Geçtiğimiz hafta açıklanan ve yüzde 8,6 ile son 40 yılın zirvesini gören ABD Mayıs ayı yıllık enflasyon verilerinin ardından piyasaların gözü bu haftaki Fed toplantısında olacak.
Geçtiğimiz hafta açıklanan verilere göre ABD’de enflasyon Mayıs ayında yıllık yüzde 8,6’ya yükselerek yeniden son 40 yılın zirvesini gördü. Uzmanların beklentisi de yüzde 8,3 idi; fakat açıklanan oran beklentileri aştı. Fiyatlarda en büyük artış gıda, akaryakıt ve barınma maliyetlerinde gerçekleşirken enerji fiyatları da aylık bazda yüzde 3,9 artarak yıllık bazda da toplam yüzde 34,6 artmış oldu.
Beklentilerden yüksek gelen veri, piyasalardaki resesyon korkusunu artırdı, aynı zamanda da Amerikan Merkez Bankası Fed’in daha şahin bir politika izleyeceği beklentisini artırdı. Bu hafta yarın ve 15 Haziran'da Fed’in bir sonraki para politikası toplantısı gerçekleşecek ve 15 Haziran’da Fed’den izlenecek politikaya dair bir dizi açıklama gelecek. Geçtiğimiz ay yaptığı açıklamalarda Fed Başkanı Jerome Powell enflasyon düşene kadar para politikasını sıkılaştırmaya devam edeceklerini ifade etmiş; enflasyonu düşürmek için gerekli araçlara ve kararlılığa sahip olduklarını vurgulayarak enflasyonun net ve inandırıcı bir şekilde düştüğünü görmeleri gerektiğini ve bunu görene kadar da zorlamaya devam edeceklerini söylemişti. Fed Başkanı, enflasyon baskılarının azaldığına ve enflasyonun düştüğüne dair net ve ikna edici kanıtlar görmeleri gerektiğini söylemiş, bunu görmedikleri takdirde daha agresif hareket etmeyi düşünebileceklerini dile getirmişti.
Enflasyon verilerinin açıklanmasından önce piyasalar 50 geçtiğimiz ay olduğu gibi 50 baz puanlık bir faiz artışı beklentisindeydi. Geçtiğimiz hafta açıklanan enflasyon verilerinin beklenenden yüksek gelmesiyle Fed’den daha agresif bir politika beklentisi oluştu ve her ne kadar düşük bir ihtimal olsa da bu ay ya da temmuz ayı için 75 baz puanlık artış sesleri kısık da olsa duyulmaya başlandı; Eylül ayı için de 50 baz puanlık artış beklentileri yükseldi.
Bu sebeplerle piyasalardaki beklentiler de değiştiği ve 3. çeyrekte de Fed'in şahin bir politikaya devam edeceği düşüncesi hisseleri de risk iştahını da baskıladı ve açıklanan enflasyon verisinin ardından piyasalarda satışlar hızlandı.
Piyasalar daha agresif bir Fed politikasını fiyatlıyor
Vadeli piyasalarda Fed'in Ekim ayına dek yapılacak üç toplantıda toplam 175 baz puan artış yapması fiyatlanıyor. Fiyatlamalar yukarıda da belirttiğimiz gibi bu artışlardan en az birinin 75 baz puan olması yönünde. 175 baz puanlık toplam artış muhtemelen iki kez 50 baz puan ve bir kez 75 baz puan artışı ihtimaline işaret ettiği görülüyor. 1994 yılından beri gerçekleştirilmeyen 75 baz puanlık artış ihtimali daha önce Fed yetkilileri tarafından masa dışında bırakmıştı ve bu üç toplantı için daha önceki beklenti her toplantıda 50’şer baz puanlık faiz artışı yönündeydi. Ancak enflasyon verileri bu beklentiyi değiştirdi.
Allianz SE Ekonomi Baş Danışmanı Mohamed El-Erian, pazar günü katıldığı bir televizyon yayınında enflasyon görünümünün daha da bozulmasından endişeli olduğunu; şu anki hızla yüzde 9’a ulaşılabileceğini ifade etti. Çarşamba günü sonuçlanacak Fed Haziran ayı toplantısından 50 baz puanlık artış beklediğini ifade eden El-Erian Fed’in enflasyonla mücadelede geride kalmaya devam ettiğini belirtti. El-Erian şu anda ABD’nin stagflasyon döneminde olduğunu ve uzun süreli enflasyonun ABD ekonomisini resesyona itebileceğini söyledi. Ben El-Erian'ın bu açıklamasını önemli buluyorum zira kendisi daha önce de bir televizyon kanalına yaptığı açıklamada asıl endişelendiği noktanın ABD Haziran ayı yıllık enflasyon verisinin Mayıs’tan daha kötü olacağı olduğunu ifade ederek enflasyonda zirvenin görüldüğünü düşünenlerin fikirlerini değiştirmek zorunda kalabileceği değerlendirmesini yapmıştı. Enflasyona katkıda bulunan etkilerin genişlediğini ifade eden El-Erian bu sebeple gelecek aylarda yüzde 8,5’in üzerinde enflasyon görmenin şaşırtıcı olmayacağını söylemişti.
TÜSİAD Baş Ekonomisti Öztok Altınsaç: Agresifleşen bir Fed göreceğiz
Özyeğin Üniversitesi Öğretim Görevlisi ve TÜSİAD Baş Ekonomisti Gizem Öztok Altınsaç bu hafta ABD’de gerçekleşecek merkez bankası toplantısına ilişkin beklentilerini paylaştı. Öztok Altınsaç da Fed’in 75 baz puanlık faiz artışını yapmasını beklemediğini ifade ederken, Eylül ayında 75 baz puanlık bir artış görme ihtimalimiz olabileceğini belirtti.
Fed’in daha agresif bir fiyat politikası tercih etmesi halinde ABD ekonomisinin resesyona girme ihtimalinin artacağına vurgu yapan Öztok Altınsaç yine de resesyonu muhtemelen 2023 sonunda konuşuyor olacağımızı öngördüğünü ifade etti. ABD ekonomisinin sinmiş vaziyette olduğunu ve bu sebeple Fed'in agresifleşmek zorunda olduğunun da altını çizen Altınsaç, Fed’in bu sürecin başında enflasyonu bu hafife aldığını; dolayısıyla artık bu imajı da biraz temizlemeye ihtiyacı olduğunu, bu sebeple de agresifleşeceğini dile getirdi. Arka arkaya 50’şer baz puanlık artış mesajının bu kadar net verilmesinin Fed’in politika hatası olduğunu dile getiren Öztok Altınsaç Fed’in 50’şer baz puanla kendine bağlamış olmasının ardından bu noktadan dönüp 75 baz puana ilerlemesinin iki toplantı için zor olduğunu; fakat bu hatayı düzeltmek için belki Eylül’de 75 baz puan söz konusu olabileceğini düşündüğünü ifade etti.
