2014 yılında Danimarkalı girişimci Rune Christenson MakerDAO’yu kurduğunda ve DeFi sektörünü başlattığında 6 sene içerisinde 18 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaşacağını öngörebilmiş miydi?
Decentralized Finance veya kısaca DeFi, blockchain tabanıyla kurulmuş bir finans ekosistemi. Bu “merkeziyetsiz finans” yapılanmasında amaç bir merkezi otorite olmaksızın, tamamen açık kaynaklı bir şekilde, şeffaf bir finansal ortam yaratmak.
Bu sistemde kullanıcılar varlıklarını kendi ellerinde tutarak, doğrudan P2P yani eşler arası işlemler yapabilirler. Ne düşündüğünüzü tahmin eder gibiyim. Nakit parayla tüm işlemleri yapmak gibi değil mi?
Bu noktada DeFi nakit paradan şöyle ayrılıyor. Nakit paranın aksine DeFi, dijital dünyaya erişimi olan herkesin doğrudan banka benzeri işlemler yapabilmesini sağlıyor. Bu durum en çok mevcuttaki finansal sistemlere erişimi olmayanlar için çok önemli.
Bunun yanısıra DeFi uygulamaları, tamamen kod bazlı olduğu için transferlerde anlaşmazlıklar ve hataları minimize etmiş oluyor. Ayrıca bu kod bazlı işlemler tek bir merkezde olmadığı ve farklı noktalarda gerçekleştiği için şeffaflık ve tam zamanlı operasyon sağlıyor.
DeFi ile neler yapılabilir?
Tıpkı banka uygulamaları gibi DeFi projelerini kullanarak borç alıp verebilir, bu işlemler tamamen sizin kontrolünüzde olduğu için istediğiniz zaman işlemleri sonlandırabilir, uzatabilir veya yeniden işlem yapabilirsiniz. Borç alma ve verme işlemleri de yine kod tabanlı olduğundan işlem masraflarından kurtulursunuz ve daha hızlı hizmetlerden faydalanabilirsiniz.
Aynı zamanda bu ekosistemde bulunan sabit paralarla (stable coin) gerçek hayattaki varlıklarınız için değer kaydı yapabilirsiniz.
Bunların yanında DeFi varlıklarınızı merkeziyetsiz “borsa”larda doğrudan diğer yatırımcılarla ticaret yaparak arttırabilir, yatırım yapabilirsiniz.
DeFi projeleri
Birkaç DeFi projesi örneğine bakmaya ne dersiniz?
MakerDAO, DeFi platformunun ilk örneği. Akıllı kontratları yani, eşler arası doğrudan para transferi ve yatırılan bir kriptopara karşılığı Dai(=1USD) kredisi alımını sağlayan ekosistem. Kredilerin ödemesi için elinizde yine aynı projenin parası MKR bulundurmanız, kredi ödeme zamanı geldiğinde bu MKR’ları yakmanız gerekiyor.
ChainLink, Link tokeni ile birlikte DeFi ailesinin en yüksek piyasa değerli projesi. Bu projede amaç bilginin blockchain teknolojisi ile saklanabilmesi. Dijital ve finansal kontratların, gerçek hayatla ve market hareketleriyle ilişkili olması gerekiyor. Günümüzün sıcak konularından IoT ile dirsek temaslı bir proje.
Uniswap, bir otomatik alım-satım platformu. DeFi tokenlarının eşler arasında transferine kolaylık sağlıyor. Geçtiğimiz haftalarda bu projeyi kullanan herkese, ekip Uni isimli tokenlarını ödül olarak vermişti.
Yeni DeFi proje seçimim
Definer, Microsoft ve SNZ’nin de aralarında olduğu bir çok yatırımcı tarafından desteklenen bir finansal hizmet platformu. Kriptopara kullanıcıları ellerindeki kriptoparaları kullanarak bu proje ile faiz geliri kazanacaklar. %6 ila %12 arası faiz sunan bu projede kullanıcılar için bir minumum yatırım süresi bulunmuyor. Proje bütün varlıklara sigorta, doğrudan ticaret ve proje gelirlerinin paylaşımı gibi imkanlar sunuyor.
Bu yazıda DeFi’nin ne olduğundan, avantajlarından ve bazı proje örneklerinden bahsettik. Bir sonraki yazıda sıradaki trend NFTler(Non-Fungible Token) hakkında konuşmaya ne dersiniz?
