31 Mart 2024 tarihinde yapılacak olan yerel seçimlerin borsaya olası etkisini anlayabilmek adına önceki yerel seçimlerin borsa üzerindeki etkilerini sizler için inceledik.
Türkiye'deki yerel yönetimlerin belirlenmesi adına 31 Mart 2024 tarihinde yerel seçimler yapılacak. Yapılacak bu seçimin sonucunda belediye başkanları, büyükşehir belediye başkanları, belediye meclisi üyeleri, il genel meclisi üyeleri, muhtarlar ve ihtiyar heyetleri 5 yıllık bir görev süresi için belirlenmiş olacak.
Belediye seçimleri normalde ekonomi dünyasını çok etkileyen olaylar olmasa da, ülkemizde yatırımcıların ve kamuoyunun siyasi istikrara olan güveninin yerel seçimlerden büyük oranda etkilenmesinden ötürü genel pratiğin aksine yerel seçimler de ülkemizde ekonomik anlamda etkilere sebep olmaktadır.
Borsa İstanbul’un (BIST) siyasi ve jeopolitik haberlerle yaşadığı hareketlenmeler yatırımcılar ve piyasa gözlemcileri tarafından yakından takip edilmektedir. Gerek yerel, gerekse genel seçimlerden sonraki dalgalanımlar da bu kategoriye girmektedir. 31 Mart 2024 tarihinde gerçekleşecek yerel seçimlerin BIST üzerine olacak olası etkilerini hakkında bir tahminde bulunabilmek adına önceki seçimlere göz atmak gereklidir.
2004 Belediye Seçimleri
2004 yılında gerçekleşen belediye seçimlerinde Adalet ve Kalkınma Partisi 16 büyükşehir belediyesinden 12’sini kazanmış, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) 2, Sosyaldemokrat Halk Partisi (SHP) ve Demokratik Sol Parti (DSP) ise 1’er büyükşehir belediye başkanı çıkarmıştır.
Gerçekleşen bu seçimlerde yatırımcıların siyasi istikrara olan güveni zedelenmiş ve bu sebeple seçimlerin ardından BIST 100 endeksinde yüzde 4’lük bir düşüş görülmüştür.
2009 Yerel Seçimleri
2009 yılında gerçekleşen belediye seçimlerinde Adalet ve Kalkınma Partisi 16 büyükşehir belediyesinden 10’unu kazanmış; CHP 3; MHP, DSP ve Demokratik Toplum Partisi ise 1’er büyükşehir belediye başkanı çıkarmıştır.
2009 Yerel Seçimleri’ne yolsuzluk iddiaları damga vurmuştur. Bu iddialar sebebiyle piyasalar seçim sonuçlarından etkilenirken BIST 100 endeksi seçimlerin ardından yüzde 6 düşmüştür.
2014 Yerel Seçimleri
2014 yılında gerçekleşen yerel seçimlerden önce Türkiye’deki belediye ve mahalli idare yapılanmasında değişikliğe gidilmiştir. Büyükşehir sayısı 16’dan 30’a yükseltilirken 27 yeni ilçe kurulmuş, büyükşehir belediyeleri sınırları içine giren ilçelerin mülki sınırları içerisinde yer alan köy ve belde belediyelerinin tüzel kişilikleri kaldırılarak, köyler mahalle olarak, belediyeler ise belde ismiyle tek mahalle olarak bağlı bulundukları ilçenin belediyesine katılmış, bu illerdeki il özel idarelerinin tüzel kişiliği ile bucakları ve bucak teşkilatları kaldırılmıştır.
Adalet ve Kalkınma Partisi 30 büyükşehir belediyesinden 18’ini kazanmış; CHP 6, MHP 3, Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) 2 büyükşehir belediye başkanı çıkarmış, 1 büyükşehir belediye başkanı da bağımsız adaylardan seçilmiştir.
Bu seçimlerde de yolsuzluk iddiaları ortaya atılmış, özellikle başkent Ankara’da eski Başkan İ. Melih Gökçek ve mevcut Başkan Mansur Yavaş arasında geçen ve Gökçek’in yüzde 1 farkla zaferiyle sonuçlanan yarışta oy sayımlarında yolsuzluk yapıldığı iddiası gündem yaratmıştır. Seçimlerin ardından BİST 100 endeksi yüzde 5 düşerken, sonrasında sürdürülen politikalar piyasalar üzerinde olumlu etki yaratmıştır.
2019 Yerel Seçimleri
2019 Yerel Seçimleri’ne Adalet ve Kalkınma Partisi ve MHP Cumhur İttifakı, CHP ve İyi Parti (İYİP) Millet İttifakı olarak girmiştir. Bu seçimlerde Adalet ve Kalkınma Partisi 30 büyükşehir belediyesinden 15’ini kazanmış; CHP 11, Halkların Demokratik Partisi (HDP) 3, MHP ise 1 büyükşehir belediye başkanı çıkarmıştır.
Bu seçimlerde Millet İttifakı İstanbul ve Ankara dahil olmak üzere ülkedeki en büyük nüfusa sahip 6 şehirde 5’inde belediye başkanlığı yarışını kazanmayı başarırken Cumhur İttifakı ise daha küçük şehirlerde ve kırsalda bir önceki yerel seçimlere kıyasla ilçe belediyesi sayısını artırdı ve gücünü korumuştur. Bir ilginç anekdot ise Tunceli’de galip gelen Türkiye Komünist Partisinin ilk kez bir belediye başkanı çıkarması olmuştur. CHP adayı Ekrem İmamoğlu’nun zaferiyle sonuçlanan İstanbul Büyükşehir Belediyesi seçimi Yüksek Seçim Kurulu (YSK) kararıyla tekrarlanmış, tekrarlanan seçimleri İmamoğlu ilk seçimden daha büyük bir farkla tekrar kazanmıştır.
İstanbul seçiminin tekrar edilmesi ve metropollerdeki Millet İttifakı zaferi piyasalarda belirsizlik ve dalgalanma yaratmıştır. BIST 100 endeksi, seçimin ardından yüzde 6 civarında düşüşe sahne olmuştur.
Görüldüğü üzere BIST, yerel seçimleri takip eden günlerde yüzde 5-6 civarı düşüşler yaşamıştır. Bu sebeple 31 Mart seçimlerinde de en azından kısa vadede benzer hareketlerin görülebileceği göz önünde bulundurulmalıdır.
