Küresel piyasalarda bugün gündem ABD’de tahvil getirileri. Yatırımcıların ABD Merkez Bankası Fed’den agresif faiz artırımı açıklaması beklentisini fiyatlamasıyla, ABD reel tahvil getirileri 2020’den beri ilk kez artıya döndü; 10 yıllık tahvil getirisi de yüzde 3’e yaklaşarak 2018’den bu yana en yüksek seviyeyi gördü.
Gözler Fed Başkanı’nın yarınki açıklamalarında
Fed Başkanı Jerome Powell, yarın IMF’nin düzenlediği bahar toplantısında konuşacak. Powell’ın konuşacağı panele Avrupa Merkez Bankası Başkanı Christine Lagarde ve diğer bazı isimler de katılacak. Bu konuşmada Fed Başkanı’ndan şahin mesaj beklentisi mevcut, zira Powell’ın bu konuşmada Mayıs ayında beklentilerin üzerinde faiz artırımına gidilebileceği sinyali verebileceği konuşuluyor.
Birçok Wall Street analisti ve yatırımcısı Fed’in yükselen enflasyona karşı hantal bir reaksiyon gösterdiğine inanıyor ve Merkez Bankasının mevcut durumla etkili şekilde başa çıkabilmek adına daha agresif faiz artımı kararları almasını bekliyor. Mart ayında Fed toplantısından 25 baz puan faiz artırımı kararı çıkmıştı. Daha sonra, Mayıs ayındaki toplantıda 50 baz puanlık faiz artışının ihtimal dahilinde olduğu mesajı verilmişti.
Öte yandan St. Louis Fed Başkanı James Bullard bu hafta gerçekleştirdiği bir konuşma esnasında, ihtiyaç duyulduğu takdirde faizlerin 75 baz puan artırılabileceği açıklamasını yapmıştı. ABD’de resesyon riskini konuşmak için henüz erken olduğunu düşündüğünü belirten Bullard; buna karşın enflasyonun rahat davranmak için fazla yüksek olduğunu dile getirmiş, ABD Merkez Bankasının bu yıl faizleri yaklaşık yüzde 3,5 seviyesine çekmek için acele etmesi gerektiğini söylemişti. Mayıs ayında olası bir faiz artırımı halinde döviz piyasalarında dolar fiyatları yükselirken, hisse senedi ve tahvil fiyatlarının gerilemesi beklenebilir.
AB limanlarını Rus gemilerine kapatıyor
Öte yandan, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal girişiminin ardından Avrupa Birliği’nin Rusya’ya karşı 5 Nisan 2022’de açıkladığı beşinci yaptırım paketi kapsamında Rusya’ya ait ya da Rusya tarafından işletilen gemilerin AB limanlarına alınmaması kararlaştırıldı. Son günlerde üye ülkeler arka arkaya limanlarını Rus gemilerine kapatmaya başladı. Ancak belirtilmeli ki doğal gaz ve petrol başta olmak üzere pek çok ürünün taşınması istisna kapsamında tutuluyor. Bilindiği üzere Rusya-Ukrayna savaşında AB ülkelerini en çok zorlayan konuların başında Rus enerjisine olan bağımlılık geliyor.
ABD’li yatırım bankası JPMorgan’ın tahminine göre Avrupa Birliği Rusya'dan petrol ithalatını hızla azaltmak konusunda ciddiyse ve bunu başarabilirse petrolün varil fiyatı 185 doları görebilir. Bloomberg verilerine göre ise, Rus petrolüne ilgi Nisan 2022’de de azalmaya devam etti. Rusya’nın Asya’ya olan petrol ihracatı bir haftada yüzde 25 azaldı. JPMorgan’ın tahmini ve güncel veriler göz önüne alındığında AB ülkelerinin Rus enerjisine bağımlılığı ortadan kaldıracak bir alternatif geliştirebilmeleri halinde petrol varil fiyatlarındaki artışla ortaya çıkacak senaryo karamsar olabilir.
Petrol fiyatları ne durumda?
Uluslararası Para Fonu IMF’nin küresel büyüme tahminini aşağı çekmesinin ardından düşüşe geçen petrol fiyatları bugün yükselişe geçti. ABD ham petrol 103 dolar, Brent petrol ise 108 dolar seviyelerinden işlem gördü.
IMF Nisan 2022 raporu dün yayınlanmıştı. “Savaş Küresel İyileşmeye Sekte Vuruyor” başlıklı raporda IMF küresel ekonomik görünümün Rusya’nın Ukrayna’yı işgal girişiminden beri önemli ölçüde kötüleştiğini belirterek küresel büyüme tahminini yüzde 4,4’ten yüzde 3,6’ya düşürdü. Raporda savaşın enflasyonu artırıp büyümeyi azaltacağı belirtilerek merkez bankalarının para politikalarını sıkılaştırmasıyla birlikte faiz oranlarında artış beklendiği vurgulandı. Bunun yanında savaşın ekonomileri üzerine olan etkilerini yumuşatabilmek adına birçok ülkenin sınırlı maliye politikası alanına sahip olduğu da belirtildi. Ayrıca savaşın insanı ve ekonomik etkilerinin de 2022 boyunca görülmeye devam edileceği belirtildi.
IMF raporunda büyüme tahminleri
IMF, Nisan 2022 raporunda Rusya ekonomisi için yüzde 8,5; Ukrayna ekonomisi içinse yüzde 35 küçülme beklediğini belirtti.
ABD ekonomisinin 2022 yılı büyüme beklentisi yüzde 4'ten yüzde 3,7'ye, 2023 yılı büyüme beklentisi ise yüzde 2,6'dan yüzde 2,3'e düşürüldü. Euro Bölgesi'ne yönelik büyüme tahmini 2022 için yüzde 3,9'dan yüzde 2,8'e, 2023 için yüzde 2,5'ten yüzde 2,3'e düşürüldü.
Çin'in bu yıla ilişkin ekonomik büyüme beklentisi yüzde 4,8'den yüzde 4,4'e düşürülürken, gelecek yıla ilişkin beklenti yüzde 5,2'den yüzde 5,1'e revize edildi.
Türkiye büyüme beklentisi etkilendi mi?
IMF, Türkiye 2022 yılı büyüme beklentisini yüzde 3,3'ten yüzde 2,7'ye, 2023 beklentisini de yüzde 3,3'ten yüzde 3'e düşürdü. Türkiye için 2022 yılı tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) tahmini yüzde 60,5 olurken 2023 TÜFE tahmini yüzde 37,2 oldu. Bilindiği üzere TÜFE kavramı tipik bir tüketicinin satın aldığı belirli bir ürün ve hizmet grubunun fiyatlarındaki ortalama değişimleri gösteriyor ve yıllık enflasyon değerindeki değişimi ölçmek için kullanılıyor.
