Euro/dolar çaprazı son 20 yılın en düşük seviyesi olan 0,99’u gördü. Parite değerinin de altına düşen çaprazın daha da gerilemesi mümkün mü?
Geçtiğimiz haftadan bu yana devam eden çok kuvvetli dolar rallisiyle birlikte Euro Bölgesi’ndeki sorunların da artmasıyla euro ve dolar arasındaki makas kapandı kapandı ve parite değerinin de altını gördük. Dün akşam 0,993 ile son 20 yılın en düşük seviyesini gören çapraz, bugün daha da düşerek 0,9901 ile en düşük seviyesini tazeledi. Dolar endeksi ise son 20 yılın en yüksek seviyesi olan 109,30’u test etti. Euro/dolar çaprazı şu dakikalarda yüzde 0,23’lük bir gerilemeyle 0,9918 seviyesinde. Euro/TL ise yüzde 0,03’lük bir artışla 17,98 seviyesinde.
Enerji krizi euroyu vurdu
Euronun son dönemdeki gerileyişinin en büyük sebebi Avrupa’da yaşanan enerji krizi. Enerji fiyatlarındaki artış Avrupa’da düşmeyen enflasyonun da en büyük sebebi ve bölgede bu sebeple yaşanacak bir resesyon korkusu da hâkim. Özellikle Euro Bölgesi’nin lokomotif ekonomisi olan Almanya’nın Rus enerjisine olan bağımlılığı kaygı yaratıyor. Zira önceki yazılarımızda da dile getirdiğimiz gibi Almanya şubat ayında Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle başlayan Rusya-Ukrayna savaşında AB tarafından Rusya’ya uygulanan yaptırımları ve ambargoları destekliyor ve buna karşılık Rusya’nın Nordstream boru hattından gelecek gazı keseceğine dair tehditleriyle karşılaşıyor. Sınırlı bir şekilde çalışan boru hattının kışın Almanya’da nasıl bir ısınma problemi yaratacağı ise kaygı ve merak konusu. Bölgedeki enerji probleminin kışa doğru derinleşeceği endişesi euro üzerindeki baskıyı artırıyor.
Son olarak Rusya’nın Nordstream 1 boru hattında bakım yapılacağı gerekçesiyle Avrupa’ya gaz sevkiyatını bu ay sonunda 3 gün için durduracağını açıklaması enerji piyasasında tedirginlik yarattı ve İngiltere ve Hollanda'da toptan gaz fiyatları, pazartesi günü hızla yükseldi. Kıtadaki sıcak hava dalgaları halihazırda enerji arzını zorlarken, kış aylarındaki herhangi bir kesintinin ticari faaliyetler için yıkıcı olabileceğine dair endişeler artıyor.
Euro Bölgesi’nde ekonomik aktivite arka arkaya ikinci ayda da düştü
Bugün açıklanan verilere göre Euro Bölgesi’nde ekonomik aktivite ağustos ayında da geriledi. S&P Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) verilerine göre imalat PMI endeksi ağustos ayında 49,8’den 49,7’ye hizmet PMI endeksi 51,2’den 50,2’ye, bileşik PMI ise 49,9’dan 49,2’ye geriledi. Özellikle enerji ve gıda maliyetlerindeki sert artışlar sebebiyle turizm gibi sektörler çok ağır yara aldı. Üretimdeki düşüş hammadde, otomotiv ve turizm gibi geniş bir yelpazeye yayılmış durumda.
Euro Bölgesi’nde enerji krizi, imalat ve hizmet sektörlerindeki faaliyetleri bu biçimde negatif etkilerken Avrupa’nın en büyük iki ekonomisi olan Almanya ve Fransa’nın ağustos ayı verilerinin küçülmeye işaret etmesi de şaşırtıcı değil. S&P verilerine ağustos ayında Almanya ve Fransa için bileşik PMI 47,6 Fransa bileşik PMI ise 49,8 puan olarak açıklandı. Büyüme-küçülme bölgesini ayıran seviye 50 puan ve iki ülkedeki veriler de bu puanın altında gerçekleşti. Ayrıca belirtmek gerekiyor ki bu veriler Almanya için son 26 Fransa içinse son 18 ayın en düşük verileri.
Öte yandan, Almanya imalat PMI endeksi beklentileri aşarak 49,3 puandan 49,8 puana yükseldi korkuları biraz olsun yatıştırdı. Açıklanan veri euroya da biraz olsun destek olarak euro/dolar çaprazının 0,9901 ile 20 yılın en düşük seviyesinden 0,9939 seviyesine yükseltti; fakat bu ufak olumlu sürpriz eurodaki kayıpları kurtarmaya çok da yeterli olmadı.
Avrupa Merkez Bankası zor bir dönemeçte
Artan enflasyonla mücadele ve euroyu güçlendirebilme adına bir hamle yapması gereken Avrupa Merkez Bankası'nı (ECB) zor bir süreç bekliyor.
Enflasyonla mücadele kapsamında faiz artışına oldukça geç başlayan ve bu sebeple kimi kesimlerin tepkisini çeken ECB, hatırlanacağı gibi ilk faiz artışını planlanan şekilde 25 baz puan değil de sürpriz 50 baz puanlık bir artış şeklinde yapmıştı. Enflasyonla mücadelede herhangi bir olumlu gelişme izlenmediği düşünülürse eylül ayında gerçekleşecek sonraki toplantıda da faiz artırımına gidileceği hemen hemen kesin gibi. 25 baz puanlık bir artışı çok mümkün görmemekle birlikte Banka’nın 50 ya da 75 baz puanlık bir artışa daha gideceği düşünülebilir zira enflasyonun yumuşamamasına ek olarak euro da gerilemekte. Fakat açıklanan veriler, yüksek enflasyonu dizginlemek adına faiz artırımına başlayan ECB üzerinde baskıya neden oluyor. Büyümenin yavaşladığı bir ortamda ECB’nin faiz artırımına devam etmesi resesyon korkularıyla birlikte Euro Bölgesi içinde yeni krizleri tetikleyebilir. Dolayısıyla ECB’nin bir sonraki toplantıda büyüme ya da enflasyonla mücadeleden birine öncelik verip diğer kalemi feda etmesi gerekecek gibi görünüyor.
Euroyu güçlendirecek bir hamle gelene dek euro/dolar çaprazının daha ne kadar düşebileceği kuvvetle muhtemel dolar endeksinin bu noktadan itibaren rallisini ne kadar devam ettireceğine bağlı. Endekste görülebilecek 110 seviyesi euro üzerinde daha yıkıcı bir etki yapabilir. Dolayısıyla euroya şu anda nefes aldırabilecek ilk gelişme doların biraz yumuşaması olacaktır.
