Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in Türkiye’de asgari ücretin gelişmekte olan ülkeler arasında en yüksek seviyede olduğuna dair açıklamasının ardından durumun gerçekten böyle olup olmadığına yönelik veriler Bakan Şimşek’in açıklamasının pek de doğru olmadığını gösteriyor.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, pazartesi günü katıldığı bir televizyon programında “Gelişmekte olan ülkelerde en yüksek asgari ücret bizde. Türkiye’de asgari ücret düşük değildir.” şeklinde bir açıklamada bulundu. 20 bin 2 liralık brüt asgari ücretin gerçekten de gelişmekte olan ülkeler arasında en yüksek seviyede olup olmadığı araştırıldığında, Bakan Şimşek’in gerçekleştirdiği açıklamanın gerçek duruma çok da uymadığı dikkat çekti.
Brüt asgari ücret 20 bin 2 lira
Türkiye’de uygulanan mevcut brüt asgari ücret 20 bin 2 lira seviyesinde. Uygulanan bu ücret 2023 yılının Aralık ayında duyurulmuş ve o bir önceki asgari ücrete yüzde 49 oranında zam yapılmıştı. Açıklamanın ardından hesaplandığında, günün kuruyla brüt asgari ücret yaklaşık 680, net asgari ücret ise yaklaşık 577 dolar civarında idi. Aradan geçen yarım senenin ardından şu anki tabloya bakıldığında ise brüt asgari ücretin 613, net asgari ücretin ise 521 dolar seviyesine gerilediğini görüyoruz.
Orta Vadeli Program (OVP) doların yıl sonunda 36,8 seviyesine çıkmasını öngörürken Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) haziran ayı Piyasa Katılımcıları Anketi’nde ise yıl sonu dolar kuru beklentisi 37,74 olarak gerçekleşti. Bu demektir ki net asgari ücret yıl sonunda en iyimser tablo ile 462 dolar seviyesine inmiş olacak. Bu konuda bu kadar kesin yorum yapabiliyoruz, zira hükümetten asgari ücrete ara zam yapılmayacağına dair çok kararlı açıklamalar gelmişti.
Avrupa’da asgari ücrette sondan altıncıyız
Mevcut euro kuruyla hesaplandığında brüt asgari ücret 570 euro, net asgari ücret ise 485 euro seviyesine tekabül ediyor. İlk açıklandığında sırasıyla 613 euro ve 520 euro seviyesine karşılık gelen brüt ve net asgari ücretlerdeki değer kaybını çok açık biçimde görmek mümkün.
2024 yılı Ocak ayı verileri dikkate alınarak Avrupa ülkeleri arasında en yüksek beş brüt asgari ücrete bakıldığında Lüksemburg 2571 euro ile birinci, İrlanda 2146 euro ile ikinci, Hollanda 2070 euro ile üçüncü, Almanya 2054 euro ile dördüncü, Belçika 1994 euro ile beşinci sırada bulunuyor.
Türkiye ise bu listede 613 euro ile sondan altıncı sırada bulunuyor. Türkiye’den daha düşük brüt asgari ücrete sahip Avrupa ülkeleri ise sırasıyla 360 euro ile Makedonya, 385 euro ile Arnavutluk, 477 euro ile Bulgaristan, 532 euro ile Karadağ ve 544 euro ile Sırbistan’da bulunuyor.
Yıl sonuna dek yükselmesi beklenen euro/TL kuru ile asgari ücretin euro bazında daha da gerilemesine kesin gözüyle bakılıyor.
Bu hafta memur ve emekliye gelecek zam oranları kesinleşecek
Asgari ücrete ara zam gelmeyeceğine dair kararlı açıklamalar gelmiş olmakla beraber memura ve emekli, yapılacak olan enflasyon zammıyla birlikte aylık maaşını bir nebze olsun artırabilmiş olacak. Bilindiği üzere memur ve memur emeklisi maaşlarında enflasyon ve toplu sözleşme etkili olurken SSK ve Bağ-kur emeklisi için tüketici fiyat endeksi (TÜFE) dikkate alınıyor. 2024 yılının ilk beş ayında açıklanan enflasyon rakamlarına göre yüzde 17,38’lik artışın kesinleştiği memur ve emekliler için zam oranını belirleyecek son gelişme çarşamba günü açıklanacak olan haziran ayı enflasyon verisi olacak. Böylelikle yapılacak olan zam oranı da kesinleşmiş olacak.
Memur zamlarına gelecek artışla birlikte sosyal yardım ödemeleri artarken, kıdem tazminatı tavanı da değişikliğe uğrayacak.
