/TL 23 seviyesini aşarak 23,14’e kadar yükseldi. Buradaki artışın sebebi ise Bakan Şimşek’in açıklamaları TCMB’nin faiz artış döngüsüne başlayacağı beklentisinin piyasalarca fiyatlanması olmuştu.
21 - 22 - 23 Haziran 2023
21 Haziran tarihinde 23,5568 olan dolar/TL, 22 Haziran tarihinde 24,89 seviyesine 23 Haziran tarihinde ise 25,2375 seviyesine yükseldi. Sonrasında hız kesmeyen çapraz, 27 Haziran tarihinde 26,00 direncini de kırdı.
Bu artıştaki en önemli etken şüphesiz ki 20 Haziran 2023 tarihli faiz artış kararı ve TCMB’nin faiz artış döngüsünü başlatmış olması idi.
24 Ağustos 2023
24 Ağustos 2023 tarihinde gerçekleşen TCMB toplantısından piyasa beklentilerinin hayli üzerinde bir faiz kararı çıkmış ve bu sebeple bankalararası piyasada dolar/TL hızlı bir düşüş yaşamıştı. Karar öncesi 27,23 civarında hareket eden dolar/TL çaprazı yaklaşık 2 liralık bir düşüş ve yüzde 6'yı aşan değer kaybıyla 26 seviyesinin altına düşerek en düşük 25,30 seviyesini görmüştü.
Sonrasında istikrarlı şekilde artışını devam ettiren çapraz, 18 Eylül tarihinde 27 seviyesini tekrar aştı. Bunu izleyen günlerde 18 Ekim tarihinde 28 seviyesi aşılırken 12 Aralık tarihinde ise 29 seviyesi aşıldı. Yukarıda da belirtildiği gibi 2023 yılının son işlem gününde 29,73 ile rekor kıran dolar/TL; 2024 yılında da artışını sürdürüyor. Dolar/TL çaprazı 3 Ocak 2024 tarihinde 29,90 seviyesini gördükten sonra 29,70 seviyesinde konsodile oldu.
