Teknik analiz, yatırımcıların fiyat hareketlerini inceleyerek gelecekteki fiyat hareketlerini tahmin etmelerine yardımcı olur. Bu analizde kullanılan birçok indikatör bulunmaktadır. İşte en çok kullanılan dört teknik analiz indikatörü..
Hareketli Ortalama (Moving Average, MA)
Hareketli ortalama, belirli bir süre boyunca fiyatların ortalamasını alarak piyasa trendlerini belirlemeye yardımcı olan bir indikatördür. En yaygın türleri Basit Hareketli Ortalama (Simple Moving Average, SMA) ve Üstel Hareketli Ortalama (Exponential Moving Average, EMA) şeklindedir.
Hareketli ortalamalar, fiyatın mevcut trendini ve olası dönüş noktalarını belirlemek için kullanılır. Kısa dönemli ortalamalar, hızlı hareket eden piyasalarda sinyaller üretirken, uzun dönemli ortalamalar daha uzun vadeli trendleri yakalar.
Kaynak: TradingView (100G SMA)
Görselde göründüğü gibi MA çizgisinin üzerinde iken yükseliş trendi, aşağısında iken düşüş trendi oluşmuş. Bazen de destek ve direnç görevi görmüş.
Özellikleri:
SMA: Belirli bir dönem içindeki kapanış fiyatlarının ortalamasını alır. Örneğin, 50 günlük SMA, son 50 günün kapanış fiyatlarının ortalamasını temsil eder.
EMA: Son fiyatlara daha fazla ağırlık vererek hesaplanır. Bu, EMA’nın fiyat değişikliklerine daha hızlı tepki vermesini sağlar.
Avantajlar:
- Trendleri belirlemede etkilidir.
- Fiyatın ortalamadan sapmalarını analiz ederek alım satım sinyalleri üretir.
Dezavantajlar:
- Geçmiş verilere dayalı olduğu için gecikmeli sinyaller verebilir.
- Ani fiyat değişimlerinde yanıltıcı sinyaller üretebilir.
Göreceli Güç Endeksi (Relative Strength Index, RSI)
RSI, belirli bir süre boyunca fiyat hareketlerinin hızını ve değişimini ölçen bir momentum osilatörüdür. 0 ile 100 arasında bir değer alır ve genellikle 70 üzeri aşırı alım, 30 altı ise aşırı satım bölgesi olarak değerlendirilir.
RSI, piyasaların aşırı alım veya aşırı satım durumunda olup olmadığını belirlemek için kullanılır. Ayrıca, fiyat ve RSI arasındaki uyumsuzlukları (divergence) tespit ederek trend dönüş sinyalleri sağlar.
Kaynak: TradingView
Grafikte RSI indikatörünün aşırı alım seviyesine ulaştığında fiyatta çekilmeler olduğu (siyah çizgiler) görülüyor. Öte yandan, fiyatta artış yaşanırken RSI seviyesinin düşmesi (kırmızı kutular), bir süre sonra trendin tersine döndüğünü göstermekte.
Özellikleri:
Aşırı Alım/Satım Seviyeleri: RSI, genellikle 70’in üzerinde aşırı alım ve 30’un altında aşırı satım olarak kabul edilir.
Uyumsuzluklar: Fiyat ve RSI arasındaki farklı yönlü hareketler trend dönüş sinyali olabilir.
Avantajlar:
- Momentum değişikliklerini hızlı bir şekilde yakalar.
- Aşırı alım ve aşırı satım seviyelerini belirlemede etkilidir.
Dezavantajlar:
- Özellikle güçlü trendlerde yanıltıcı sinyaller verebilir.
Bollinger Bantları (Bollinger Bands)
Bollinger Bantları, fiyatların volatilitesini ölçmek ve aşırı alım ya da aşırı satım durumlarını belirlemek için kullanılır. Üst ve alt bantlar, genellikle 20 günlük hareketli ortalama ve bu ortalamanın belirli bir standart sapma mesafesi kullanılarak hesaplanır.
Bollinger Bantları, fiyatların ne zaman bantların dışına çıktığını tespit ederek aşırı alım veya aşırı satım durumlarını belirler. Bantların daralması (sıkışma), yaklaşan volatilite artışına işaret edebilir.
Kaynak: TradingView
Grafikte, oklar ile gösterilen seviyelerde Bollinger Bandının üst veya alt seviyesinden tersine dönüş olduğu görülüyor. Öte yandan, kare ile gösterilen bölgede ise büyük bir düşüş yaşandığı, ancak tekrardan toparlanma yaşanarak bandın içine başarılı bir şekilde girdiği görülüyor.
Özellikleri:
Üst ve Alt Bantlar: Fiyatların volatilitesine bağlı olarak genişler veya daralır.
Sıkışma (Squeeze): Bantların daralması, genellikle volatilitenin artacağını gösterir.
Avantajlar:
- Volatiliteyi ve olası fiyat hareketlerini tahmin etmede etkilidir.
- Piyasa dalgalanmalarını görsel olarak temsil eder.
Dezavantajlar:
- Yanıltıcı sinyaller verebilir.
- Tek başına kullanıldığında yanlış alım satım kararlarına neden olabilir.
MACD (Moving Average Convergence Divergence)
MACD, iki farklı üstel hareketli ortalama arasındaki ilişkiyi gösteren bir momentum indikatörüdür. MACD hattı (genellikle 12 ve 26 günlük EMA’lar) ve sinyal hattı (9 günlük EMA) içerir.
MACD, trendin yönünü ve gücünü belirlemek için kullanılır. MACD hattının sinyal hattını yukarı kesmesi alım sinyali, aşağı kesmesi ise satım sinyali olarak değerlendirilir.
Kaynak: TradingView
Dik çizgiler ile MACD göstergesinin kesişim noktaları gösterilmiştir. Buraya bakıldığında, aşağı yönlü kesişimde düşüş, yukarı yönlü kesişimde yükseliş yaşanmış. Ancak, tek bir indikatör kullanmanın riski görselde kare alan ile gösterilmiştir. Çünkü, kısa süreli birden fazla kesişimin yaşanmış olması ve fiyatta dalgalanma yaşanması oldukça risklidir.
Özellikleri:
MACD Hattı ve Sinyal Hattı: İki EMA arasındaki farkı gösterir.
Histogram: MACD ve sinyal hattı arasındaki farkı grafiksel olarak temsil eder.
Avantajlar:
- Trend değişikliklerini erken tespit eder.
- Alım ve satım sinyalleri üretir.
Dezavantajlar:
- Yatay piyasalarda yanıltıcı sinyaller verebilir.
- Geçmiş verilere dayandığı için gecikmeli sinyaller oluşturabilir.
Bu indikatörler, yatırımcıların piyasa hareketlerini analiz etmelerine ve alım satım stratejileri geliştirmelerine yardımcı olur. Her birinin kendine özgü avantajları ve dezavantajları vardır, bu nedenle genellikle birlikte veya diğer analiz yöntemleriyle kombinasyon halinde kullanılırlar.
