Birinci başkanlık döneminde Trump’ın en çok çatıştığı, eleştirdiği ve politikalarına müdahale etmek için uğraştığı kurumlardan olan Fed’in Trump’ın ikinci başkanlık döneminde de benzer bir tablo ile karşılaşma riski bulunuyor.
Donald Trump ABD'nin 47. başkanı oldu. Seçimlerin hemen ardından ise borsalarda biraz da piyasaların coşkusu ile büyük bir hareketlilik gözlemlendi.
Buna göre Bitcoin tüm zamanların rekorunu kırarken; teknoloji ve bankacılık hisselerinde büyük artışlar gözlemlendi. S&P 500 endeksi 2024 yılının en iyi gününü geçirirken, Nasdaq ve Dow Jones endeksleri de yükseldi. Dolar endeksi ve ABD tahvilleri de son ayların en yüksek seviyesine ulaştı.
Piyasaların coşkuyla karşıladığı ve olumlu fiyatladığı bu gelişme ve ABD’de başlayacak yeni dönem, herkes tarafından ise aynı olumlu perspektiften yorumlanmayabilir. Bu durum özellikle Trump’ın politikaları ile çatışma potansiyeli olan politikalar izleyen bazı kurumlar için geçerli olabilir. Bu kurumların başında ise Amerikan Merkez Bankası (Fed) geliyor.
Başkan Trump, seçim kampanyası döneminde dahi birçok kez ABD Başkanının Fed kararları üzerinde söz sahibi olması gerektiğine dair görüş paylaşmıştı. Bu durum ise Fed’in otonom yapısı ile tezat oluşturmuştu.
Buna ek olarak ise Trump’ın uygulamayı planladığı gümrük politikalarının ve vergi indirimlerinin enflasyonist baskıları artırabileceğinden ve bu durumda Fed’in daha şahin bir pozisyon alarak faiz indirimlerini öteleyebileceğinden korkuluyor. Bu konuda benzer örnekler Trump’ın ilk başkanlık döneminde de görülmüştü.
Trump ve Powell arasında gergin bir dinamik gözleniyor
Fed Başkanları beş yıllık görev süreleri ile göreve geliyor ve Fed Başkanı seçiminde ABD Başkanının bir etkisi bulunmuyor. Fed Başkanı, Federal Rezerv Guvernörler Kurulunun onayına tabi olmak suretiyle Fed’in denetlenen bir kuruluşa bağlı olmayan B ve C Sınıfı direktörleri tarafından atanıyor.
Mevcut Başkan Jerome Powell da Donald Trump’ın ilk başkanlık döneminde, 2018 yılının şubat ayında yemin ederek görevine başladı. Powell, 2022 yılının mayıs ayında bir dönem daha başkanlık yapmak için yemin etti. Bu kapsamda Powell’ın ikinci başkanlık dönemi 15 Mayıs 2026 tarihinde sona erecek. Yani önümüzdeki bir buçuk yıllık bir süre boyunca daha kendisini Fed Başkanı olarak görmeye devam edeceğiz. Daha sonra yeniden seçilmesi durumunda Powell’ın üçüncü bir dönem daha başkanlık yapmasının önünde bir engel bulunmuyor.
Trump ve Powell arasında gergin bir ilişki olduğu ise herkesçe malum. Trump’ın başkanlığının ilk döneminde bu ikili arasında gergin mesajlar ve demeçler de birçok kere medyanın gündeminde yer aldı. Neredeyse her konuda zıt görüşlere sahip olan bu ikili arasındaki temel anlaşmazlık sebebi Fed’in faiz politikası. İlk başkanlık döneminde, 2018 ve 2019 yıllarında Fed’in izlediği faiz politikasını birçok kez yerden yere vuran Trump, sonrasında Fed’in gerekli görmesi sebebiyle yaptığı faiz indirimlerini ise olması gerekenden küçük porsiyonlarda olduğu gerekçesiyle eleştirmişti. Trump, mevcut Fed yönetiminin yeterince cesur olmadığını düşündüğünü de defalarca ifade etti. Hatta bir seferinde “Asıl problemimiz Çin değil, Fed! Fakat yine de kazanacağız” ifadelerini bile kullandı. Trump’ın mevcut Fed politikalarını yeterli görmeme sebebi ise Fed’in ultra gevşek faiz politikası ile faizi sıfıra, hatta eksiye düşürmesi gerektiğine olan inancı.
Fed daha şahin bir tutum takınabilir
Trump’ın bir kez daha göreve gelmesi ile birlikte mevcut Fed yönetimi daha şahin bir tavır takınma kararı alabilir. Bugün (perşembe günü) gerçekleşecek olan Fed Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) kasım ayı toplantısında Fed’in 25 baz puanlık faiz indirimi gerçekleştireceğine yönelik fiyatlama halen çok baskın olsa dahi Fed kanadından gelecek sürpriz bir karar ya da Powell’ın mesajlarında yer alacak şahin ifadeler şaşırtıcı olmayacaktır.
