Ukrayna tahılının ihracatının Karadeniz üzerinden yeniden başlatılmasına yönelik anlaşmanın imzalanmasının ardından tahıl sevkiyatının birkaç gün içinde başlaması ve tahıl fiyatlarının düşüşe geçmesi bekleniyor.
Ukrayna tahılının ihracatının Karadeniz üzerinden yeniden başlatılabilmesine imkân verecek anlaşma geçtiğimiz cuma günü Türkiye’nin ev sahipliğinde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, BM Genel Sekreteri António Guterres ve Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu'nun katılımıyla Dolmabahçe Ofisi'nde imzalandı.
Şubat sonunda patlak veren Rusya-Ukrayna savaşının ardından, Rusya’nın Ukrayna limanlarını bloke etmesiyle küresel bir sorun haline gelen tahıl krizinin çözümü ve Ukrayna tahılının Karadeniz üzerinden dünya pazarlarına sevk edilebilmesi için imzalanan Tahıl Sevkiyatı Anlaşması'nın ardından gözler artık tahıl sevkiyatına başlayacak ilk gemilerin limandan ayrılacağı tarihe çevrildi.
Rusya’nın Odessa limanını vurmasının ardından gerilim tırmanmıştı
Cuma günü imza edilen anlaşmanın ardından Ukrayna cumartesi günü Odessa limanının Rus seyir füzeleriyle vurduğunu açıklamıştı. Ukrayna, olayı Rusya’nın diplomatik olarak ikili oynaması olarak değerlendirirken ABD Büyükelçisi de Kremlin’in gıdayı silah olarak kullanmaya devam ettiğini, Rusya’nın olaydan sorumlu tutulması gerektiğini dile getirdi.
Rusya ise Odessa limanında Ukrayna savaş gemisi ve füze deposunu vurduklarını açıkladı. Rusya Savunma Bakanlığı, yaptığı açıklamada Odessa limanındaki saldırılarında bir Ukrayna savaş gemisi ve Ukrayna’nın ABD'den temin ettiği Harpoon gemisavar füzelerinin bulunduğu bir deponun vurulduğuna ilişkin açıklama yaptı.
Ukrayna Odessa limanına yapılan saldırılarda tahıl depolama tesislerinin herhangi bir zarar görmediğini ve sevkiyat çalışmalarına devam edildiğini açıklarken saldırıların sürmesi durumunda sevkiyatlarla amaçlanan kapasiteye ulaşmanın mümkün olmayacağına dair açıklama yaptı. Ukraynalı yetkililer Ukrayna’nın gelecek 9 ayda 60 milyon ton tahıl ihraç etme kapasitesi bulunduğunu; ancak saldırıları devam etmesiyle limanların normal şekilde çalışmasının sekteye uğraması halinde bu sürenin 24 ayı bulabileceğini sözlerine ekledi.
Tahıl sevkiyatı anlaşması ile oluşan iyimser hava, söz konusu saldırılar ile haftanın başında dağıldı. Söz konusu gelişmelerin ardından dün de buğday fiyatları haftaya yükselişle başladı. Chicago'da buğday vadelileri yeni haftanın ilk işlemlerinde yüzde 5'e varan yükselişle 7,82 doları test etti.
Olumsuz hava dün akşam ve bugün dağılmaya başladı
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy dün yaptığı açıklamalarda Ukrayna ekinlerinin limanlardan çıkışını kendilerinin engellemediğini tüm dünyaya kanıtlamak adına tahıl ihracatına başlayacaklarını dile getirdi. Tahıl ve diğer gıda ürünlerinin deniz yoluyla ihracatına yönelik Odessa, Çornomorsk ve Yujnıy limanlarının yeniden faaliyete geçebilmesi adına Ukrayna Limanlar İdaresi’nin hazırlık ve başvurularına başladığı da bildirildi.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price; gerçekleştirdiği basın toplantısında Ukrayna tahılının güvenli sevkiyatı için Türkiye, Rusya, Ukrayna ve BM arasında imzalanan anlaşmaya her türlü desteği vereceklerini ifade ederken, tahılın en etkili sevkiyat şeklinin ise Karadeniz limanlarından olacağına inandıklarını söyledi. Price, anlaşmanın halen geçerli olduğunu ve uygulanmasını dört gözle beklediklerini belirterek, BM'ye ve Türk müttefiklerine her türlü desteği vereceklerini; çünkü Ukrayna tahılın dünya piyasasına ulaşmasının önemini bildiklerini ifade etti.
Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'nin Guterres’in Sözcüsü, Ukrayna’dan tahıl yüklü ilk gemilerin birkaç gün içinde yola çıkmasının beklendiğini açıkladı. Sözcü, Türk hükümetinin anlaşmanın bir parçası olarak İstanbul’daki ortak koordinasyon merkezi için fiziki bir alan sağladığını; ortak koordinasyon merkezinin denizcilik endüstrisi ile bağlantı kuracağını ve gemiler için yakında ayrıntılı prosedürler yayımlayacağını ifade etti. Rusya Savunma Bakanlığı ise bugün ortak koordinasyon merkezinin İstanbul’da faaliyete başladığını açıkladı.
