Japonya Merkez Bankası'nın açıkladığı ekim ayı faiz kararı, dolar/yen çaprazının üzerindeki olası etkileri sebebiyle piyasalar tarafından merakla bekleniyordu. Peki, faiz kararı dolar/yen çaprazını nasıl etkiledi? İşte detaylar..
Japonya Merkez Bankası (BoJ), merakla beklenen ekim ayı faiz kararını açıkladı. Banka, piyasa beklentileri doğrultusunda faiz oranlarında değişikliğe gitmez iken, getiri eğrisi kontrolünde esneklik sağlanacağını açıkladı. Dünyanın en büyük üçüncü ekonomisinde açıklanacak faiz kararının ardından ve Amerikan Merkez Bankası (Fed) faiz kararının hemen öncesi dolar/yen çaprazındaki değişim ise piyasalar tarafından yakından izleniyor.
Amerikan doları haftanın ilk gününde zayıf bir görüntü çizerken, Japon yeni ise tam tersine olacak şekilde pazartesi gününü güçlü bir ivme ile kapattı. Ancak Japonya Merkez Bankası'nın bugünkü kararının ardından yen dolar karşısında ivme kaybederken bunun doğal sonucu olarak dolar/yen çaprazı artışa geçti.
Japonya’nın izlediği ekonomi politikası
Dünyadaki diğer büyük merkez bankalarının aksine ultra düşük faiz ve ultra gevşek para politikası izleyen BoJ, yüzde eksi 0,1 olan faiz oranını 2016 yılının eylül ayından beri sabit tutuyor. İkinci çeyrek büyüme rakamlarının beklenti altında kaldığı ve kırılgan bir görüntüye sahip olan ekonomik toparlanmayı destekleme hedefiyle böyle bir politika izleyen Japonya Merkez Bankası'nın bugün gerçekleşecek toplantıda da faizlerde değişikliğe gitmesi beklenmiyordu.
Japonya’nın 2023 yılı yıllık ve aylık tüketici fiyat endeksi (TÜFE) verileri incelendiğinde ise aşağıdaki görüntü göze çarptı:
|
2023 |
Yıllık TÜFE (%) |
Aylık TÜFE (%) |
Yıllık Ç. TÜFE (%) |
|
Ocak |
4,3 |
0,4 |
4,2 |
|
Şubat |
3,3 |
-0,6 |
3,1 |
|
Mart |
3,2 |
0,3 |
3,1 |
|
Nisan |
3,5 |
0,6 |
3,4 |
|
Mayıs |
3,2 |
0 |
3,2 |
|
Haziran |
3,3 |
0,2 |
3,3 |
|
Temmuz |
3,3 |
0,4 |
3,1 |
|
Ağustos |
3,2 |
0,2 |
3,1 |
|
Eylül |
3 |
0,3 |
2,8 |
Mevcut tablodan rahatlıkla görülebiliyor ki, yıllık TÜFE ve yıllık çekirdek TÜFE oranları, eylül ayındaki düşüşe rağmen Japonya Merkez Bankası'nın hedefi olan yüzde 2 seviyesinin halen üzerinde ve 2023 yılının şubat ayından bu yana hem aylık hem de yıllık veriler dar bir bant aralığında aşağı ve yukarı yönlü hareketler gösterseler de bu aralığın altına inmiyor.
Dolayısıyla Japonya’nın daha küçük adımlarla ilerleyerek mevcut gevşek para politikasını farklı enstrümanlarla desteklediği bir politika yürütme amacında olduğu söylenebilir. Yine de şunu ifade etmekte fayda var, 2023 yılının ocak ayındaki yıllık TÜFE oranı yüzde 4,3 ile son 40 yılın en yüksek seviyesine işaret etmişti ve izlenen politikalarla yıllık çekirdek TÜFE 2023 yılının eylül ayında bir yılın ardından ilk kez yüzde 3 seviyesinin altında geriledi.
Ekim ayı BoJ kararından önce ne bekleniyordu, karar ne yönde oldu?
Nikkei Asia, BoJ kararından bir gün önce Japonya Merkez Bankası'nın 10 yıllık getirinin yüzde 1’i aşmasına izin vermeyi düşündüğünü ifade eden bir haber yayımlamıştı. Japon yeninin haftanın ilk günündeki güçlü performansından bu haber sonucu oluşan beklentilerin de etkisi olmuştu. Fakat BoJ, bugünkü kararında uzun vadeli getirilerde daha yüksek seviyelere çıkılabilmesi konusunda esneklik açıklasa da referans noktası olarak yüzde 1 seviyesinin alınacağını açıkladı.
BoJ Başkanı Kazuo Ueda karar sonrasında yaptığı açıklamalarda 10 yıllık tahvil getirilerinin yüzde 1 seviyesini önemli ölçüde aşmasını beklemediğini dile getirdi. Ueda, getirilerin yüzde 1 referans noktasının altında kalması durumunda büyük ölçekli tahvil alımlarına, getiri eğrisi kontrolü çerçevesinde devam edileceğini ve gerekli görülmesi halinde ek gevşeme tedbirleri alacaklarını da ifade etti.
Nikkei Asia’nın haberinin ardından Japonya Merkez Bankası'nın getiri eğrisi kontrolünde cesur bir adım atacağı yönünde oluşan beklenti, Japonya Merkez Bankası'nın gevşek para politikasına bağlı kalması ile boşa çıkarken yen de dünkü kazançlarını sildi. Bank of Singapore forex stratejisti Moh Siong Sim, “Gözler şimdilik kura müdahalede olacak” yorumunu yaptı. Kararın ardından dolar/yen çaprazı yüzde 1’den fazla bir artışla 150,70 seviyesinde ve gözünü 152 direncine dikmiş durumda.
