Bu hafta ABD ve Türkiye’de açıklanan konut sektörü verilerini derleyerek, iki ülkedeki mevcut durumu kıyasladık. Peki, ortaya nasıl bir tablo çıktı? İşte detaylar..
ABD ve Türkiye’de bu hafta konut sektörü verileri açıklandı. Türkiye’de pazartesi günü açıklanan konut satışı verileri, eylül ayında konut satışlarının yavaşladığını gösterdi. ABD kanadında da artan faizlerin mortgage talebini düşürdüğü görüldü.
ABD’de inşaat izinleri ve konut başlangıçları beklenti altında kaldı, mortgage başvuruları 1995’ten beri en düşük seviyede
ABD'de dün açıklanan verilere göre ağustos ayında yüzde 6,8 artarak 1 milyon 541 bin olarak açıklanan inşaat izinleri eylül ayında yüzde 4,4 azaldı ve piyasa beklentilerinin altında olacak şekilde 1 milyon 473 bin olarak açıklandı. Müstakil evlere ilişkin inşaat izinleri ise 965 bin olarak kaydedildi. İnşaat izinleri, yıllık bazda ise geçtiğimiz yılın eylül ayına oranla 7,2 azaldı.
Buna karşılık ağustos ayında yüzde 12,5 azalan inşaat başlangıçları ise eylül ayında yüzde 7 artış gösterdi. Ağustos ayında 1 milyon 269 bin inşaat başlangıcı açıklanırken eylül ayında bu sayı 1 milyon 380 bin olan piyasa beklentisinin altında kalsa da, 1 milyon 358 bine yükseldi. Konut başlangıçları da tıpkı inşaat izinleri gibi yıllık bazda geçtiğimiz yılın eylül ayına oranla 7,2 azaldı.
Yine dün, Mortgage Bankalar Birliği (MBA) tarafından açıklanan verilere göre 13 Ekim 2023 ile biten haftada mortgage başvuruları son 28 yılın en düşük seviyesine geriledi. 30 yıl vadeli mortgage için ortalama faiz oranı, geçtiğimiz hafta yüzde 7,7 seviyesine çıkarak yükselişine devam ederken son 23 yılın en yüksek seviyesini de gördü. 15 yıl vadeli mortgage ortalama faiz oranı da 1 baz puan artarak yüzde 6,98'e yükseldi. MBA, konut alımlarının gerilemeye devam etme sebebi olarak mevcut faiz oranlarının yüksek olmasından dolayı satın alma gücünün azalmasını ve mevcut konut stokunun yetersiz olmasını gösterdi. Bu arada, eylül ayı sonunda temmuz ayına ilişkin verileri açıklanan ABD konut fiyat endeksine (KFE) göre konut fiyatlarının yükselmeye devam ettiğinin de altını çizmek gerekiyor.
Bugün ayrıca ABD’de eylül ayı mevcut konut satışları verisi açıklanacak. Ağustos ayında aylık bazda yüzde 0,7 düşen mevcut konut satışları 4 milyon 40 bin olarak açıklanmıştı. Piyasaların beklentisi açıklanacak veride gerileme görülmesi ve eylül ayında mevcut konut satışlarının 3 milyon 890 bin seviyesine inmesi yönünde. Bugünkü verinin beklentiler dahilinde gelmesi ya da beklentileri tatmin etmemesi konut sektöründeki yavaşlamayı tescil edecektir.
Türkiye’de konut fiyatlarının artış hızı ve konuta olan ilgi yavaşladı
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ise salı günü 2023 yılının Ağustos ayına ilişkin KFE verisini açıkladı. Buna göre 2023 yılının Ağustos ayında aylık bazda yüzde 5,5 oranında artan KFE, yıllık bazda ise nominal olarak yüzde 90,3, reel olarak yüzde 21,9 oranında artış gösterdi. Bu, yıllık bazda 2022 yılının Ocak ayından bu yana yani yaklaşık bir buçuk yılın en yavaş artışı oldu.
Öte yandan pazartesi günü Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) açıkladığı eylül ayı konut satış verilerine göre 2023 yılının Eylül ayında ülke genelinde 102 bin 656 konut el değiştirdi ve konut satışlarında yıllık yüzde 9,5’lik bir azalma görüldü. Ocak - eylül arası dönemde ise konut satışlarında ise yüzde 14,9 oranında bir gerileme görüldü ve toplamda 900 bin 74 konut el değiştirdi.
Tüm bu veriler ışığında, ABD ile birlikte Türkiye’de de konut sektörünün zayıfladığını ifade etmek yanlış olmaz.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki de geçtiğimiz ay bu soruna bir çözüm bulmak amacıyla arzın artırılarak vatandaşın konuta ulaşımının kolaylaşması ve kiraları düşürmek için Hazine arazilerinin imara açılmasının gündemlerinde olduğunu ifade etmişti. Bu planların işe yarayıp yaramayacağını ise ilerleyen günlerde göreceğiz.
