TCMB’nin bugün gerçekleştireceği 2024 yılının ilk PPK toplantısında faiz artış döngüsüne devam etmesi ve 250 baz puanlık artış gerçekleştirmesi bekleniyor.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) bugün Başkan Hafize Gaye Erkan başkanlığında 2024 yılının ilk Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısını gerçekleştirecek ve ardından saat 14.00'te ocak ayı faiz kararını açıklayacak.
Enflasyon tahminlerin altında kalmıştı
TCMB, fiyat artışlarını baskılamak adına yürüttüğü faiz politikası çerçevesinde son yedi toplantıdır aralıksız faiz artışı gerçekleştirmişti. Ancak izlenen politikanın özellikle tüketici enflasyonunun hızını kesme konusunda ne kadar başarılı olduğuna dair tartışmalar artmıştı.
Geçtiğimiz günlerde açıklanan Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2023 yılının aralık ayında Türkiye’de yıllık tüketici fiyat endeksi (TÜFE) verisi yüzde 64,77, aylık TÜFE ise yüzde 2,93 oldu. Aralık ayı TÜFE verisine dair farklı beklentiler mevcut idi. Orta Vadeli Program’da (OVP) 2023 yılı sonunda yıllık TÜFE’nin yüzde 65 olması beklenirken, aralık ayı TCMB Piyasa Katılımcıları Anketi'nde TÜFE artış beklentisi yüzde 65,39 olarak yer aldı. Piyasalar ise aralık ayı için yıllık bazda yüzde 65,10, aylık bazda ise yüzde 3,13 seviyesinde bir artış beklentisi sundu. Fark edileceği üzere açıklanan TÜFE verisi tüm beklentilerden daha olumlu gelmiş durumda. Bu, enflasyonla mücadele çerçevesinde olumlu bir gelişme olarak görülebilir ancak algılanan enflasyon ve TÜFE arasında bir farklılaşma olduğunu fark etmek mümkün.
Bu noktada, algılanan enflasyon ve açıklanan resmi TÜFE verisi arasındaki farklılaşma konusunda TÜİK’ten gelen son açıklama, açıklanan verinin kamuoyu nezdinde ikna edici bulunup bulunmadığına dair soru işaretlerini giderme konusunda çok ikna edici değildi. TÜİK, 24 Ocak 2024 günü yaptığı yazılı açıklamada resmi TÜFE verisini eleştirmenin manipülatif ve art niyetli bir yaklaşım olduğunu zira tüketicinin enflasyon tahmini ile TÜFE'nin farklılaşmasının son derece doğal olduğunu savundu. Açıklamada 2023 yılı sonunda yıllık TÜFE değişim oranının yüzde 64,77, tüketici tahmininin ise yüzde 96 olduğu dile getirildi. Algılanan enflasyon ile TÜFE arasındaki oransal farkın Avrupa Birliği ülkelerinde 5-6 kata dek çıktığı, ülkemizde bu farklılaşmanın ise çok daha düşük olduğu vurgulandı.
Açıklamadaki Avrupa Birliği ülkeleri vurgusunu ve karşılaştırmasını anlamak güç ancak şu noktayı dile getirmekte fayda var: Euro Bölgesi geneli ile Türkiye arasında bir kıyaslama yapmak gerekirse TÜİK tarafından yapılan karşılaştırmanın neden abes olduğu anlaşılacaktır. 2023 yılı aralık ayında Euro Bölgesi yıllık enflasyonu yüzde 2,9 olarak açıklanırken Türkiye’de bu rakam yüzde 64,77 oldu. İki veriyi de hesaplama kolaylığı açısından yüzde 3 ve yüzde 65’e yuvarlarsak görülecektir ki yüzde 3 enflasyon olan bir yerde algılanan enflasyon ile resmi TÜFE’nin oransal farkı 6 kata dek çıkabilir, yüzde 3 enflasyon ile yüzde 18 enflasyon arasındaki fark herkes tarafından aynı hissedilmeyebilir. Ancak, yıllık enflasyonun yüzde 65 olduğu bir ülkede algılanan enflasyon ile oransal farkın 6 kat olması elbette abes bir durumdur; zira 6 kat fark yüzde 390’lık bir TÜFE oranına işaret eder. Türkiye’de aradaki farkın az olması TÜİK’in çalışmasının sonucu değil, TÜFE’nin halihazırda yüzde 65 olmasının sonucudur.
“Gayriresmi” rakamlara bakıldığında, TÜİK’in açıkladığından farklı bir tablo göze çarpıyor. İstanbul Ticaret Odası (İTO) tarafından açıklanan İstanbul aralık ayı enflasyon verisi aylık bazda yüzde 3,52 olurken yıllık enflasyon ise yüzde 74,88 olarak açıklandı. Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) ise aralık ayı enflasyonunu aylık bazda yüzde 4,12, yıllık bazda ise yüzde 127,21 olarak açıkladı.
TCMB’den 250 baz puanlık faiz artışı bekleniyor
Enflasyon çıpasının ardından piyasaların beklentisi TCMB’nin 2022 yılının haziran ayından bu yana sürdürdüğü faiz artış döngüsüne ocak ayında da devam edeceği yönünde.
Bu kapsamda TCMB’den ocak ayı toplantısında 250 baz puanlık faiz artışı bekleniyor. TCMB ocak ayı Piyasa Katılımcıları Anketi’nde de ay sonu politika faiz artış beklentisi 250 baz puan seviyesinde olmuştu. Artışın beklenildiği şekilde gerçekleşmesi halinde politika faizi yüzde 45 seviyesine çıkarılmış olacak. Piyasalar ayrıca TCMB’nin açıklamalarında faiz artış döngüsünün ne zaman tamamlanacağına dair ipuçları da arayacak.
