Amerikan Merkez Bankası (Fed), kasım ayı Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısı sonrası politika faizini piyasaların beklentisi doğrultusunda art arda dördüncü kez 75 baz puan artırırken karar sonrasında hisseler düştü ve dolar yükselişe geçti.
Fed, 1-2 Kasım tarihlerinde gerçekleştirdiği bu yılın yedinci FOMC toplantısı sonrasında dün TSİ ile akşam saatlerinde merakla beklenen faiz kararını açıkladı. Merkez bankası, inatçı yüksek enflasyonla mücadele çerçevesinde piyasaların beklentisine paralel şekilde peş peşe dördüncü kez politika faizini 75 baz puan artırarak son on beş yılın en yüksek seviyesi olan 3,75-4,00 seviyesine yükseltti.
Karar metninden sonra yükselen piyasalar Powell’ın açıklamalarının ardından düştü
Fed’in yayınladığı karar metninde iki ifade dikkat çekti. Bunlardan ilki FOMC’nin, enflasyonu zaman içinde yüzde 2 hedefine döndürmek adına yeterli düzeyde kısıtlayıcı bir para politikası duruşu elde edebilmek için hedef aralıkta devam edecek artışların uygun olacağını beklemesi; ikincisi ise FOMC’nin, gelecekte hedef aralıkta gerçekleştirilecek faiz artışlarının hızını belirlerken para politikasındaki kümülatif sıkılaşmayı, para politikasının ekonomik aktivite ve enflasyonda yarattığı olumsuz etkiler sonucunda oluşan gecikmeleri ve ekonomik ve finansal gelişmeleri dikkate alacağını belirtmesi oldu.
Önceki analizlerimizde belirtildiği üzere, enflasyona müdahalede geç kalmakla suçlanan Fed, enflasyona müdahaleye başladığı mart ayında ise yüksek enflasyon miktarını yeterince ciddiye almayarak ağır davranmakla eleştirilmişti. Enflasyonun kalıcı olacağının geç anlaşılmasıyla birlikte şahin bir politika izlemeye başlayan merkez bankası, enflasyonun halen istenilenin çok üzerinde seyrettiği ve büyüme verilerinin karamsar bir görüntü çizdiği bir ortamda enflasyonu değil büyümeyi yavaşlatmakla itham ediliyordu.
Özellikle Cleveland Fed’in son tahminine göre ekim ayında TÜFE’nin yüzde 8,1, çekirdek TÜFE’nin yüzde 6,5; kasım ayında ise TÜFE’nin yüzde 8, çekirdek TÜFE’nin ise yüzde 6,6 olarak öngörülmesi enflasyonun iyileştirilebilmesi adına çok yol katedilemediğini gösteriyor.
Bu noktada Fed’in karar metnindeki ifadeler piyasalara, gerçekleştirilen faiz artışlarının etkisinin zaman içinde görüleceğini ve bunun sabır gerektirdiğini; ancak enflasyonla mücadele kapsamında önümüzdeki dönemde gerçekleştirilecek faiz artışlarında agresif faiz artışlarını bırakarak ve piyasa koşullarını dikkate alacak şekilde daha yavaş faiz artışları yaparak süreci gözlemleyeceğini ifade etmeye çalışır gibiydi. Nitekim bu yazılı metindeki ifadeleri Fed’in daha güvercin bir politikayla ilerleyeceği şeklinde yorumlayan piyasalarda 75 baz puanlık artış ihtimali, Fed’in aralık ayı faiz artışı fiyatlamalarından çıktı. 50 ve 25 baz puanlık artış beklentileri fiyatlanırken emtia ve endeksler de yükseldi.
Ancak sonrasında Fed Başkanı Jerome Powell’ın açıklamaları rüzgârı tersine döndürdü. Powell, sıkı para politikasından bu dönemde vazgeçemeyeceklerini ifade ederek enflasyonu düşürebilmek adına izlenen para politikasına sadık kalacaklarını ve faiz artırmaya devam edeceklerini ısrarla belirtti. Fakat piyasalarda şahin etki yaratan en önemli ifadesi eylül ayı FOMC toplantısından bu yana nihai faiz oranlarının (başka bir deyişle Fed’in faiz artırımını durduracağı noktanın) önceki tahminlerinden daha yüksek olacağını ifade etmesi oldu. Yani Fed faiz artış porsiyonlarını düşürecek bir politika izlemeyi planlıyor dahi olsa, Powell’ın açıklamaları faiz artışının daha uzun süreli gerçekleşeceğini ve Fed’in duracağı noktanın beklenenden daha yüksek olacağını düşündüğünü ifade eder nitelikteydi.
Hatırlanacağı üzere iki hafta önce ilk kez Minneapolis Fed Başkanı Neel Kashkari’nin çekirdek enflasyonda sürpriz artışlar görülmeye devam edilmesi halinde Fed’in yüzde 4,5 faiz oranında durmayabileceğini söylemesiyle, Fed swaplarında 2023 yılının ilk yarısı için ilk kez yüzde 5 faiz oranı fiyatlanmaya başlanmış; tahviller de Kashkari’nin bu mesajını kötü algılamıştı. Dün bu öngörünün Fed Başkanı Powell tarafından da dile getirilmesiyle swap piyasasında yüzde 5,1 faiz oranı fiyatlanmaya başlandı. Powell’ın açıklamalarını takiben aralık ayında 25 baz puan beklentisi kaybolurken 50 baz puanlık artış beklentisi ağırlık kazandı.
Tarım dışı istihdam verisi öncesi dolar yükseliyor, hisseler düşüyor
Powell’ın piyasalarda beklenenden daha şahin etki yaratan mesajlarının ardından dolar yükselişe geçerken hisseler düştü. Dün 110,50 seviyesinin altını gören dolar endeksi açıklamaların ardından 112 seviyesine çıktı. Bugün ise yüzde 1,38’lik bir artışla 112,88 seviyesinde yükselişine devam ediyor. Yarın açıklanacak tarım dışı istihdam verilerinin olumlu gelmesi dolar endeksinin 113 seviyesi üzerini test etmesine neden olabilir.
