Küresel piyasalar bugün ilerleyen saatlerde açıklanacak BoE kararını beklerken bu yazımızda dolar/TL, euro/TL ve sterlin/TL’nin sene başından bu yana performansını inceledik.
Bugün İngiltere Merkez Bankası (BoE) mayıs ayı faiz kararını açıklayacak. BoE’nin son altı toplantıda olduğu gibi bu toplantıda da faizi yüzde 5,25 seviyesinde sabit bırakması bekleniyor. Ülkede borçlanma maliyeti ise 2023 yılının Ağustos ayından bu yana son 16 yılın en yüksek seviyesinde bulunuyor.
BoE, faiz kararının yanında yeni üç aylık tahminlerini de kamuoyu ile paylaşacak. Piyasalar bu tahminlerde BoE’den faiz indirimine dair bir işaret görmeyi bekliyor ancak gerek son verilerin karışık gelmesi gerekse enflasyonun geçtiğimiz ay sınırlı da olsa bir artışla yüzde 3,2 seviyesine çıkması, faiz indirimi beklentilerinin eylül ayına ertelenmesine sebep olabilir.
Devam eden jeopolitik gelişmeler ve bir türlü düşürülemeyen yapışkan enflasyon sonrası küresel ekonomi ise zor bir sınavdan ve her gün değişik alım fırsatları sunan ilginç bir dönemden geçiyor. Bu kapsamda yıla kötü başlaması beklenen büyük para birimlerinin seneye iyi başladığı ya da iyi başlaması beklenen para birimlerinin kötü başladığı görülüyor. Bu bağlamda dolar/TL, euro/TL ve sterlin/TL’nin performanslarını incelediğimizde ortaya şöyle bir tablo çıkıyor:
Dolar/TL
Dolar endeksi 2024 yılına 102,20 seviyesinde başlamıştı. Uzmanlar ise 2024 yılında doların daha da güç kaybedeceğini öngörüyordu ancak durum pek de öyle olmadı. Dolar endeksi sene başından bu yana yüzde 4,22 artış gösterirken şu an piyasa katılımcıları bu artışın devam edebileceğini öngörüyor.
Son dönemde Türk lirasının dolar karşısında değer kazanması sebebiyle Dolar/TL ise şu anda 32,22 seviyesinden fiyatlanıyor. Dolar/TL çaprazı son bir günde yüzde 0,22, son beş günde ise yüzde 0,61 değer kaybetti. Ancak genel tabloya baktığımızda sene başından bu yana dolar/TL çaprazının yüzde 9,24 arttığı görüldü. Yani dolar yatırımcısı, son dönemdeki düşüşlere rağmen sene başından bu yana yüzde 9,24 kazanç sağladı (Enflasyondan arındırılmamış kazanç).
Doların gelecek döneme ilişkin hareketleri açısından ise üç önemli unsur öne çıkıyor. Bunlardan ilki, Amerikan Merkez Bankasının (Fed) faiz indirimine ne zaman başlayacağı. Fed faiz indirimine başladığında ya da buna dair bir sinyal verdiğinde dolar gevşeyecektir ancak mevcut durumda Fed’in enflasyonun mevcut durumundan çok da mutlu olmadığını ve faiz indirimini ertelediğini görüyoruz. Bu durum doları güçlendirmeye yarayacaktır. İkincisi önümüzdeki dönemde ABD’de gerçekleşecek başkanlık seçimleri fakat bunun olası etkilerini konuşmak için henüz erken. Sonuncusu ise devam eden jeopolitik gerilimler. Bu gelişmeler kuşkusuz doların gelecek dönemki performansı üzerinde etkili olacaktır.
Euro/TL
Euro/dolar 2024 yılına 1,10 seviyesinin üzerinde başladı fakat dolardaki güçlenme doğal olarak euroyu olumsuz etkiledi ve euro/dolar çaprazına gevşeme olarak yansıdı. Euro/dolar sene başından bu yana yüzde 2,86 değer kaybetmiş durumda ve şayet Avrupa Merkez Bankası faiz indirimlerine Fed’den önce başlarsa bu makas daha da genişlerecek, euro dolar karşısında daha da değer kaybedecek.
Euro/TL’nin mevcut seviyesi 34,65. Türk lirasının son günlerde euro karşısında da değer kazandığını görüyoruz. Euro/TL çaprazı son bir günde yüzde 0,20, son beş günde ise yüzde 0,29 değer kaybetti. Sene başından bu yana ise euro/TL’nin yüzde 6,17 arttığını görüyoruz.
Avrupa Birliği çok kırılgan bir dönemden geçiyor. Gerek yakında gerçekleşecek seçimler, gerek ekonomi adına atılacak adımlar, gerek jeopolitik gelişmelere verilen tepkiler ve bunlarda yaşanan fikir ayrılıkları ekonomiyi de etkiliyor. Şu anki tablo göz önüne alındığında euro/dolar çaprazındaki düşüşün devam edebileceğini düşünüyorum.
Sterlin/TL
Benzer şekilde, doların güç kazanması sterlini kötü etkiledi. Sene başından bu yana sterlin/dolar çaprazındaki düşüş yüzde 1,96 seviyesinde gerçekleşti ve şu anda sterlin/dolar çaprazı 1,25 seviyesine çıktı.
Sterlin/TL çaprazına baktığımızda euro/TL’ye benzer bir tablo göze çarptı. Mart başından bu yana 40 seviyesinin üzerinde seyreden ve şu anda 40,19 seviyesinde olan çapraz son 5 günde Türk lirasındaki kazançla yüzde 1,10’a yakın değer kaybetmiş durumda. Ancak sene başından bu yana yüzde 6,92 artış görüldü.
BoE politikasında da belirsizlik hakim, dolayısıyla bu sterlin için bir risk oluşturuyor. Faiz indirimlerine ilişkin bir açıklama ya da hamlesinin gelmesi sterlini gevşetebilir.
Sonuç olarak faiz indirimlerinin ne zaman başlayacağı ve bu sürecin nasıl yönetileceği çok önemli. Güvenli liman olması bakımından ve diğer para birimlerinin genelde dolara endeksli ilerlemesi sebebiyle doların en avantajlı konumda olduğunu söylemek mümkün. Buna ek olarak bizim izlediğimiz politikada ısrarcı olmamız da çok önemli. Bu sebeple ekonomi yönetiminin gelecek dönemlerde hedeflerine bağlı kalarak piyasa dostu adımlar atmasının, TL’nin dolar, euro ve sterlin karşısındaki performansı üzerinde doğrudan etki yaratacağını söylemek mümkündür.
