2024 yılında yapay zeka devrimiyle Virtuals Protocol, DeFi ile geleneksel finansı birleştiren MANTRA ve Base ekosisteminin liderleri arasında yer alan Aerodrome Finance öne çıkan kripto para birimleri oldu.
2024 yılı kripto piyasası açısından oldukça hareketli geçti. Bu hareketlilikte en çok öne çıkan trendlerden biri ise memecoin’lerin sahneye hızlı bir şekilde geri dönmesiydi. Öyle ki yılın en çok yükselen 10 kripto paradan 7’sinin memecoin olması, “şaka coin” anlayışının popülaritesini açıkça ortaya koyuyor. Topluluk odaklı yapısı, mizahi içerikler ve viral pazarlama stratejileri sayesinde büyük kitlelere ulaşan memecoin’ler, aynı zamanda yüksek volatilite ve spekülatif işlemlerle de dikkat çekiyor. Bu nedenle, yatırımcıların bir anda yüzlerce kat değerlenen projeleri gördüğü gibi, aynı hızla sert düşüşlerin de yaşanabileceğini unutmamak gerekiyor.
Kaynak: Coingecko
Öte yandan, kripto piyasasının sadece eğlenceden ibaret olmadığını kanıtlar nitelikte, Virtuals Protocol (VIRTUAL), MANTRA (OM) ve Aerodrome Finance (AERO) yıl boyunca kayda değer bir başarı elde ederek yatırımcıların dikkatini çekmeyi başardı. İşte bu projelerin hızlı yükselişinin arkasındaki temel nedenler:
Virtuals Protocol (VIRTUAL)
Neden yükseldi?
Virtuals Protocol, yapay zeka (AI) trendini yakından takip ederek “AI agent” adı verilen otonom yazılımların piyasaya sürülmesi ve yönetilmesi için bir platform sağlıyor. 2024 itibarıyla AI projelerine olan yoğun talep, VIRTUAL’in da büyük ilgi görmesini sağladı. Aralık 2024’te Binance’te vadeli işlemler kategorisinde listelenmesi hem görünürlük hem de likidite kazandırdı. Ünlü yatırım şirketi VanEck’in 2025 kripto beklentileri raporunda “AI agent” ekosistemine vurgu yapması ve Virtuals Protocol’ü öne çıkarması da kurumsal ilginin artmasına yol açtı.
Virtuals Protocol, aslında 2021’den beri var olan PathDAO’nun yeniden markalanmış hali. Aralık 2024’te PATH token’larının 1:1 oranında VIRTUAL ile swap’lanması, toplulukta yeniden heyecan yarattı. Base (Coinbase’in L2 ağı) üzerinde lansman yapan proje, kullanıcı dostu AI agent üretme ve bu agent’ların yatırım ile etkileşim topluluklarını kurma gibi yenilikçi özelliklerle dikkat çekiyor. Bitget, Bybit, Gate.io gibi merkezi borsalar da VIRTUAL’i listeleyerek benimsenmeyi hızlandırdı ve projeyi kurumsal fonların radarına soktu.
Risk değerlendirmesi
VIRTUAL, AI agent başlatma, likidite havuzlarına katılma ve etkileşim ücreti ödemesi gibi işlevlere sahip bir token sunuyor. “AI modası” ve hızlı fiyat artışı kısa vadede düzeltme riskini barındırsa da uzun vadede AI ile kripto sektörünün kesişim noktasında olması, projeyi yakından takip etmeye değer kılıyor.
MANTRA (OM)
Neden yükseldi?
MANTRA, geleneksel finans varlıklarını (örneğin tahviller, gayrimenkul vb.) blok zincirine taşıyan “RWA” (Real World Asset) akımının önemli oyuncularından biri olarak öne çıkıyor. 2024’ün sonunda gerçekleştirdiği mainnet lansmanı ile Cosmos ekosistemiyle entegre olan proje, düşük işlem ücretleri, yüksek ölçeklenebilirlik ve düzenleyici uyumluluk özellikleri sayesinde yatırımcılar arasında popülerleşti.
Google Cloud’un MANTRA Chain’de doğrulayıcı ve altyapı sağlayıcısı olarak konumlanması, ağ güvenliği ve kurumsal itibar açısından projeyi güçlendirdi. Dubai merkezli Zand Bank ile imzalanan Mutabakat Anlaşması (MoU) ise RWA alanında yasal gerekliliklere uyumlu tokenizasyon faaliyetleri yürütme olanağı tanıdı ve MANTRA’nın Orta Doğu’daki kurumsal kabulüne katkı sundu.
Yeni ürünler ve ekosistem genişlemesi sayesinde proje daha da büyüdü. Vaults lansmanı, kullanıcıların stabilcoin’lerini stake ederek farklı kripto paralara maruz kalmasına olanak tanırken; GenDrop Airdrop Programı, ERC20’den MANTRA Chain’e köprüleme yapan kullanıcılara ödüller vererek ekosistemi canlandırdı. Ondo ile yapılan iş birliği, ABD Tahvilleri gibi gerçek dünya varlıklarını tokenize eden bir “savings vault” oluşturarak kurumsal yatırımcıyı projeye daha da yakınlaştırdı.
Risk değerlendirmesi
MANTRA, staking, ekosistem yönetimi ve RWA tokenizasyonuna erişim gibi işlevler sunan bir token ekonomisine sahip. DeFi sektöründeki genel oynaklığa rağmen, geleneksel finansı blok zinciri ile buluşturması ve kurumsal iş birlikleriyle desteklenen ürün geliştirme faaliyetleri, projenin uzun vadede sürdürülebilirliğini güçlendiriyor.
Aerodrome Finance (AERO)
Neden yükseldi?
Coinbase’in kurduğu Layer-2 ağı olan Base üzerinde faaliyet gösteren Aerodrome Finance, likidite protokolü olarak toplam kilitli değer (TVL) bazında lider konuma ulaştı. Base ağı hızla genişlerken, ekosistemdeki önde gelen projelerden biri olan AERO da yatırımcıların dikkatini çekti.
Base, gelecek vadeden projeleri desteklemek için bir ekosistem fonu oluşturdu ve bu fonun AERO token’ı “piyasa alımı” yöntemiyle (genellikle bu tarz işlemler OTC yoluyla yapılır) portföyüne eklemesi, projeye yönelik ilgiyi daha da körükledi. Duyuruyla birlikte fiyatta hızlı bir yükseliş görüldü ve AERO kısa sürede en çok konuşulan DeFi token’larından biri haline geldi.
Risk değerlendirmesi
AERO, Base üzerinde likidite havuzlarına katılım, ödül kazanma ve yönetişim işlevlerini yerine getiriyor. Base ağının benimsenme hızı arttıkça AERO’nun yükselişi devam edebilir. Buna rağmen DeFi projelerinde görülen yüksek volatilite ve akıllı sözleşme riskleri unutulmamalı.
Genel değerlendirme
AI ve RWA Akımları: 2024’teki en büyük trendler arasında yapay zeka tabanlı projeler (AI) ile gerçek varlıkların tokenizasyonu (RWA) geliyor.
Layer-2 Ekosistemleri: Base gibi L2’lerin hızlı genişlemesi, erken dönemde ekosistem lideri haline gelen projelere önemli fiyat artışları getirdi.
Merkezi Borsaların Rolü: CEX’lerin listelemeleri, vadeliler ve kurumsal raporlar (ör. VanEck) projelere yönelik yatırımcı ilgisini artıran temel etkenler arasında.
Kripto para birimlerinde yükselişlerin bir kısmı piyasa spekülasyonundan kaynaklanabilir. Volatilitenin yüksek olduğu kripto piyasalarında yatırımcıların kendi araştırmalarını yapması (DYOR) ve risk yönetimini göz ardı etmemesi önemlidir.
Bu üç proje, 2024’teki kayda değer performansları sayesinde gündemde kalsa da her biri farklı risk ve potansiyel barındırıyor. Yatırım yapmadan önce projelerin teknik altyapısını, yol haritalarını ve arkasındaki ekibi mutlaka incelemeniz önerilir.
