Enflasyon ocak ayında hem aylık hem de yıllık bazda beklentilerden fazla artış gösterirken aylık TÜFE de ağustos ayından bu yana en yüksek seviyeye yükseldi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından izlenen para politikası ve Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından izlenen maliye politikası ile kontrol altına alınmaya çalışılan fiyat artış baskıları ağustos ayından bu yana sürdürdüğü olumlu görüntüyü ocak ayı itibarıyla bozdu. Ocak ayı tüketici fiyat endeksi (TÜFE) verisi hem aylık hem de yıllık bazda beklentilerden fazla artış gösterdi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), her sene olduğu gibi bu sene de açıklanan ocak ayı enflasyon verileriyle birlikte enflasyon sepetinde gerçekleştirilen güncellemeleri de açıkladı. 2024 yılında TÜFE mal ve hizmet sepetine yeni ürünler maddeler votka, kadın mont, düğün, nişan vb. toplantılar için salon kirası olurken sepetten çıkan tek ürün deri veya suni deri çocuk ayakkabısı oldu.
TÜİK: Aylık TÜFE yüzde 6,70
TÜİK, pazartesi günü ocak ayına ilişkin TÜFE verilerini açıkladı. TÜİK verilerine göre aralık ayında yüzde 64,77 olarak açıklanan ve ocak ayında yüzde 64,52’ye düşmesi beklenen yıllık TÜFE yüzde 64,86’ya yükselirken aralık ayında yüzde 2,93 olan be yüzde 6,49’a yükselmesi beklenen aylık TÜFE ise beklentileri aşarak yüzde 6,70’e çıktı.
TCMB’nin sıkı para politikasına devam ettiği bu dönemde fiyat artış baskılarında gerileme beklenirken TÜFE’de yaşanan bu sürpriz sıçrama, iktisatçı Mahfi Eğilmez’in ocak ayı sonunda paylaştığı değerlendirmelerden birini akla getirdi: “Türkiye, 2023 yılı başında yaşadığı ağır depremden olumsuz biçimde etkilenmenin dışında enflasyonu yükselten hataların tamamını yapmış durumdadır. Para politikasında kısmen hatadan dönmüş olmakla birlikte maliye politikasında hata yapmaya ve iki politika arasında çelişkiler yaratmaya devam etmektedir.”.
Ayrıca belirtmekte fayda var ki, TÜİK’in açıkladığı resmi TÜFE verisi ile bağımsız Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) ve İstanbul Ticaret Odası (İTO) verileri arasındaki fark yine gözden kaçmadı. ENAG verilerine göre, E-TÜFE ocak ayında aylık bazda yüzde 9,38 olurken yıllık bazda ise yüzde 129,11 olarak açıklandı. İTO’nun açıkladığı İstanbul verileri ise Türkiye’nin en kalabalık nüfuslu şehrinde ocak ayında aylık TÜFE’nin yüzde 6,72; yıllık TÜFE’nin ise yüzde 76,17 olduğunu gösterdi.
Bakan Şimşek, enflasyonda düşüş için yılın ikinci yarısını işaret etti
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de konuyla alakalı olarak X hesabından bir açıklama yaptı. Bakan Şimşek, ocak ayında aylık enflasyonun geçici etkiler kaynaklı yükseldiğini değerlendirerek ocak ayı enflasyon artışına sebep olan bu etkilerin enflasyonun ana eğilimini etkilemesini beklemediklerini ifade etti. Şimşek “Şubat ayından itibaren aylık enflasyonun kayda değer şekilde düşerek tahmin patikamızla uyumlu seyredeceğini öngörüyoruz. Yıllık enflasyonda ise yılın ikinci yarısında belirgin bir gerileme göreceğiz. Fiyat istikrarını sağlamak temel önceliğimizdir.” ifadelerini kullandı.
Peki vurgu yapılan fiyat politikası ne ifade ediyor? Orta Vadeli Program’a (OVP) bakıldığında 2024 yıl sonu için ulaşılması arzu edilen yıllık TÜFE oranının yüzde 36 olduğu görülüyor. Yaklaşık yüzde 65’lik seviyeden sene sonunda yüzde 36 seviyelerini görebilmek adına aylık enflasyonun ortalama yüzde 2,2 seviyesinde gelmesi gereklidir. Ancak burada başka bir nokta akıllara geliyor. TCMB’nin son gerçekleştirdiği Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısının ve faiz kararının ardından yapılan açıklamada sıkılaşmanın mümkün olan en kısa sürede tamamlanmasının arzu edildiği ifade edildi. Bu noktada enflasyon hedefine ulaşabilmek adına sıkılaşmanın artarak devam etmesi gerektiği açık bir gerçek. İkinci bir seçenek de mevcut; o da yıl sonu enflasyon beklentisini yukarı yönlü revize etmek.
