Kripto paraların ortaya çıkışı, finans dünyasında yeni bir dönemi başlattı. Ancak, bu yenilik, hükümetler ve düzenleyici kurumlar için önemli zorluklar getirdi. Kripto paraların nasıl düzenlenmesi gerektiği konusu, dünya genelinde hala tartışılmakta ve farklı ülkeler, bu konuda çeşitli yaklaşımlar benimsemektedir. Bu yazıda, kripto paraların yasal statüsünü ve dünya genelindeki düzenleyici yaklaşımları ele alacağız.
ABD'de kripto para regülasyonları
Amerika Birleşik Devletleri'nde kripto paraların düzenlenmesi, bir dizi kurum tarafından yönetilmektedir. ABD Hazine Bakanlığı'nın Mali Suçları Uygulama Ağı (FinCEN), Bitcoin ve diğer kripto paraları "değiştirilebilir para" olarak tanımlamıştır. Bu tanım, kripto para borsalarının ve ödeme işlemcilerinin Banka Gizliliği Yasası'na tabi olduğu ve belirli raporlama yükümlülükleri olduğu anlamına gelir.
2022'de Beyaz Saray, merkez bankası dijital para biriminin fizibilitesini araştırma ve kripto varlıklarının tanımlanması için bir yürütme emri yayınladı. Bu adım, tüketici koruması ve siber güvenlik konularını da ele alarak kripto para düzenlemelerinin yavaş yavaş şekillenmesine yol açtı. 2024 yılında, Hazine ve IRS, dijital varlık işlemlerinin raporlanması konusundaki düzenlemeleri standart hale getirdi.
Vergi Oranı: Kısa vadeli sermaye kazançları (1 yıldan kısa süre elde tutulan varlıklar) için %10 ile %37 arasında değişen oranlarda, uzun vadeli sermaye kazançları (1 yıldan uzun süre elde tutulan varlıklar) için ise %0, %15 veya %20 oranında vergilendirilir.
Avrupa Birliği'nde kripto para regülasyonları
Avrupa Birliği, Bitcoin ve diğer kripto paraları "kripto varlıklar" olarak tanımaktadır. AB'nin Kripto Varlık Piyasaları (MiCA) Yönetmeliği, hizmetler ve varlıklar üzerinde düzenleyici kontrolleri tanımlamaktadır. MiCA, üye ülkelerin kripto varlıklarını yasallaştırmasını zorunlu kılmamakla birlikte, belirli kripto varlıkları yasal hale getiren üyelerin belirli düzenleyici kurumları bulundurmasını ve Komisyona rapor vermesini gerektirmektedir.
MiCA Yönetmeliği, güvenlik tokenleri veya fungible olmayan tokenleri (NFT) kapsamaz ve finansal düzenleyici çerçevelerin parçalanmasını önlemek ve AB genelinde finansal dengeyi sağlamak amacıyla geliştirilmiştir.
Vergi Oranı: Üye ülkeler arasında değişiklik göstermektedir.
Almanya: Kripto paralar 1 yıl veya daha uzun süre tutulduğunda vergiden muaf olabilir, ancak daha kısa süreli tutuşlarda %0 ile %45 arasında değişir.
Fransa: Kripto para kazançları %30 oranında vergilendirilir.
Portekiz: Bireyler için kripto para kazançları vergiden muaftır, ancak ticari faaliyetler için normal gelir vergisi oranları geçerlidir.
Kanada'da kripto para regülasyonları
Kanada, kripto paraları dostça karşılayan bir yaklaşıma sahiptir. Kanada Gelir Ajansı, Bitcoin'i bir kripto varlık olarak tanımlamakta ve kullanımına bağlı olarak vergilendirmektedir. Kripto para borsaları, kara para aklama ve terörizmin finansmanıyla mücadele yasaları kapsamında para hizmetleri işletmesi olarak kabul edilir ve belirli raporlama yükümlülüklerine tabidir.
Vergi Oranı: Sermaye kazançlarının %50'si vergiye tabi tutulur ve bu oran, bireyin toplam gelirine bağlı olarak %15 ile %33 arasında değişir.
Çin'de kripto para regülasyonları
Çin, kripto paralar konusunda katı bir tutum sergilemektedir. Ülkede ICO'lar ve kripto para borsaları yasaklanmıştır. 2021 yılında Bitcoin madenciliği de yasaklanmış ve birçok madencilik faaliyeti kapatılmış veya daha elverişli düzenleyici ortamlara taşınmıştır.
Vergi Oranı: Kripto paralar yasaklandığı için vergi düzenlemeleri uygulanmamaktadır.
Diğer ülkeler ve regülasyon yaklaşımları
El Salvador: Bitcoin'i yasal ödeme aracı olarak kabul eden ilk ülke oldu ve kripto dostu politikalar geliştirmeye devam ediyor.
İsviçre: Zug'daki "Kripto Vadisi" ile tanınan İsviçre, blockchain ve kripto para startuplarını desteklemek için düzenleyici çerçevesini geliştirmeye devam ediyor.
Singapur: Kripto para birimlerini yasal mülk olarak kabul eden Singapur, aynı zamanda uzun vadeli sermaye kazançlarını vergilendirmemekte ve kripto para firmalarına belirli reklam kısıtlamaları getirmektedir.
Hindistan: Özel kripto paraları yasaklamayı öngören bir yasa tasarısını değerlendirirken, devlet destekli dijital para birimine izin vermeyi planlamaktadır. Kripto para gelirleri %30 oranında vergilendirilir ve tüm kripto para işlemleri için %1 oranında TDS uygulanır.
