Mayıs ayını bitirip Haziran ayına adım atacağımız bu haftanın ilk günüde, şu saat itibariyle piyasalarda hangi gelişmelerin olduğunu ve haftanın geri kalanında bizi hangi önemli gelişmeler beklediğini sizler için derlemek istedik.
Euro Bölgesi: ekonomik güven ve enflasyon verileri, Rusya’ya uygulanacak yaptırımlar
Euro Bölgesi’nde bizleri hareketli bir hafta bekliyor. Bugün sabah saatlerinde Bölge’deki Mayıs ayı ekonomik güven verileri açıklandı. Avrupa Komisyonu'nun açıkladığı veriler enflasyon endişelerindeki azalmayla beklentilerin biraz üzerinde gelse de ekonomide endişelerin halen devam ettiğini gösterdi. Tüketici güveni, pandemi sonrası en sert düşüşü yaşamasıyla Nisan’da gördüğü -22 seviyesinin ardından Mayıs’ta -21,1’e yükseldi. Bu bize bölge halkının ekonomiye dair endişelerinin hala oldukça yüksek olduğunu gösteriyor. Sanayi güveni, 6,3 ile son 14 ayın en düşük seviyesinde. Mart 2021 itibarıyla toparlanma gösteren endeks, Mart ayında Rusya – Ukrayna savaşının etkileriyle düşüşe geçti ve Mayıs’ta da düşüş devam etti. İşletme ve tüketici anketi, Nisan’da 104,9 seviyesine gerileyerek yine 14 ayın en düşüğüne inmesinin ardından Mayıs’ta 105’e yükseldi. Beklentiler bu kalemin sabit kalması yönündeydi. Hizmet hissiyatı ise Mayıs ayında 13,6’dan 14,0 seviyesine çıkarak iyileşme gösterse de beklenti olan 14,3 seviyesinin atlında kaldı. İmalat sektöründeki güven düşüşü hizmet ve inşaat sektörlerindeki iyileşmeyle dengelendi. Geçtiğimiz hafta, artan enflasyonist baskılar karşısında Avrupa Merkez Bankası'ndan (ECB) gelen "şahin" mesajlar algılanırken, bankanın temmuzda ilk faiz artırımı adımını atacağı beklentilerini güçlendirdi. Dolayısıyla enflasyon endişelerindeki azalma güven verilerini biraz olsun iyileştirmiş olabilir; fakat belirtmek gerekiyor ki savaş dolayısıyla bölgedeki ekonomik “belirsizlik” tüketicilerde ciddi bir güven sorunu yaratmaya devam ediyor.
Hazır enflasyondan söz açmışken, Euro Bölgesi’nde Mayıs ayı enflasyon verileri yarın açıklanacak. Geçtiğimiz ay yüzde 7,4 olan enflasyon oranının bu ay yüzde 7,7 ile yeni bir rekor kırması bekleniyor. Bu durum, yalnızca geçtiğimiz haftadan bu yana faiz artırımı için Temmuz ayını işaret eden ECB yetkililerinin 9 Haziran’daki gelecek toplantıda alabileceği bir politika normalizasyonu kararına olan beklentiyi güçlendirecek gibi duruyor. Bunun yanında ECB baş ekonomisti Philip Lane bir İspanyol gazetesine verdiği demeçte para politikasında normalleşmenin kademeli olacağını belirtip negatif faizin üçüncü çeyrek sonuna kadar bitirileceğini dile getirerek ECB Başkanı Christine Lagarde'ın geçtiğimiz haftaki açıklamalarına destek verdi. Lane, Temmuz ve Eylül aylarında yapılacak toplantılarda 25'er baz puanlık faiz artırımlarının para politikasının normalleştirilmesinde temel hız olacağını düşündüğünü ifade etti. Bazı ECB yetkilileri daha yüksek hızda faiz artışının bir seçenek olduğunu savunurken Lagarde ve Lane gibi bazı isimler ise kademeli bir artışın uygun olacağı görüşünü savunuyor. Ancak üzerinde uzlaşılan bir konu var ki enflasyonla mücadele kapsamında faizler yükseltilecek.
Son olarak bugün ve yarın AB Konseyi olağanüstü başlıklı bir toplantıyla bir araya gelecek. Toplantının ana gündem maddeleri Ukrayna’da devam eden savaş, Rusya’ya uygulanacak yaptırımlar, enerji ve gıda. Liderler, Ukrayna'ya sağlanacak insani ve ekonomik destekle ülkenin yeniden inşası gibi çeşitli konuları ele alacak. Bugünkü oturuma Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky de bağlanacak. Görüşülecek diğer bir konu ise şu ana dek AB üyesi ülkeleri tarafından dondurulan Rus oligarkların yaklaşık 30 milyar dolarlık mal varlığının Ukrayna’nın yeniden inşasında kullanılıp kullanılamayacağı ve bunun hukuki boyutu. Liderler ayrıca Rusya'ya yönelik uygulanması planlanan 6'ncı yaptırım paketinde oy birliği sağlamaya çalışacak. Avrupa Birliği dış politika şefi Joseph Borrell, AB üyelerinin Rusya'ya karşı, Rus petrolünün ithalatının yasaklanmasını da içeren yeni yatırım paketi üzerinde bir anlaşmaya varacaklarına inandığını söyledi.
Dolar: Fed Açıklamaları, Biden-Powell görüşmesi
Geçen hafta açıklanan ABD Merkez Bankası'nın (Fed) mayıs ayı toplantı tutanaklarında herhangi bir sürpriz ifade yer almamıştı. Tutanakların enflasyonist baskıların farkında olunduğu ve faiz artırımlarında esnek davranılarak gerekirse eylül ayında beklemeye geçilebileceği şeklinde yorumlanması piyasalardaki risk iştahını artırdı. Buna ek olarak cuma günü ABD'de açıklanan ve Fed'in enflasyon göstergesi olarak dikkate aldığı kişisel tüketim harcamalarının yıllık bazda 4 ayın en düşük artışını kaydetmesi, enflasyonist baskıların azalacağına işaret etti. Bugün ABD dolar endeksi düşüş yaşayarak beş ay içindeki ilk negatif aylık kapanışı yapma yolunda ilerliyor. Endeks bugün yüzde 0,32 düşüşle 101,373’e geriledi. Sakinleşen risk ortamı ve Fed’in sıkılaşma döngüsüne ara vermesi yönünde artan beklentiler, dolar üzerinde baskı yaratıyor. Dolardaki bu geri çekilme emtia piyasasını da olumlu etkiledi. Fed'in ılımlı söylemleriyle emtia piyasasında yükseliş eğilimi devam etti.
Bu gelişmelerle yatırımcıların enflasyon ve büyüme odaklı endişeleri arka plana attığı görülürken, yatırımcıların Fed'in faiz artırımlarında ne kadar esnek davranabileceğine dair sinyaller alması açısından bu hafta açıklanacak veriler kritik önem taşımakta. Bu kapsamda ABD'de Fed Bej Kitap raporunun yanı sıra Fed Başkanı Jerome Powell'ın ABD Başkanı Joe Biden ile yarın yapacağı görüşme takip edilecek. Ayrıca bugün Fed Yöneticisi Christopher Waller ile başlamak üzere içinde bulunduğumuz hafta birçok Fed politikacısının açıklamalarını dinleme şansımız olacak. Bununla birlikte aylık istihdam raporunun da içinde olduğu birçok ABD verisi de paylaşılacak.
