Birçok büyük ekonomide bir süredir endişe yaratan imalat sektörü, ABD’de aylar sonra toparlanma emareleri gösterdi. Avrupa’da ise daralmanın sürdüğü görüldü.
Dün açıklanan ekim ayı ABD imalat satın alma müdürleri endeksi (PMI) 2023 yılının nisan ayından bu yana açıklanan en yüksek seviyeye işaret etti. ABD imalat PMI, nisan ayından bu yana büyüme için baz seviye olarak kabul edilen 50’nin altında daralma bölgesinde yer almış, eylül ayında beklentileri aşsa da 49,8 ile yine daralma bölgesinde açıklanmıştı. Verinin ekim ayında 49,5 seviyesine gerilemesi beklenirken dün açıklanan endeks 50 ile beklentilerin üzerinde geldi.
Bunlara ek olarak ABD’de ekim ayı S&P Global öncü bileşik PMI 51 ve hizmet PMI da 50,9 ile beklentiler üzerinde açıklandı. Sektörlerdeki görünüm ABD ekonomisinin Amerikan Merkez Bankasının (Fed) faiz artışlarına rağmen güçlü kaldığını göstererek ekonomide yumuşak iniş umutlarını artırdı. Fed’in yıl sonuna dek gerçekleştireceği olası bir başka faiz artışı hamlesine de alan açtı.
Euro Bölgesi ve Almanya
Euro Bölgesi imalat sektörü için ABD’deki pozitif havanın geçerli olmadığını söylemek yerinde olur. Dün açıklanan ekim ayı imalat PMI rakamları beklenti altında kaldı ve sektördeki daralmanın devam ettiğine işaret etti. İmalat sektörü 2022 yılının Haziran ayından bu yana daralma bölgesinde yer alıyor. Eylül ayında beklentiler altında kalarak 43,4 olarak açıklanan endeksin ekim ayında 43,7’ye yükselmesi bekleniyordu fakat veri yine piyasa beklentilerinin altında olacak şekilde 43 olarak açıklandı. Bölgede ayrıca yine dün açıklanan ve 48,7’de sabit kalması beklenen ekim ayı hizmet PMI verisi de 47,8’e geriledi. Bu durum sektördeki kötü gidişin ivme kazanmış olabileceğine işaret ederken bölgedeki resesyon korkularını da güçlendirdi.
Euro Bölgesi’nin en büyük ekonomisi olan Almanya’da da imalat sektörü daralma bölgesinde kaldı. 2022 yılının Temmuz ayından bu yana sürekli olarak daralma bölgesinde yer alan sektör, ekim ayı ilk okumasında 40,7 ile beklentilerin üzerinde kalsa da karamsar havayı dağıtamadı.
Enflasyonun gevşediği ve iş gücü piyasasının soğuduğu bir ortamda Avrupa Merkez Bankasının (ECB) perşembe günü gerçekleştireceği toplantıda faiz artışlarına ara vermesi piyasaların beklediği bir durumdu. Ancak mevcut verilerin de açıklanmasıyla birlikte karamsar görüntünün pekiştiği ve ekonomik faaliyetin zayıfladığı bir ortamda ECB’nin faiz artırmama ihtimali daha da kuvvetlenmiş oldu. Ayrıca, Bloomberg HT’nin aktardığına göre ECB Başkanı Christine Lagarde, Avrupa Komisyonu, Avrupa Konseyi ve Eurogroup Başkanları ile gerçekleştirdiği telefon konuşmasında, Euro Bölgesi ekonomisinin önümüzdeki birkaç çeyrekte durgunlukla karşı karşıya olduğunu söyleyerek, resesyon korkularını desteklemiş oldu.
Birleşik Krallık
Eylül ayında enflasyonun sürpriz bir şekilde yükseldiği Birleşik Krallık’ta ise salı günü, ekim ayına ilişkin PMI verileri açıklandı. İmalat sektörü, çoğu büyük ekonomide olduğu gibi daralma bölgesinde kalsa da imalat PMI verisi 44,3’ten 45,2’ye yükselerek 44,7 olan beklentilerin üzerinde geldi. Ancak bileşik PMI 48,6 ile ve hizmet PMI 49,2 ile hem beklentilerin altında hem de daralma bölgesinde kaldı.
Eylül ayında faizi sürpriz bir şekilde yüzde 5,25 seviyesinde sabit bırakan İngiltere Merkez Bankasının (BoE), 2 Kasım 2023’te gerçekleştireceği toplantısında eylül ayındaki sürpriz enflasyon artışına karşın mevcut ekonomik faaliyet durumunu göz önünde tutarak faizleri yine sabit bırakması bekleniyor.
Türkiye
Türkiye’de ekim ayının ilk haftasında açıklanan eylül ayına ilişkin verilere göre imalat PMI verisi eylül ayında beklentilerin üzerinde kalsa da daralma bölgesinden çıkamadı. Ağustos ayında 49 olan veri, eylül ayında da 49,6 seviyesine yükselmiş fakat temmuz ayından bu yana sürdürdüğü daralma trendinden kurtulamamıştı.
Bugün açıklanan imalat sanayi genelinde mevsimsel etkilerden arındırılmış Kapasite Kullanım Oranı (KKO-MA) ise ekim ayında bir önceki aya göre 0,1 puan azalarak yüzde 76,8 seviyesinde gerçekleşti. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yapılan açıklamaya göre mevsimsel etkilerden arındırılmamış Kapasite Kullanım Oranı (KKO) ise bir önceki aya göre 0,1 puan artarak yüzde 77,4 seviyesinde gerçekleşti.
