Tasarruf paketi yeterli olacak mı?: Bütçe açığı ve tasarruf planı

Okuma Süresi: 3 Dakika
Tasarruf paketi yeterli olacak mı?: Bütçe açığı ve tasarruf planı
Hamit Alp Ünlü
16.05.2024 09:01

Hafta başında açıklanan ve üç yıl süreyle kamuda tasarrufu öngören tasarruf planı, dün açıklanan bütçe açığının ardından daha büyük önem kazandı.

Geçtiğimiz hafta Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kamuda verimlilik ve tasarrufa ilişkin bir paketin bu hafta içinde açıklanacağını ifade etmişti. Söz konusu paket içinde bulunduğumuz haftanın ilk iş gününde, yani pazartesi günü açıklandı. Açıklanan tasarruf planının şimdilik üç yıl için uygulanması öngörülüyor ve 100 milyar liralık tasarruf öngörülüyor. Tasarruf tedbirlerine uymayanların ise yaptırımlarla karşılaşması bekleniyor.

Alınacak tedbirlerden bazıları ise şöyle sıralanmıştı:

Taşıtlar

  1. Sağlık, savunma, güvenlik haricinde yeni araç satın alınmayacak ya da kiralanmayacak
  2. Yabancı üretim araçlar kullanılmayacak
  3. İhtiyaç fazlası araçlar satılacak
  4. Sağlık ve savunma hariç, toplu taşıma olan yerlerde personel servisleri kaldırılacak

Kamu binaları

  1. Deprem riski olanlar hariç yeni bina alımı ve yapımı 3 yıl süreyle durdurulacak
  2. Yeni bina kiralanmasına izin verilmeyecek, halihazırda devam eden kiralamalar zaman içinde sonlandırılacak
  3. Yeni lojman ve sosyal tesis alımı ve yapımı ve kiralanması süresiz olarak sonlandırılacak
  4. Mevcut sosyal tesisler ekonomiye kazandırılacak
  5. Lojman kiraları ve sosyal tesis ücretlerinde rayiç bedel dikkate alınacak

Kamu istihdamı

  1. 3 yıl boyunca yalnızca emekli olanların sayısı kadar yeni personel alınacak
  2. Açıktan atama izinleri Bütçe Kanunu’nda net şekilde belirlenecek
  3. Destek personeli sayısı azaltılacak
  4. Esnek ve uzaktan çalışma modelleri geliştirilecek
  5. Yönetim kurulu ücretlerine tavan sınır getirilecek

İdari yapılanmada etkinlik

  1. Yeni kurumlar kurulmasının önüne geçilecek
  2. Bakanlıkların yurt dışı ve taşra teşkilatları gözden geçirilecek
  3. Hizmet içi eğitimler oteller yerine kamu tesislerinde yapılacak
  4. Yurt dışı geçici görevler sınırlandırılacak ve görev harcamaları bütçe başlangıç ödeneğini aşmayacak

Enerji ve atık yönetimi

  1. Enerji verimliliğini artıran uygulamalar geliştirilecek ve yenilenebilir enerji kaynaklarından faydalanılacak
  2. Her yıl, ekonomik değer teşkil eden atıkların değerlendirilmesi zorunlu olacak

Haberleşme ve iletişim

  1. Elektronik yazışma ve tebligat sistemleri tam olarak kullanılmaya başlanacak
  2. Kurumsal arşivler elektronik ortama taşınacak
  3. Tanıtım amaçlı doküman basımı yapılmayacak

Diğer

  1. Temsil ve tanıtma ödeneklerinde 2024 yılında yüzde 25 kesinti yapılacak
  2. Uluslararası toplantılar ve milli bayramlar hariç faaliyet düzenlenmeyecek
  3. Ajanda, takvim, plaket vb. hediyeler yasaklanacak
  4. Demirbaş alımları zorunlu haller hariç 3 yıl süreyle durdurulacak
  5. Makine ve teçhizat ekonomik ömrünü tamamlamadan önce elden çıkarılamayacak
  6. Kamu alımlarının Devlet Malzeme Ofisi aracılığıyla yapılması esas olacak

Tedbirler kağıt üzerinde hoş dursa da bunların uygulanabilirliği tartışma konusu oldu. Buna ek olarak, örneğin kamu giderlerindeki bazı kesintiler savurganlığın önüne geçmek adına anlaşılabilir tedbirler olmakla birlikte, kamuda personel alımının sınırlandırılması ya da personel servislerinin kaldırılması gibi uygulamalar savurganlığın faturasını atama bekleyen genç işsizlere ya da geçtiğimiz on yıl içinde merkezden uzak yerlere taşınan kamu binalarında çalışan ve toplu taşıma kullanmak zorunda kalacak olan kamu personeline kesmek anlamına geldi.

Bütçede 177,8 milyar TL’lik açık

Hazine ve Maliye Bakanlığından açıkladığı verilere göre, 2024 yılı nisan ayında bütçe açığı 177,8 milyar TL olurken faiz dışı açık ise 63,8 milyar TL olarak gerçekleşti. Yukarıda belirttiğimiz üzere ilgili tasarruf paketi ile 100 milyar TL tasarruf edilmesi beklenirken 2024 yılının ilk dört ayında bütçedeki toplam açığın 691,3 milyar TL olarak kaydedilmesi, durumun vahametini ortaya koydu.

İLGİLİ HABER Bütçe nisanda 177,8 milyar TL açık verdi Merkezi yönetim bütçesi nisanda 177,8 milyar TL, faiz dışı denge ise 63,8 milyar TL açık verdi.

Uygulanması planlanan tasarruf tedbirleri hiç fire vermeden uygulansa bile, tasarruf edilmesi planlanan miktarın bütçe açığı yanında devede kulak kalacağı aşikar. Tasarruf tedbirlerinin yeterli olmaması durumunda izlenecek yolun ne olacağı merak konusu olacaktır. Bunun için ise öncelikle, kamuda tasarruf paketinin bütçede nasıl bir etki yaratacağının ortaya konması gerekir. Bakan Şimşek, yaz sonunda yapılması planlanan Orta Vadeli Program (OVP) gözden geçirmesi esnasında tasarruf paketinin etkilerinin de gözden geçirilebileceğini ifade etti. Bize de yaz sonunu bekleyip paketin rakamlarla ne ölçüde etkili olduğunu görmek kaldı.

İLGİLİ HABER Şimşek: Tasarruf paketinin etkisi yaz sonunda duyurulabilir Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kamuda tasarruf paketinin bütçede ne kadarlık bir etki yaratacağının yaz sonunda yapılması planlanan OVP gözden geçirmesinin bir parçası olarak duyurulabileceğini söyledi.
REKLAMI KAPAT X