31 Mart 2024 tarihinde gerçekleşecek olan ve Türkiye’deki yerel yönetimleri beş yıllık bir süre için belirleyecek yerel seçimler öncesinde nefesler tutulmuş iken bazı bölgelerde kıran kırana bir yarış geçmesi bekleniyor.
31 Mart 2024 tarihinde gerçekleşecek olan yerel seçimlere bir gün kaldı. Yerel ya da genel fark etmeksizin her seçim öncesinde olduğu gibi bu seçim öncesinde de yer yer gergin fakat aynı zamanda bolca da heyecanlı bir atmosfere tanıklık ediyoruz. Türkiye’de yerel yönetimlerin belirlenmesi adına pazar günü gerçekleşecek bu seçimlerin sonucunda belediye başkanları, büyükşehir belediye başkanları, belediye meclisi üyeleri, il genel meclisi üyeleri, muhtarlar ve ihtiyar heyetleri 5 yıllık bir görev süresi için belirlenmiş olacak.
Adalet ve Kalkınma Partisi ile Milliyetçi Hareket Partisi bu seçimlere yine Cumhur İttifakı çatısı altında ortak şekilde girerken Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ve İyi Parti (İYİP) bu seçimlere herhangi bir ittifak olmaksızın kendi adayları ve listeleri ile girecek. Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (Dem Parti) seçimlere Emek ve Özgürlük İttifakı altında, Saadet Partisi (SP) ise Saadet ve Gelecek İttifakı altında girecek. Türkiye İşçi Partisi (TİP) ise 13 ilde kendi ismi ve logosu ile seçimlere girecek.
2019 yerel seçim sonuçları
Türkiye’de son yerel seçimler 2019 yılında gerçekleşti. Bu seçimlere Adalet ve Kalkınma Partisi ve MHP Cumhur İttifakı, CHP ve İYİP Millet İttifakı olarak girmişti. Bu seçimlerde Adalet ve Kalkınma Partisi 30 büyükşehir belediyesinden 15’ini kazanmış; CHP 11, Halkların Demokratik Partisi (HDP) 3, MHP ise 1 büyükşehir belediye başkanı çıkarmıştı.
Bu seçimlerde Millet İttifakı İstanbul ve Ankara dahil olmak üzere ülkedeki en büyük nüfusa sahip 6 şehirde 5’inde belediye başkanlığı yarışını kazanmayı başarırken Cumhur İttifakı ise daha küçük şehirlerde ve kırsalda bir önceki yerel seçimlere kıyasla ilçe belediyesi sayısını artırdı ve gücünü korudu. Bir ilginç anekdot ise Tunceli’de galip gelen Türkiye Komünist Partisinin ilk kez bir belediye başkanı çıkarması oldu. Öte yandan, CHP adayı Ekrem İmamoğlu’nun zaferiyle sonuçlanan İstanbul Büyükşehir Belediyesi seçimi Yüksek Seçim Kurulu (YSK) kararıyla tekrarlanmış, tekrarlanan seçimleri ise İmamoğlu ilk seçimden daha büyük bir farkla tekrar kazanmıştı.
Büyükşehir belediyelerinde sonuçlar merakla beklenecek
Özellikle ülkedeki en büyük nüfusa sahip illerde neler olacağı merakla bekleniyor. Adalet ve Kalkınma Partisi Ankara, İstanbul ve diğer illerde belediye yönetimini yeniden kazanmak isterken CHP ise bu illerde yönetimi yeniden elde etmeye ve başka illerde de yönetimi elde etmeye çalışacak. Dem Parti’nin beklendiği gibi doğu illerinde yüksek performans göstermesi beklenirken bazı illerde İYİP’den sürpriz gelebilir.
Vaatler hukuka ne kadar uygun?
Her seçim döneminde olduğu gibi, bu seçimden önce de adaylar seçmenlerle vaatlerini paylaştılar. Bu vaatlerden kimilerinin hukuka aykırı olduğunu belirtmekte fayda var. Su bedellerinde indirim yapmak; ücretsiz yemek, erzak, malzeme dağıtmak, seçmenlere para vermek gibi uygulamalar ve vaatler Anayasa’daki eşitlik ilkesine ve ilgili kanunlara aykırılık teşkil etmektedir. Fakat uygulamaya bakıldığında, gerek ekonomik gerekse politik sebeplerle kanuna aykırılıklara göz yumulduğu görülürken uzun süredir devam eden bu tarz uygulamalarla bu durumun adeta bir teamül haline getirildiği görülmektedir.
Yurt dışındaki uygulamalara bakıldığında, adeta seçmene rüşvet verir gibi dile getirilen bu tarz vaatlere yer verilmediği görülmektedir. Almanya örneği ele alınırsa, merkezi yönetim kurumlarının yetkisinde ve etki alanında olan konular merkezi yönetime bırakılmakta ve sosyal devlet ilkesinin bu şekilde yaşatılması sağlanmaktadır. Bunun dışında, yerel yönetimlerin vaatleri, partileri ile beklenen çerçevelerde sınırlı olup verilmesi vaat edilen bu hizmetlere ilişkin bilgilendirmeler herkese eşit ulaşacak biçimde; el bildirileri ya da reklam panoları gibi yollarla yapılmaktadır. Seçmenlere telekomünikasyon yoluyla herhangi bir duyuru, propaganda ya da çağrı yapılmazken seçim araçlarıyla gürültü kirliliği yapılması ya da açık alanda seçim mitingleri düzenlenmesi de görülmeyen uygulamalardır.
