Almanya pazar günü erken seçim için sandık başına gitmeye hazırlanırken seçim sonuçlarının Euro Bölgesi ortak para birimi üzerinde etki yaratması bekleniyor.
Avrupa’nın en büyük ve dünyanın en büyük üçüncü ekonomisi olan Almanya, 23 Şubat 2025 tarihinde erken seçim için sandık başına gidecek.
2021 yılından bu yana görevde olan “Trafik Işığı” koalisyonunun 2024 yılının kasım ayında dağılması ile birlikte başlayan siyasi kriz böylece sona ermiş olacak.
Erken seçim kararı nasıl ve neden alındı?
Almanya’da görevde olan “Trafik Işığı” koalisyonu”, ABD seçimlerinin hemen ardından sürpriz bir şekilde dağıldı. Koalisyonun dağılma sebebi halihazırdaki Şansölye ve Almanya Sosyal Demokrat Partisinin (SPD) üyesi Olaf Scholz’ün, Finans Bakanı ve koalisyonda yer alan Hür Demokratik Parti (FDP) Başkanı Christian Lindner’i görevden alması idi.
Scholz, 2025 yılı ocak ayında güvenoyu oylaması yapmayı, şayet güvenoyu alamazsa mart ayında erken seçime gitmeyi planlarken dağılan koalisyon ortakları ve muhalefet partileri ise erken seçimin hemen gerçekleşmesini talep ediyordu. Sonuçta güven oylaması 2024 yılı aralık ayında gerçekleşti ve erken seçim tarihi olarak 23 Şubat 2025 belirlendi.
Koalisyon ortakları ve muhalefet partilerinin erken seçim talep etmesinin sebebinin ana nedeni ise Almanya ekonomisindeki kötü gidişatıydı.
Bütçe görüşmeleri esnasında Lindner, SPD ve Yeşiller Partisinin 2025 yılında daha yüksek bir bütçe açığı önerisine karşı çıktı. Bu kaynaklar enerji fiyatlarını düşürmek, zor durumdaki otomobil endüstrisini desteklemek, sabit yatırımları teşvik etmek ve Ukrayna'yı desteklemek için askeri harcamaları artırmak amacıyla kullanılacaktı. Buna karşılık FDP, bütçe açığını borç freninin verdiği sınırlar içinde tutarken, şirketler için vergi indirimlerini finanse etmek üzere sosyal refah ödemelerinin kesilmesini ve iklim koruma önlemlerinin azaltılmasını önerdi. Bunun sonucunda patlak veren tartışma üç yıllık koalisyonun sonunu getirirken taraflar arasındaki siyasi görüş ayrılıkları da şiddetli, hatta bazen suçlayıcı oldu.
Almanya ekonomisi ağır yaralı
Şu bir gerçek ki Almanya ekonomisi uzun süredir olmadığı kadar kötü durumda. ABD ve Çin’deki teknolojik ve sektörel gelişmelere ayak uydurmaya çalışan Alman üretim ve hizmet sektörü yeterli işgücü olmaması sebebiyle toparlanamıyor. Yapışkan enflasyon ülkede uzun süredir ilk kez bu oranda hissedilirken stabil bir hayata ve refah düzeyine alışkın olan halk, konfor alanlarının dışına çıkmış durumda ve bu sebeple neredeyse herkes hafta sonu gerçekleşecek olan seçime odaklanmış durumda.
Statista tarafından 2025 yılı şubat ayında gerçekleştirilen ankete göre Almanya’nın en önemli problemleri sırasıyla ekonomideki mevcut durum, göç ve entegrasyon, enerji ve iklim, ücretler ve fiyatlar, emekli maaşları, aşırı sağ/aşırı sağcı Almanya İçin Alternatif (AfD) Partisi, Ukrayna’da devam eden savaş/Rusya ve sağlık hizmetleri olarak belirlenmiş durumda.
Şansölyeliğin el değiştirmesi bekleniyor
Bu hafta çarşamba, perşembe ve cuma gerçekleştirilen son anketlere göre Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) / Hristiyan Sosyal Birlik (CSU) partisi, yüzde bir düşüşe rağmen yüzde 29 ile önde gidiyor. Aşırı sağcı AfD yüzde 21 ile ikinci durumda. Son seçimlerden yüzde 25,7 ile birinci çıkan SPD yüzde 15 seviyesine dek gerilemiş durumda. Anket sonuçlarında Yeşiller yüzde 13 seviyesinde iken kasım ayında yüzde 5’lik seçim barajını aşamayacağı düşünülen Sol Parti gerçekleştirdiği atakla anketlerde yüzde 8 seviyesine çıkmış durumda. FDP yüzde 5, sol popülist BSW ise yüzde 3 seviyesinde. Ankete katılanların yüzde 22'lik kısmı ise kime oy vereceği konusunda kararsız olduğunu ifade etti. Bu da demek oluyor ki sandıktan sürpriz bir sonuç da çıkabilir.
Almanya’da koalisyon kurabilmek adına koalisyon partilerinin toplam oyunun yüzde 50’yi geçmesi gerekiyor. CDU’nun seçimden birinci parti çıkmasına kesin gözüyle bakılmakla birlikte ortaya nasıl bir koalisyon çıkacağı merakla bekleniyor.
Euro seçimden nasıl etkilenir?
Ortak para birimi euronun Almanya’daki genel seçimlerden olumlu etkilenmesi bekleniyor. Bu kapsamda euronun, ekonomik görünümü destekleyen hükümet harcamalarındaki herhangi bir artıştan faydalanması bekleniyor. Ayrıca, istikrar kazanan bir ekonomi yatırımcıları Alman devlet tahvillerine çekerek tahvil getirilerini yükseltebileceğinden euro da uzun vadede güçlenebilir ancak seçim sonuçlarının ardından yaşanacak ve koalisyon kurulmasını geciktirecek herhangi bir siyasi kriz, euroyu yeniden baskılayacaktır.
