Son dönemde artan mevduat faizleri ve halka arz getirilerinin düşük kalması sebebiyle özellikle küçük yatırımcının daha mesafeli durduğu halka arzların 2024’te tekrar canlanması bekleniyor.
IPO (initial public offering) olarak da bilinen halka arz süreci, bilindiği üzere bir şirketin sermayesini artırmak amacıyla borsaya açılması ve şirketin sahip olduğu varlıkların paylara bölünmek suretiyle yatırımcılara satışa çıkarılmasıdır. Şirketler ise halka arz olarak şirket hisseleri karşılığında üçüncü kişi kaynaklardan fon elde etmeyi amaçlamaktadır.
Halka arzlar, şirketlere daha büyük kitlelere erişim imkanı sağlayarak büyüme imkanı tanırken; şirketler, artan şeffaflık ve hisse listeleme kredibilitesi sayesinde finansmana da daha kolay erişebilmektedir.
Halka arzlar şirketlerin yanında yatırımcılar açısından da bazı fırsatlar sunmaktadır. Halka arzlarda ihtiyatlı olmakta fayda olduğunu unutmamakla birlikte izahnamelerdeki şirketin mevcut durumu, borç seviyesi, sektörü, vizyonu, halka arza aracı olan kurumun güvenilirliği ve benzeri kriterler yatırımcı beklentisini karşılıyorsa ilgili halka arza katılım sağlamak, yatırımcıya uzun veya kısa vadeli bir yatırım getirisi sağlama, temettü getirisi elde etme gibi çeşitli faydalar sağlayabilir.
Halka arzlar 2023’te rekor kırmıştı
Merkezi Kayıt Kuruluşunun (MKK) 2023 yılı eylül ayında yayımladığı veriler de 2023 yılının ilk sekiz ayında halka arzların rekor kırdığına işaret etmişti. Buna göre ilk sekiz ayda 32 şirket halka arz olurken toplamda 41 milyon 737 bin 120 yatırımcı halka arzlara katıldı ve halka arzdan toplanan tutar 42,86 milyar Türk lirası olarak kayıtlara geçti.
MKK’nın 2024 yılının ocak ayında paylaştığı yıl sonu verileri ise 2023 yılının son çeyreğinde halka arz piyasasının popülerliğinin devam ettiğini gösterdi. 2023 yılında 56 şirket halka arz edilirken, halka arzdan toplanan tutar 79,79 milyar lira oldu. Yatırımcıların halka arza toplam katılım sayısı ise 123 milyon 881 bin 239 olarak gerçekleşti. 31 Ocak 2023 sonunda 6,8 trilyon lira olan toplam menkul kıymet değeri, 31 Aralık 2023 sonunda 12,54 trilyon liraya çıktı. Aynı dönemde, toplam yatırımcı sayısı 29,99 milyon kişiden 34,1 milyon kişiye yükseldi.
Ancak özellikle 2023 yılının son günlerinde hem artan mevduat faizlerinin yatırımcı nezdinde daha garanti bir getiri sağlaması hem de gerçekleşen halka arzlarda düşük getiriler olması küçük yatırımcının biraz daha mesafeli durmasına yol açtı. Özellikle Sur Tatil Evleri GYO (SURGY) ve Avrupakent GYO (AVPGY) hisselerinin halka arzdan çok kısa bir süre sonra tavan bozması ve söz konusu halka arzlardan arzu edilen kâr marjını elde edemeyen yatırımcıların yarattığı satış dalgası sebebiyle küçük yatırımcı zarara uğrarken bu durum yine küçük yatırımcı nezdinde halka arz piyasasına olan güvenin sorgulanmasına sebep oldu.
Halka arz piyasasında canlanma bekleniyor
Ancak 2024 yılında, merkez bankası faizlerinin de düşmesi ile yalnızca Türkiye’de değil küresel halka arz piyasasında canlanma bekleniyor. Uluslararası danışmanlık, denetim ve vergi şirketi Ernst & Young (EY) da yayımladığı EY Küresel Halka Arz Trendleri raporunda 2023 yılı içerisinde küçülen küresel halka arz piyasasının 2024 yılında tekrar canlanmaya başlamasının beklediğini duyurdu.
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ise son olarak 1 Şubat 2024 tarihinde Pasifik Donanım ve Yazılım Bilgi Teknolojileri A.Ş. ve Bor Şeker A.Ş.'nin halka arzına onay verdi.
Kaynak: Doviz.com - Halka Arz
