2024 yılı için uygulanacak olan asgari ücret, açıklandığı günden bu yana dolar bazında 14 dolar kayıp yaşadı. Peki, yıl sonu dolar kuru tahminlerine göre yeni asgari ücreti neler bekliyor?
2024 yılı için uygulanacak olan asgari ücret 27 Aralık 2023 günü açıklanmıştı. 2024 yılında aylık brüt asgari ücretin 20 bin 2 liraya yükseltilmesine karar verildi. Yeni yılda uygulanacak aylık net asgari ücret ise yüzde 49 zamla 17 bin 2 liraya yükseltildi.
Uygulanacak olan asgari ücret miktarını Cumhurbaşkanı Erdoğan açıklamıştı. Görüşmeler esnasında aylık net 18 bin lira asgari ücret ve yılda iki kere müzakere talebinde bulunan Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-İŞ), 17 bin 2 liralık miktarı yeterli bulmayarak kabul etmediklerinin altını çizerek şerh koyacaklarını ifade etmişti. Asgari ücretin açıklanmasının ardından bir ay dahi geçmeden, açıklanan miktar dolar bazında değer kaybetmeye başladı.
Bu noktada neden dolar bazlı değişimin referans alındığını belirtmekte fayda var. Geçmiş 10 yıla bakıldığında, 2013 yılından bu yana dolar enflasyonunun yüzde 30 seviyesinde olduğu görülmekte. Bu, şu demek oluyor; 2013 senesinde uygulanan 407 dolar seviyesindeki asgari ücretin alım gücü olarak karşılığı aslında 528 dolar seviyesinde. Her sene asgari ücretteki artış miktarı bir önceki seneye nazaran daha çok görünse de alım gücündeki düşüşü karşılamaya yeterli olmadığı görülüyor. Dolayısıyla gerçekleştirilen yüzde 49’luk artışta da benzer bir senaryo görülmesi olası.
İlk açıklandığında 577 dolar seviyesindeydi, şu anda 563 dolar seviyesine indi
2024 yılında uygulanacak net asgari ücret, ilk açıklandığı gün olan 27 Aralık 2023 tarihinde yaklaşık 577 dolar seviyesine tekabül etmekte idi. O tarihten Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) “Gösterge Niteliğindeki Merkez Bankası Kurları” verisine göre dolar kuru 29,3903 seviyesinde idi.
Aradan geçen kısa süre içerisinde dolar kuruna dair gelişmeler yaşandı. Asgari ücret açıklanalı bir ay dahi olmadan dolar/TL çaprazı tarihinde ilk kez 30 seviyesini geçti ve yükselişini sürdürerek rekorunu egale etmeye devam ediyor. Yazının kaleme alındığı dakikalarda dolar/TL çaprazı 30,2005 seviyesinde. Bu da, şu anki kur hesabıyla asgari ücretin şimdiden 563 dolar seviyesine indiğini, yani bir aydan kısa bir sürede yaklaşık 14 dolar değer kaybettiğini gösteriyor.
TCMB, dolar ve enflasyonda yıl sonuna ilişkin tahminleri açıkladı
Cuma günü ocak ayı TCMB Piyasa Katılımcıları Anketi sonuçlarını yayımlandı. Açıklanan sonuçlarda dolar kuru ve enflasyona dair yıl sonu tahminleri de bulunuyor. Ocak ayı anket dönemi sonuçlarına göre 2024 yılı yıl sonu dolar kuru tahmini 40 lira, enflasyon beklentisi ise yüzde 42,04 olarak kaydedildi. Şayet ocak ayı anket dönemindeki beklenti gerçekleşirse ve asgari ücrette yıl ortasında herhangi bir iyileştirme yapılmamış olursa, 2024 yılı sonunda aylık net asgari ücret 425 dolar seviyesine dek inmiş olacak.
Bu noktada şunu da belirtmek gerekiyor ki, 2023 yılının eylül ayında açıklanan Orta Vadeli Program’da (OVP) hem dolar kuru hem de yıl sonu tüketici fiyat endeksi (TÜFE) seviyesi adına daha iyimser bir tablo göze çarpmakta idi. OVP’ye göre 2024 yılı ortalama dolar kuru 36,78 seviyesinde; yıl sonu TÜFE ise yüzde 33 seviyesinde gerçekleşecek. Şayet bu ihtimal gerçekleşirse ve asgari ücrette yıl ortasında herhangi bir iyileştirme yapılmamış olursa, 2024 yılı sonunda aylık net asgari ücret 462 dolar seviyesine inmiş olacak.
