Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Joe Biden, bu hafta içerisinde ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell ve ABD Hazine Bakanı Janet Yellen ile bir araya geldi.
ABD Başkanı Joe Biden, salı günü Fed Başkanı Jerome Powell ve ABD Hazine Bakanı Janet Yellen ile, Biden’ın "en büyük önceliği" olarak nitelendirdiği enflasyonla mücadeleyi ve ABD’deki ve dünyadaki son ekonomik gelişmeleri görüşmek için bir araya geldi. Şüphesiz ki bu görüşmenin ardından devam eden süreçte dünyanın en büyük ekonomisinde izlenecek politikalar ve uygulanacak yol haritası, ülkemiz de dahil olmak üzere küresel piyasadaki tüm aktörleri etkileyecek.
Başkan Biden, bu görüşmeden önce Wall Street Journal’da enflasyonla mücadele konulu önemli bir makale kaleme aldı. ABD halkının endişeli olduğunu kabul ettiğini belirten Biden, halkın kendisine güvenmesini istedi. Enflasyonla mücadele kapsamında üçlü bir yol haritasına işaret eden Biden enflasyonla mücadele sürecinde Fed'e müdahalede bulunmayacağını, fakat ekonominin istikrarlı büyümeye geçişine rehberlik ederek, yüksek fiyatların üstesinden gelmeyi hedeflediğini ifade etti. Üçlü yol haritasının satır başları şu şekilde:
- Biden öncelikle Fed’in enflasyonu kontrol etmek için birincil sorumluluğa sahip olduğuna işaret etti. Önceki başkanların Fed'i küçük düşürdüğünü ve yüksek enflasyon dönemlerinde Fed kararlarını uygunsuz bir şekilde etkilemeye çalıştığını dile getiren Biden kendisinin bunu yapmayacağını belirtti. Hatırlanacağı üzere ABD Eski Başkanı Donald Trump, başkanlığı döneminde Fed Başkanı Powell’ı sıkça eleştirmişti. Ayrıca belirtmek gerekiyor ki Fed de diğer merkez bankaları gibi bağımsız bir yapıya sahip ve kararlarını alırken diğer merkez bankaları gibi bu bağımsızlığı gözetmeye dikkat etmesi bekleniyor.
- Biden ikinci olarak süregelen ekonomik belirsizlik esnasında ABD ekonomisinin üretken kapasitesini artırmak için atılmasını gerekli gördüğü pratik adımlara dikkat çekti. Artan petrol fiyatlarına karşı gerçekleştirdiği hamlelere dikkat çeken Biden ve tedarik krizine karşı da altyapıyı geliştirerek taşıma maliyetlerini azaltma önerisinde bulundu. Bunun yanında ABD’nin iç ekonomik dinamiklerinde önemli yere sahip konut açığı, ilaç fiyatları, çocuk ve yaşlı bakımı gibi bazı konularda da öneriler ortaya koydu.
- Son olarak ise fiyat baskılarını hafifletmeye yardımcı olacak federal açığı azaltmaya devam etmeleri gerektiğine dikkat çeken Biden, Kongre Bütçe Ofisi’nin, öngörüsüne göre açığın bu yıl 1,7 trilyon dolar düşeceğini ve bunun tarihteki en büyük düşüş olduğunu belirtti.
Toplantı sonrası Beyaz Saray’dan toplantının içeriğine ilişkin detaylı bilgi verilmezken; ABD ve küresel ekonominin görünümüne odaklanan çok yapıcı bir toplantı gerçekleştiği vurgulandı. Biden'ın enflasyonla mücadele için Fed'in ihtiyaç duyduğu alanın sağlanacağını vurguladığını aktarıldı.
Yellen: Enflasyon konusunda yanıldım
Toplantıyı takiben CNN’e açıklamalarda bulunan ABD Hazine Bakanı Yellen’dan ise enflayon konusunda bir özeleştiri geldi. Geçtiğimiz sene yaptığı ABD'de enflasyonunun süregelen bir problem oluşturmayacağı yönündeki yorumunda yanıldığını dile getiren Yellen o dönemde ekonomide enerji ve gıda fiyatlarını yukarı çeken beklenmedik büyük şoklar ve ABD ekonomisini olumsuz etkileyen arz sıkıntıları yaşandığını ve kendisinin bunları tümüyle anlayamadığını ifade etti.
Fed’den beklenti 50 baz puanlık faiz artışı
Fed’in bir sonraki para politikası toplantısı 15 Haziran’da gerçekleşecek. Yaklaşık iki hafta önce yaptığı açıklamalarda Fed Başkanı Powell enflasyon düşene kadar para politikasını sıkılaştırmaya devam
edeceklerini belirtmiş; enflasyonu düşürmek için gerekli araçlara ve kararlılığa sahip olduklarını vurgulayarak enflasyonun net ve inandırıcı bir şekilde düştüğünü görmeleri gerektiğini ve bunu görene kadar da zorlamaya devam edeceklerini ifade etmişti. Fed Başkanı, enflasyon baskılarının azaldığına ve enflasyonun düştüğüne dair net ve ikna edici kanıtlar görmeleri gerektiğini söylemiş, bunu görmedikleri takdirde daha agresif hareket etmeyi düşünebileceklerini dile getirmişti.
Powell Fed’in, Mayıs toplantısındaki 50 baz puanlık faiz artışının ardından faiz artışına kademeli olarak devam etmenin daha uygun olacağını düşündüklerini daha önce birkaç kez belirtmiş, gelecek iki toplantıda da 50 baz puanlık faiz artırımına gitme fikrinin Federal Açık Piyasa Komitesi'nde (FOMC) destek bulduğunu belirtmişti. Dolayısıyla 15 Haziran’da gerçekleşecek toplantıda da Fed’den beklenti 50 baz puanlık bir faiz artışı olması.
Öte yandan dün ABD ekonomisindeki güncel duruma dair değerlendirmelerin yer aldığı Fed’in "Bej Kitap" raporunun mayıs sayısını yayımladı. Bankanın 12 federal şubesinden gelen analizlerle hazırlanan raporda, tüm bölgelerde ekonomik büyümenin devam ettiği ancak 4 bölgenin ılımlı bir büyüme bildirdiği, 4 bölgenin büyüme hızının ise bir önceki döneme nazaran yavaşladığı ifade edildi.
JPMorgan CEO’su: Kasırgaya hazır olun
Mevcut finansal durum ile ilgili karamsar bir yorum ABD’nin en büyük ve köklü yatırım bankalarından JPMorgan Chase’in CEO’su Jamie Dimon’dan geldi. Katıldığı bir konferansta küresel ekonomik durumu hava durumuna benzeterek açıklayan Dimon; Ukrayna’daki savaş, yükselen enflasyon, Fed’in faiz artırımları gibi sebeplerden ötürü ufukta bir ekonomik “kasırga” görüldüğü tahmininde bulundu. Dimon “Şu anda hava biraz güneşli, işler iyi gidiyor. Herkes Fed’in bununla başa çıkabileceğini düşünüyor. Kasırga orada ve bize doğru yaklaşıyor. Bunun küçük bir kasırga mı yoksa bir süper kasırga mı olacağını bilmiyoruz. Kendinizi hazırlasanız iyi olur.” ifadelerini kullandı ve insanların şu anda yaşanan mevcut durumu elli sene boyunca tarih kitaplarında yazacağını iddia etti.
Fed'in para politikasında niceliksel sıkılaşma yapmak zorunda olduğunu vurgulayan Dimon sistemdeki aşırı likidite sebebiyle bankanın elinde başka bir seçenek olmadığı değerlendirmesinde bulundu. Enflasyonist baskılar nedeniyle Fed’in faiz oranlarını yükseltmesi gerektiğini aktaran Dimon, ABD bankacılık sisteminin bu zorluklara dayanabilecek güçte olduğunu düşündüğünü ifade etti.
Bakalım Dimon’ın da ifade ettiği gibi, ufukta toplanan bulutlar küçük bir kasırgaya mı yol açacak yoksa bizleri bir süper kasırga mı bekliyor?
