Kredi derecelendirme kuruluşu S&P’nin takviminde 1 Kasım 2024 tarihinde Türkiye ile ilgili bir değerlendirme bulunması sebebiyle yurt içinde gözler kuruluşun vereceği karara çevrildi.
En büyük kredi derecelendirme kuruluşu olan S&P Global’in takviminde 1 Kasım 2024 tarihinde Türkiye ile ilgili bir değerlendirme bulunuyor. Kuruluş, takvimde yazan değerlendirme günlerinde her zaman için bir değerlendirme gerçekleştirmese de Türkiye’nin kredi notunun bir kez daha artabileceği ihtimali piyasalarda heyecanlı bir bekleyiş yarattı. Not artırımı gerçekleşmesi halinde Türkiye'nin kredi notunun bir kademe artırılarak B+ seviyesinden BB- seviyesine çıkarılması, pozitif olan görünümün ise durağan olarak değiştirilmesi bekleniyor.
Not artışının gerçekleşmesi durumunda yabancı yatırımcının Türkiye’ye olan ilgisinin daha da artacağı beklentisi ile piyasalarda yukarı yönlü bir hareket ve daha olumlu bir hava beklenebilir. Özellikle BIST 100 endeksinin son 1 ayda yüzde 5 gerilediği bir ortamda gelecek bir not artırımı ile borsa bir nebze olsun hareketlenebilir.
Not artışı neden önemli?
Ülkelerin ya da şirketlerin kredi değerliliğini ölçen uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları, söz konusu derecelendirmeleri yaparken ülkelerin makro ekonomik göstergeleri üzerinden risk değerlendirmesi yapar.
Bu risk değerlendirmelerinin ana amacı, söz konusu ülkedeki yatırım ortamına ilişkin mevcut risk seviyesinin tespit edilebilmesidir. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları, ilgili kurum veya ülkenin tüm iktisadî ve finansal yükümlülüklerini zamanında ve tam şekilde yerine getirme kapasitesini tespit edebilme ve değerlendirebilme yeterliliğine sahip, bu konuda uzmanlaşmış kuruluşlar olarak kabul edildikleri için yatırım ortamının risk seviyesinin belirlenmesinde bu kuruluşlara güvenilmektedir.
Günümüzde birçok kredi derecelendirme kuruluşu bulunmakla birlikte Moody’s, S&P Global ve Fitch Ratings kredi derecelendirme sektörünün üç hâkim kuruluşu olarak öne çıkmaktadır. Bu üç kuruluş ilgili sektörün yüzde 95’lik bir kısmını kontrol etmektedir. Bu sebepten ötürü yatırımcılar tarafından son derece yakından takip edilen bu kuruluşlarca verilen kredi notları da piyasalarda büyük ve önemli bir etkiye sahip olmaktadır.
Değerlendirmeyi yapan kuruluşlar kredi derecelendirmelerini gerçekleştirirken genelde ekonomik ve politik riskleri göz önüne alır. Ekonomik risk değerlendirmesi; gayri safi yurt içi hasıla (GSYİH), işsizlik oranı, enflasyon oranı, cari işlemler dengesi, kamu borçlanmaları gibi makro ekonomik göstergelere bakılarak yapılırken politik riskler ise siyasi istikrar, ülke içi siyasi dengeler, iktidar tarafından izlenen dış politika ve benzeri kriterler göz önünde tutularak belirlenir. Kararlar alınırken Ekonomik Özgürlük Endeksi de göz önünde bulundurulur; bu endeks bağımsız bir kuruluş olması gereken merkez bankasının kararlarını alırken ne denli bağımsız olduğunu ölçen bir endekstir.
Türkiye’nin notu artarsa yeni not ne ifade edecek?
Yukarıda da belirtildiği gibi, not artırımının gerçekleşmesi halinde Türkiye'nin kredi notunu muhtemelen bir kademe artırılarak B+ seviyesinden BB- seviyesine çıkarılacak, pozitif olan görünüm ise durağan olarak değiştirilecek.
Kredi notunun B+ seviyesinden BB- seviyesine çıkarılması ‘çok spekülatif’ seviyeden ‘spekülatif’ seviyeye çıkarılması anlamına geliyor. Duayen iktisatçı Mahfi Eğilmez bu seviyeyi “Yakın dönemde az etkilenecek olsa da ters ekonomik koşullarda büyük belirsizliklerle karşılaşması olası.” olarak tanımlıyor.
Burada belirtmek gerekiyor ki olası bir not artırımı halinde Türkiye yine de ‘yatırım yapılamaz’ bölgesinde kalmış olacak. Buna karşın not artışının elbette ki pozitif etkileri olacaktır. Pozitif olan görünümün ise durağan olarak değiştirilmesi bekleniyor. Durağan görünüm şu anlama gelmekte: Türkiye ekonomisine ilişkin kredi notunun gelecekte değişmesi beklenmiyor.
