Haziran ayının ilk gününde dolar/TL yükselen grafiğini sürdürüyor, sürdürmeye de devam edecek gibi görünüyor.
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) geçtiğimiz hafta Perşembe günü gerçekleşen Mayıs ayı toplantısı sonucu faiz kararının açıklamış, piyasaların da beklediği gibi, yüzde 14 olan politik faize dokunmamıştı.
Danske Bank: Dolar/TL 12 ay içinde 20 seviyesini görebilir
Danimarka’nın en büyük bankası olan çok uluslu banka ve finans hizmetleri kuruluşu Danske Bank A/S dün “Türkiye ve Türk lirası için ‘kusursuz fırtına’ an meselesi” başlıklı bir rapor yayınladı. Rapora göre sıkılaşan finansal koşullar ile birleşen artan stagflasyon endişeleri, süregelen negatif ticaret hadleri krizi ve para politikalarında aksi yönde bir değişiklik belirtisi görülmemesi, Türk lirasının dolara karşı zayıflamaya devam etmesine neden olacak (Bilindiği üzere stagflasyon, stagnasyon ile enflasyonun aynı anda görülmesi, yani ekonomideki işsizlik oranı artarken fiyatların da hızla yükselmesi durumu). Banka raporda önümüzdeki 12 aylık süre içinde Dolar/TL’nin 20 seviyesine çıkmasın beklediğini açıkladı.
Bu beklentiye gerekçe olarak Türk lirasını son aylarda destekleyen politikaların etkisini kaybetmeye başlaması ve bu sebeple Türk lirası ile ilgili risklerin daha da aşağı yönlü olması dolayısıyla kurun daha da yükselmesi riski bulunması gösterildi. Raporda ayrıca kur korumalı mevduatın (KKM) Türk lirasının hızlı şekilde değer kaybetmesi halinde Türkiye ekonomisini mali bir bunalımla baş başa bırakabileceği ifade edildi. Raporda KKM’nin bir sonraki turunun vadesinin Haziran ayında dolacağı ve Türk lirasının son dönemde değer kaybetmesine ve nominal getirilerin yüzde 14 seviyesindeki politika faizinin üzerinde olmasına karşın muhtemelen yatırımcıların çift haneli negatif reel getiriler nedeniyle hayal kırıklığına uğrayacağı değerlendirmelerine yer verildi. Analistler ayrıca finansal koşulların küresel anlamda sıkılaştığı bir ortamda şirketlerin yüksek miktardaki dış borçlarının ek zorluklara neden olduğuna da dikkat çekti.
HSBC de dolar/TL tahminini yukarı çekmişti
Hatırlanacağı üzere İngiliz bankası HSBC de geçtiğimiz hafta yayımladığı raporda dolar/TL için yıl sonu tahminini 16,5’ten 17,5’e yükseltmişti. Raporda, Danske Bank analizine paralel şekilde, yüksek enflasyon ve düşük nominal faizin TL için yeni bir makro tema olmadığı; fakat enflasyonun henüz en yüksek seviyesini görmediği bir ortamda reel faiz dinamiğinin giderek artan bir şekilde TL aleyhinde seyrettiği ifade edilmişti. HSBC raporuna göre mevcut halde yüzde 70 seviyelerinde açıklanan enflasyon, banka ekonomistlerinin tahminlerine göre 3. çeyrekte yüzde 90’a yaklaşacak. Raporda ayrıca TCMB’nin faiz artırımına niyetli görünmediği bir ortamda, reel faizin yeni bir “rekor düşük seviyeye” gerileyeceği anlamına geleceği belirtilmişti. Banka ayrıca, yine Danske Bank raporuna paralel şekilde, mevcut politik ve makro zeminde uygulanan önlemlerin TL üzerindeki etkisinin geçici olacağını belirtmişti.
Geçtiğimiz hafta da belirttiğimiz gibi, sayılan nedenlerle yurt içi yerleşiklerin TL tutma isteği önümüzdeki aylarda azalabilir ve bu durum dolar/TL’nin daha da yükselmesine neden olabilir.
İstanbul’da enflasyon son çeyrek asrın zirvesinde
Öte yanda İstanbul Ticaret Odası (İTO), Mayıs ayına ilişkin fiyat endekslerini yayımladı. Endekse göre İstanbul'da perakende fiyatlar Mayıs ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 87,35 arttı. İTO verilerine göre söz konusu artış son 24 yılda görülen en yüksek artış oldu. Aylık bazda artış ise yüzde 5,84 olarak açıklandı. Toptan fiyatlarda ise artış yıllık yüzde 79,12, aylık 5,76 seviyesinde oldu.
Açıklanan verilere göre Mayıs ayında perakende fiyatlarda bir önceki aya göre; kültür, eğitim ve eğlence harcamalarında yüzde 12,15, konut harcamalarında yüzde 7,22, giyim harcamalarında yüzde 6,92, ev eşyası harcamalarında yüzde 6,84, gıda harcamalarında yüzde 4,97, ulaştırma ve haberleşme harcamalarında yüzde 3,79, sağlık ve kişisel bakım harcamalarında yüzde 3,15 artış görüldü.
Geçtiğimiz haftaki TCMB kararın ardından hem enflasyon hem de dolar/TL yükselişine devam ediyor ve işin üzücü tarafı bu yükselişi frenleyecek herhangi bir aksiyon da ufukta görünmüyor. Dolar/TL bugün yüzde 0,25 artışla 16,44 seviyesinde işlem görüyor. Dolar/TL kuru Aralık 2021 ortalarında 17’yi aşarak rekor kırmıştı; yaklaşık altı ay sonunda alınan önlemlerin etkililiği ve sürdürebilirliği tartışmalı görünüyor.
