Türkiye'de kripto para yatırımcıları açısından önemli sorulardan biri, Bitcoin fiyatını takip ederken dolar mı (BTC/USD) yoksa Türk lirası mı (BTC/TRY) baz alınmalı sorusu. Döviz kurlarındaki dalgalanma nedeniyle, Bitcoin fiyatı bazı dönemlerde USD bazında değer kaybederken TL karşılığında yükseliş gösterebiliyor ya da tam tersi durumlar yaşanabiliyor. Bu durum, Türkiye’deki yatırımcıların piyasayı doğru yorumlamasını zorlaştıran önemli bir faktör haline geliyor.
Bitcoin’in global piyasalardaki fiyatı genellikle Amerikan doları cinsinden belirleniyor ve dünya çapındaki yatırımcılar tarafından takip ediliyor. Ancak Türkiye gibi döviz kurunun oldukça hareketli olduğu ülkelerde, yatırımcıların fiyat algısı ve portföy değerleri yerel para birimi olan TL'ye göre şekilleniyor. Döviz kurundaki yükseliş dönemlerinde BTC/USD paritesinde düşüş olsa bile BTC/TRY paritesinde yükseliş yaşanabiliyor. Bu nedenle Türk yatırımcılar için BTC fiyatlarının hangi para birimine göre izlenmesi gerektiği ciddi önem taşıyor.
Özellikle son dönemlerde, dolar kurundaki ani ve sert yükselişler Bitcoin’in TL fiyatını pozitif etkileyebiliyor. Örneğin, BTC’nin dolar bazında değer kaybettiği dönemlerde bile USD/TRY kurundaki yukarı yönlü hareketler Bitcoin’in Türk lirası cinsinden değerini yükseltiyor. Böyle dönemlerde BTC/USD paritesindeki düşüşün Türk yatırımcılar açısından aslında negatif olmayabileceği görülüyor.
Türkiye’deki yatırımcılar için doğru strateji ne olmalı?
Türkiye gibi ekonomik dalgalanmaların sıkça yaşandığı ülkelerde yatırımcıların Bitcoin’i hangi bazda takip edeceği stratejik açıdan kritik önem taşıyor.
Eğer yatırımlar ve harcamalar ağırlıklı olarak TL bazlı ise, BTC’nin TL karşılığını takip etmek daha anlamlı olabilir.
Ancak uzun vadeli yatırımcılar veya küresel ölçekte pozisyon alan yatırımcılar açısından ise USD bazındaki takip daha sağlıklı sonuçlar verebilir.
Çünkü uluslararası piyasalardaki Bitcoin fiyatlamaları genellikle dolar üzerinden şekillenirken, TL’nin kendi içerisindeki dalgalanması yatırımcıyı yanıltıcı sonuçlara götürebilir. Bu yüzden, yatırımcıların yatırım stratejisine göre BTC fiyatını takip edeceği para birimini belirlemesi gerekiyor.
Verilerle BTC/USD ve BTC/TRY karşılaştırması
Son dönemlerde yaşanan bazı çarpıcı örnekler, bu durumu açıkça gözler önüne seriyor. Verilere bakıldığında, geçtiğimiz günlerde USD bazında Bitcoin fiyatında %5,4’lük yükseliş yaşanırken, TL bazında %12’yi aşan bir yükseliş kaydedildi.
Örneğin, grafikte kırmızı çerçeveli alanda görüldüğü üzere BTC/USD %30’dan fazla düşerken BTC/TRY paritesinde %38’i aşan bir yükseliş yaşandı. Bu tarz veriler yatırımcıların hangi bazda takip yapmasının kendi yatırım hedeflerine daha uygun olduğuna karar vermesine yardımcı olabilir.
Kaynak: TradingView - BTC/TRY ile BTC/USDT Grafikleri Üst Üste (Siyah çizgi: BTC/USDT)
Sonuç olarak, yatırımcıların kendi risk algılarını ve portföy hedeflerini netleştirerek, Bitcoin’i takip edecekleri para birimine karar vermeleri gerekiyor. Bu konuda bilinçli hareket etmek ve piyasa şartlarını iyi analiz etmek, Türkiye’deki kripto para yatırımcıları için oldukça kritik bir öneme sahip.
Dolar/TL paritesi ile USDT/TRY arasındaki makas farkının nedenleri
Türkiye'deki kripto para yatırımcıları, Dolar/TL (USD/TRY) kuru ile Tether/TL (USDT/TRY) paritesi arasındaki fiyat farkının (makasın) zaman zaman açıldığını gözlemlemektedir.
Kaynak: TradingView - USDT/TRY ile USD/TRY Grafikleri Üst Üste (Siyah çizgi: USD/TRY)
Örneğin, 19 Nisan 2023 tarihinde, USD kuru 19,40 TL iken USDT paritesi 21,79 TL seviyelerine ulaşmıştı. Hatta 12 Mayıs 2023 tarihinde 19,56 TL iken USDT paritesi 22,43 TL’ye kadar yükselmişti. Bu tarihlerin ardından USDT kısmen yatay seyretse de USD kuru yükseliş yaşamıştı. İşte bu farklılığın nedeni makas farkından kaynaklanıyor.
Bu makas farkının oluşmasının başlıca nedenleri ise şunlardır:
1. Arz ve Talep Dengesizlikleri: Kripto para piyasalarında, özellikle hafta sonları ve resmi tatillerde, bankaların kapalı olduğu dönemlerde Tether'e (USDT) olan talep artabilir. Bu durum, USDT/TRY paritesinde fiyatın yükselmesine ve Dolar/TL kuru ile arasında fark oluşmasına neden olabilir.
2. Bankaların Alış-Satış Marjları: Bankalar, döviz alım satım işlemlerinde belirli bir marj uygularlar. Piyasalardaki volatilite arttığında, bankalar risklerini minimize etmek amacıyla bu marjları genişletebilirler. Bu da Dolar/TL kuru ile USDT/TRY paritesi arasındaki farkın artmasına yol açabilir.
3. Piyasa Likiditesi ve İşlem Hacmi: Kripto para borsalarındaki likidite seviyeleri ve işlem hacmi, fiyat oluşumunda önemli rol oynar. Likiditenin düşük olduğu dönemlerde, büyük hacimli işlemler fiyatları daha fazla etkileyebilir ve bu da pariteler arasındaki makasın genişlemesine sebep olabilir.
4. Regülasyonlar ve Piyasa Müdahaleleri: Merkez Bankası'nın döviz piyasalarına müdahaleleri veya yeni düzenlemeler, Dolar/TL kuru üzerinde etkili olabilir. Bu tür müdahaleler, USDT/TRY paritesinin farklı dinamiklere sahip olması nedeniyle iki parite arasındaki farkın açılmasına neden olabilir.
