Türkiye’de milyonlarca çalışanı ilgilendiren asgari ücret ara zammı belli olurken, ülkemizdeki asgari ücretin diğer Avrupa ülkelerine kıyasla ne durumda olduğunu inceledik.
Ülkemizdeki milyonlarca çalışanı yakından ilgilendiren asgari ücret müzakereleri sonuçlandı. Buna göre üçüncü Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantısının ardından Çalışma Bakanı Vedat Işıkhan, asgari ücret zammını açıkladı. Ara zamla birlikte net asgari ücret 1 Temmuz 2023 tarihinden itibaren 11 bin 402 TL oldu. Böylece yeni net rakam, seçimden önce Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eski Bakanı Bakanı Vedat Bilgin’in temmuzda ayındaki asgari ücret düzenlemesinin aşağı yukarı 500 dolar bazında bir oran olacağına ilişkin vaadinin altında kalmış oldu. Ancak dolar bazlı olarak incelenen yeni asgari ücret tarihin en yüksek seviyesinde gerçekleşti.
Peki mevcut asgari ücret ve 2022’ye ait son veriler değerlendirildiğinde Türkiye ve diğer Avrupa ülkelerindeki asgari ücret kıyaslaması nasıl bir tabloya işaret ediyor? Türkiye son dönemde asgari ücret sıralamasında diğer Avrupa ülkelerinin ortalamasına ayak uydurabildi mi, yoksa geride mi kaldı?
Türk-İş verilerine göre mayıs ayı açlık ve yoksulluk sınırı ile asgari ücret karşılaştırması
Türk-İş mayı ayı verilerine göre zamdan önceki asgari ücret açlık sınırının da altında idi. Söz konusu verilere göre yoksulluk sınırı, yani başka bir deyişle dört kişilik bir ailenin gıda ve diğer tüm temel harcamaları için hanesine girmesi gereken toplam gelir tutarı, mayıs ayında 33.750 TL olurken, bekar bir çalışanın aylık yaşama masrafı 13.440 TL’ye yükseldi. Yine aynı verilere göre 4 kişilik bir ailenin aylık gıda harcaması yani açlık sınırı 10.360 TL olarak hesaplandı. Asgari ücret ara zammı öncesinde bir işçinin aylık asgari ücreti brüt 10.008 lira, vergi ve kesintiler düşüldükten sonra ise 8.506,80 lira idi. Böylece, ara zamla birlikte yeni net asgari ücret oranı, mayıs ayı açlık sınırının üzerine çıkmış oldu.
Avrupa’daki diğer ülkelere kıyasla Türkiye’deki asgari ücret
Açıklanan yeni rakamlar 20 Haziran 2023 euro/TL ile hesaplandığında brüt asgari ücret 519 euro, net asgari ücret ise 441 euro değerine denk geldi. Böylece euro bazında brüt asgari ücret 2016 yılının ikinci yarısındaki miktara yükselerek en yüksek seviye rekorunu egale etmiş oldu.
Şimdi, temmuz ayında yayımlanacak olan 2023 yılının ikinci yarısına ilişkin Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) verileri öncesinde Eurostat’ın son yayımladığı veri olan 2023 yılının ilk yarısına ilişkin verileri kullanarak yeni asgari ücret miktarının Avrupa’daki diğer ülkelere olan oranına bakalım.
Verilere göre, brüt asgari ücret sıralamasında Türkiye, 26 ülke arasında sondan dördüncü sırada yer alıyor. Avrupa ülkeleri arasında en yüksek beş brüt asgari ücrete bakıldığında Lüksemburg 2387 euro ile birinci, Almanya 1987 euro ile ikinci, Belçika 1955 euro ile üçüncü, Hollanda 1934 euro ile dördüncü ve İrlanda 1910 euro ile beşinci sırada bulunuyor.
Listenin sonunda ise 298 euro ile Arnavutluk, 399 euro ile Bulgaristan, 460 euro ile Sırbistan, 519 euro ile Türkiye ve 533 euro ile Karadağ bulunuyor.
Satınalma gücüne göre asgari ücret rakamlarına bakıldığında ise Almanya 1844 Satınalma Gücü Standardı (PPS) ile ilk sırada iken, Lüksemburg 1750 PPS ile ikinci, Belçika 1728 PPS ile üçüncü, Hollanda 1666 PPS ile dördüncü ve Fransa 1526 PPS ile beşinci sırada bulunuyor.
Listenin sonunda ise 460 PPS ile Arnavutluk, 717 PPS ile Bulgaristan, 771 PPS ile Sırbistan, 776 PPS ile Letonya ve 780 PPS ile Slovakya yer alıyor.
Eurostat ayrıca 2021 yılının ikinci yarısından bu yana hareketli döviz kuru sebebiyle Türkiye’yi bu hesaplamanın dışında tutuyor. Dolayısıyla Türkiye ile ilgili Satınalma gücü paritesi (PPS) rakamları şu anda hesaplanmıyor.
